MỤC LỤC
MỤC LỤC...1
LỜI NÓI ĐẦU.. 2
Chương 1. Giới thiệu chung xe Hyundai County ..3
1.1. Giới thiệu chung về xe Hyundai County... 3
1.2.Đặc tính kĩ thuật của xe Hyundai County.... 3
1.3.Đặc tính kĩ thuật của hệ thống phanh.... 6
Chương 2. Phân tích kết cấu hệ thống phanh trên xe Hyundai County....11
2.1. Giới thiệu hệ thống phanh trên xe Hyundai County....11
2.2.Kết cấu các phần tử chính....12
2.2.1. Xy lanh phanh chính....12
2.2.2. Bầu trợ lực chân không....14
2.2.3. Cơ cấu phanh dừng....24
2.3.Hệ thống chống bó cứng xe khi phanh(ABS) ...25
Chương 3. Tính toán kiểm nghiệm cơ cấu phanh......27
3.1. Thông số đầu vào cơ cấu phanh....27
3.2. Nội dung kiểm nghiệm.....29
3.2.1. Gia tốc chậm dần khi phanh....29
3.2.2. Thời gian phanh....30
3.2.3. Qũy đường phanh....31
3.2.4. Lực phanh riêng....32
3.3. Kết quả kiểm nghiệm cơ cấu phanh sau xe Hyundai County....34
Chương 4. Những chú ý trong khai thác và sửa chữa hệ thống phanh.....43
4.1.Đặt vấn đề....43
4.2.Yêu cầu chung....44
4.3.Nội dung bảo dưỡng hệ thống phanh xe Hyundai County....44
4.3.1.Bảo dưỡng hệ thống phanh....44
4.3.2. Quy trình tháo lắp....45
4.4.Các hư hỏng-nguyên nhân-cách khắc phục....55
4.5.Kiểm tra hư hỏng và quy trình tháo lắp của phanh thủy lực kết hợp chân không xe Hyundai County... 63
KẾT LUẬN.....65
TÀI LIỆU THAM KHẢO.......66
MỞ ĐẦU
Ô tô ngày nay là phương tiện vận tải không thể thiếu trong trong sự phát triển của nền kinh tế, quân sự, văn hóa, giáo dục. Hàng năm trên thế giới vẫn xảy ra rất nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng gây thiệt hại nặng nề về vật chất lẫn tinh thần. Một trong những nguyên nhân quan trọng để xảy ra tai nạn của ô tô là hệ thống phanh.
Đối với ô tô,hệ thống phanh là một trong những hệ thống quan trọng nhất, bởi vì nó đảm bảo cho ô tô chuyển động an toàn ở tốc độ cao,cho phép lái xe điều chỉnh được tốc độ chuyển động hoặc dừng xe trong tình huống nguy hiểm, nhờ vậy mà nâng cao được năng suất vận chuyển. Khi ô tô chuyển động trên đường hiện tượng trượt bánh xe là một trong những nguyên nhân rất nguy hiểm làm bánh xe bị bó cứng, mất tính ổn định khi điều khiển xe, làm mài mòn lốp, đồng thời ảnh hưởng đến công suất của động cơ tiêu hao nhiên liệu vô ích, bánh xe thì mất khả năng tiếp nhận lực phanh gây nguy hiểm cho người và phương tiện khi di chuyển.
Với mong muốn được tìm hiểu, góp sức giải quyết các vấn đề trên, em được giao đề tài “ Khai thác hệ thống phanh xe Hyundai County”.
Nội dung của đồ án bao gồm:
- Chương 1: Giới thiệu chung xe Hyundai County.
- Chương 2: Phân tích kết cấu hệ thống phanh trên xe Hyundai County.
- Chương 3: Tính toán kiểm nghiệm cơ cấu phanh xe Hyundai County.
- Chương 4: Những chú ý trong khai thác và sửa chữa phanh trên xe Hyundai County .
Trong quá trình thực hiện đồ án tốt nghiệp cùng với sự cố gắng của bản thân và sự hướng dẫn tận tình của thầy: TS …………. cùng các thầy giáo trong bộ môn Ô tô Quân sự - Khoa Động Lực, em đã thực hiện xong đồ án tốt nghiệp này. Tuy nhiên do trình độ thực tế còn thiếu sót. Vì vậy em rất mong được sự chỉ bảo của các thầy giáo và sự góp ý của các bạn để bản thân em tiếp tục hoàn thiện kiến thức.
Em xin chân thành cảm ơn!
Chương 1
GIỚI THIỆU CHUNG HỆ THỐNG PHANH TRÊN Ô TÔ HYUNDAI COUNTY
1.1.Giới thiệu chung về xe Hyundai County.
Xe Hyundai County là dòng xe chở khách cỡ vừa được thiết kế bởi hãng Hyundai, được nhập khẩu vào Việt nam từ những năm 2000. Hình dáng ngoài xe Hyundai County (Hình 1.1) được tạo hình bên ngoài bằng các đường vát mềm mại. Phần đầu xe được thiết kế vát, giảm sức cản gió và giúp xe tiết kiệm nhiên liệu hơn. Kính lái cỡ lớn loại an toàn đổ dốc dần về phía sau, cột A được thiết kế khéo léo giúp tầm quan sát của tài xế luôn được đảm bảo.
1.3. Đặc tính kĩ thuật hệ thống phanh.
- Phanh bánh trước(loại trống).
- Phanh bánh trước(loại đĩa).
- Hệ thống phanh.
- Phanh xả.
- Đặc điểm kĩ thuật của phanh ABS.
Chương 2
PHÂN TÍCH KẾT CẤU HỆ THỐNG PHANH XE HYUNDAI COUNTY
2.1. Giới thiệu hệ thống phanh xe Hyundai County.
Hệ thống phanh là một trong những hệ thống hết sức quan trọng góp phần quyết định đến tính an toàn giao thông, cũng như tính kinh tế, trong việc vận chuyển đặc biệt là để đảm bảo an toàn giao thông, Theo thống kê của một số quốc gia Châu á thì trong tai nạn giao thông đường bộ thì nguyên nhân do hư hỏng, trục trặc ở hệ thống phanh chiếm từ 40 – 45 %. Không những gây thiệt hại lớn về người mà còn gây thiệt hại lớn về tài sản của nhà nước và công dân, vì vậy ngày 29/05/1995 Chính phủ ban hành nghị định 36 CP về đảm bảo an toàn giao thông đường bộ và trật tự an toàn giao thông đô thị, cũng chính vì thế mà hiện nay hệ thống phanh ngày càng được cải tiến, tiêu chuẩn về thiết kế, chế tạo và sử dụng hệ thống phanh ngày càng nghiêm ngặt và chặt chẽ hơn.
- Không có hiện tượng tự xiết khi phanh;
- Cơ cấu phanh thoát nhiệt tốt;
- Có hệ số ma sát giữa trống phanh và má phanh cao và ổn định trong điều kiện sử dụng;
- Giữ được tỉ lệ thuận giữa lực trên bàn đạp với lực phanh trên bánh xe;
- Có khả năng phanh ôtô khi đứng trong thời gian dài.
2.2. Kết cấu các phần tử chính của hệ thống phanh xe Hyundai County.
2.2.1. Xy lanh phanh chính.
Dẫn động phanh chân xe Hyundai County là kiểu dẫn động thuỷ lực hai dòng chéo có trợ lực chân không xi lanh chính kép dạng nối tiếp. Bầu trợ lực bố trí trước xi lanh chính.
Xi lanh phanh chính được sử dụng để tạo áp suất truyền đến các xi lanh bánh xe biến thành lực đẩy tác động lên các má phanh ép vào đĩa phanh thực hiện quá trình phanh bánh xe.
Khi nhả bàn đạp phanh dưới tác dụng của các lò xo hồi vị ở cơ cấu phanh, ở bàn đạp phanh và các lò xo hồi vị pit tông trong xi lanh chính các pit tông 10c, 10d được đẩy trả về vị trí ban đầu. Dầu từ xi lanh bánh xe được hồi vị về xi lanh chính, kết thúc quá trình phanh.
2.2.2. Bầu trợ lực chân không.
Bầu trợ lực chân không : giúp cho việc điều khiển phanh chân được nhẹ nhàng, qua đó giúp cho người lái có thể làm việc lâu dài và dễ chịu hơn khi điều khiển xe.
- Bộ điều hòa lực phanh trên xe Hyundai County.
Đối với hệ thống phanh nói chung và hệ thống phanh trên xe Hyundai County có lắp bộ điều hòa lưc phanh hai thông số nói riêng, bốn thành phần quan trọng nhất chính là dẫn động phanh , cơ cấu phanh, trợ lực phanh và bộ điều hòa lực phanh. Ở trên ta đã phân tích dẫn động phanh, cơ cấu phanh, trợ lực phanh.
Thân bộ điều hoà được lắp cố định trên khung hoặc sàn ôtô, còn một đầu của thanh đàn hồi 1 được lắp trên dầm cầu sau ôtô. Khi mức tải thay đổi có nghĩa là độ võng tĩnh của hệ thống treo sau thay đổi do đó thanh đàn hồi 1 sẽ thay đổi lực tác dụng lên pittông 3.
2.2.3. Cơ cấu phanh dừng
Phanh ta được lắp đặt sau hộp số là loại dãn trong tác động lên trục đẩy.Nó điều khiển sự quay của trục các-đăng để làn việc như một phanh tay.Sự điều khiển này thông qua một sợi dây để khiển trục đẩy.
2.3. Hệ thống chống bó cứng bánh xe khi phanh (ABS).
Hệ thống ABS là một hệ thống bổ trợ nhằm nâng cao hiệu quả phanh và tính ổn định khi phanh ô tô. Nó được thiết kế để trang bị thêm cho hệ phanh chính trên ô tô. Hệ thống ABS thông thường bao gồm: Các cảm biến, bộ điều khiển điện tử (ECU), bộ chấp hành thuỷ lực.
Khi phanh gấp hay phanh trên những đường ướt, trơn trượt có hệ số bám thấp, ECU điều khiển bộ chấp hành thuỷ lực cung cấp áp suất dầu tối ưu cho mỗi xy lanh phanh bánh xe theo các chế độ tăng áp, giữ áp hay giảm áp để duy trì độ trượt nằm trong giới hạn tốt nhất, tránh bị hãm cứng bánh xe khi phanh.
Hệ thống ABS sử dụng trên xe Huyndai County bao gồm khối điều khiển ECU và được lắp tích hợp chung, thành một cụm với bộ điều khiển thủy lực. Điều này giúp giảm xác suất hư hỏng về đường dây điện và dễ kiểm tra sửa chữa.
Chương 3
TÍNH TOÁN KIỂM NGHIỆM CƠ CẤU PHANH
3.1. Thông số vào cơ cấu phanh.
Chất lượng phanh ô tô phụ thuộc vào hiệu quả làm việc và chất lượng của hệ thống phanh. Trong nhiệm vụ đồ án được giao em tiến hành tính toán kiểm nghiệm khả năng làm việc của cơ cấu phanh. Để có thể làm cơ sở tính toán kiểm nghiệm cơ cấu phanh dưới đây bảng thông số của cơ cấu phanh.
3.2. Nội dung kiểm nghiệm.
3.2.1. Gia tốc chậm dần khi phanh.
Đây là chỉ tiêu quan trọng để đánh giá chất lượng phanh ô tô.Khi phân tích các lực tác dụng lên ô tô khi phanh ta thiết lập được phương trình cân bằng lực sau:
Pj= Pp + Pf + Pw Pi + P (1)
Khi phanh trên đường bằng, lực cản lên dốc sẽ bằng không.Lực phanh PP sẽ chiếm 98% của tổng lực cản trong quá trình phanh.Do vậy ta có thể coi lực phanh sẽ cân bằng với lực quán tính:
Pj = Pp (2)
Khả năng tiếp nhận lực phanh ở các bánh xe phụ thuộc rất nhiều vào khả năng bám của các bánh xe với đường. Khi đó ta có:
Ppmax = P =G (3)
Trong quá trình ô tô làm việc, thường phanh với gia tốc chậm dần thấp hơn nhiều, phanh đột ngột (phanh cấp tốc) chỉ xảy ra trong những trường hợp nguy hiểm.
3.2.3 Quãng đường phanh.
Quãng đường phanh là chỉ tiêu quan trọng nhất để đánh giá chất lượng phanh của ô tô.So với các chỉ tiêu khác thì chỉ tiêu này lái xe có thể nhận thức trực quan và dễ dàng tạo điều kiện cho lái xe xử lý tốt khi phanh trên đường. Trong các tài liệu tính năng kỹ thuật ô tô, các nhà máy chế tạo thường cho biết quãng đường phanh của ô tô ứng với vận tốc bắt đầu phanh nhất định.
Từ các công thức xác định gia tốc chậm dần, thời gian phanh và quãng đường phanh về mặt lí thuyết là không phụ thuộc vào trọng lượng toàn bộ xe của ô tô.Nhưng trong thực tế, quãng đường phanh của các ô tô có trọng lượng toàn bộ khác nhau, khi phanh ở cùng vận tốc bắt đầu như nhau trên cùng một loại đường sẽ có giá trị khác nhau.
3.3. Kết quả kiểm nghiệm cơ cấu phanh sau xe Hyundai County.
Việc tính toán kiểm nghiệm hệ thống phanh nói chung và cơ cấu phanh nói riêng được tiến hành đối với hệ thống phanh hoặc cơ cấu phanh cụ thể.Mục đích của tính toán kiểm nghiệm là xác định thông số đánh giá chất lượng phanh mà cụ thể là việc tính toán xác định công ma sát riêng, áp suất trên bề mặt má phanh,tính nhiệt cho quá trình phanh và kiểm tra hiện tượng tự xiết của cơ cấu phanh.
Trong công thức trên :
- d1: đường kính đĩa phanh d1 = 0.236 m;
- d2: đường kính trong của đĩa phanh d2 = 0.153 m
G = 12,1 (KN) ; Vo = 60 (Km/h) = 16,67 (m/s)
Thời gian phục vụ của má phanh phụ thuộc vào công ma sảt riêng, công này càng lớn thì nhiệt độ phát ra khi phanh càng cao, tang phanh bị nóng nhiều và má phanh chóng bị hỏng. Yêu cầu của ôtô du lịch [lms] =4000-15000 [KN.m/m2]. Do đó thỏa mãn yêu cầu đối với ô tô du lịch.
- Tính bền trống phanh.
Để kiểm tra bền cho trống phanh ta dựa vào áp suất trên bề mặt tấm ma sát. Trong phần kiểm khả năng làm việc của cơ cấu phanh ta xác định được áp suất tác dụng lên các tấm ma sát của cơ cấu phanh trước lớn hơn áp suất tác dụng lên các tấm ma sát của cơ cấu phanh cầu sau. Do vậy khi kiểm tra bền cho trống phanh ta kiểm tra bền cho trống phanh cầu trước.
Do vật liệu chọn để chế tạo trống phanh được làm bằng gang có:
[st] = 1800 (KG/cm2).
[sn] = 3600 (KG/cm2).
Để đảm bảo cho trống phanh ta lấy thêm hệ số an toàn n = 1,5.
Ta thấy rằng:
sn.max . n = 165. 1,5 = 247,5 (KG/cm2).
st.max . n = 2725 .1,5 = 4087,5 (KG/cm2).
So sánh với giới hạn cho phép thì thấy: st.max . n < [st] và sn.max . n < [sn]
CHƯƠNG 4
KHAI THÁC SỬ DỤNG HỆ THỐNG PHANH XE HYUNDAI COUNTY
4.1. Đặt vấn đề.
Việc bảo quản bảo dưỡng xe là việc làm thường xuyên liên tục của người lái xe và thợ sửa chữa, nhất là đối với người sử dụng xe đó. Có bảo quản bảo dưỡng xe thường xuyên mới kịp thời phát hiện khắc phục những hư hỏng của xe đồng thời bảo đảm tốt các yêu cầu làm việc của các chi tiết, cụm chi tiết trên xe , đảm bảo cho xe có thể hoạt động luôn tốt trong mọi điều kiện đồng thời nâng cao tính năng kinh tế, khả năng đảm bảo an toàn cho người, hàng hóa, phương tiện.
4.2. Yêu cầu chung.
Bảo dưỡng là tổng hợp các biện pháp tổ chức công nghệ và quản lý kĩ thuật, nhằm duy trì tình trạng KT tốt của xe và kéo dài tuổi thọ của nó.
Bảo dưỡng kỹ thuật có vai trò hết sức quan trọng nhằm duy trì tình trạng KT tốt của ô tô, ngăn chặn các hư hỏng có thể xẩy ra, thấy trước các hư hỏng để kịp thời sửa chữa đảm bảo cho ô tô chuyển động với độ tin cậy cao.
4.3. Nội dung bảo dưỡng hệ thống phanh trên xe Hyundai County.
4.3.1 Bảo dưỡng kỹ thuật hệ thống phanh.
Lịch bảo dưỡng hệ thống phanh:
- Dầu phanh: 30.000km thay, hoặc 18 tháng
- Trống phanh sau và cáp dẫn động phanh tay: kiểm tra, lau chùi, điều chỉnh, thay thế (nếu cần)
- Hành trình tự do bàn đạp phanh: Kiểm tra, điều chỉnh (nếu cần)
- Má phanh: Kiểm tra. thay thế (nếu cần)
4.3.2 Quy trình tháo lắp.
- Tháo lắp các chi tiết của cơ cấu phanh trước.
Tháo cụm càng phanh:
-Trước tiên tháo bánh xe trước.
-Tháo càng phanh ra khỏi giá đỡ càng phanh:
+Tháo bu lông dưới (1).
+Nâng càng phanh lên, sau đó tháo 2 má phanh.
Chú ý: Không tháo ống dẫn dầu phanh.
*Tháo rời đĩa phanh.
-Trước tiên tháo bánh xe trước.
-Tháo cụm càng phanh:
Chú ý: Sau khi tháo càng phanh treo nó lên để ống dẫn dầu không bị kéo căng.
-Tháo khớp nối giữa đĩa phanh với hệ thống lái.
-Tháo các bu lông moay ơ từ trục bánh trước.
- Quá trình lắp các chi tiết của cụm cơ cấu phanh trước.
Chú ý:Làm sạch bề mặt các chi tiết bằng cồn hoặc xăng, làm khô các bộ phận bằng khí nén và không bôi trơn. Bôi trơn piston bằng dầu phanh.
- Lắp ráp càng phanh:
+ Lắp phớt piston (cúp pen).
+ Đẩy piston vào trong đến vị trí thích hợp.
+ Lắp chụp che bụi.
+ Lắp đầu ống dẫn dầu.
4.5. Kiểm tra những hư hỏng và quy trình tháo lắp của phanh thủy kết hợp chân không.
a, Kiểm tra.
- Có 2 phương pháp kiểm tra bộ trợ lực phanh.
+ Không dùng dụng cụ kiểm tra.
+ Dùng dụng cụ đơn giản để kiểm tra các đặc tính.
Cả 2 phương pháp này đều có thể thực hiện ngay trên xe,trước khi kiểm tra xem liệu xy lanh phanh và vòi có được nối chặt hoặc là có bị hỏng không.
- Thực hiện: Khởi động động cơ xe một thời gian rồi cho xe dừng lại ,ngay sau khi động cơ dừng tháo ống và kẹp vòi chân không ra rồi ngậm một đầu vào miệng .
c, Lắp ráp chi tiết.
- Chèn chốt giữ chữ U vào bàn phanh cố định chốt chặt chã vào.
- Xiết chặt đai ốc gắn bộ trợ lực vào chi tiết nâng bàn phanh
- Nối vòi chân không vào bộ trợ lực phanh.
- Ráp xy lanh chủ vào bộ trợ lực nối vòi bình dự trữ vào ống phanh.
- Ráp bảng dụng cụ, lắp trụ lái.
+ Sau khi lắp bộ trợ lực phanh hãy chỉnh độ cao của bản phanh và độ hở của hành trình tự do.
+ Khi lắp phải thay mới khoan chặt (vòng kẹp) và chốt chữ U mới.
KẾT LUẬN
Qua thời gian nghiên cứu và tìm hiểu hệ thống phanh xe Hyundai County được sự giúp đỡ hướng dẫn của thầy giáo: TS …………. cùng các thầy giáo khác trong Bộ môn Ô tô, tôi đã hoàn thành được nhiệm vụ của đồ án được giao theo đúng thời gian quy định.
Chương 1: Giới thiệu chung xe Hyundai County.
Chương 2: Phân tích kết cấu hệ thống phanh trên xe Hyundai County.
Chương 3: Tính toán và kiểm nghiệm hệ thống phanh xe Hyundai County.
Chương 4: Những chú ý trong khai thác và sửa chữa phanh trên xe Hyundai County .
Mặc dù đã rất cố gắng, nhưng do trình độ bản thân còn nhiều hạn chế nên đồ án không tránh khỏi những sai sót, tôi rất mong nhận được sự đóng góp của các thầy và các bạn để đồ án của em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà nội, ngày ... tháng ... năm 20...
Học viên thực hiện
...................
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Tài liệu hướng dẫn sửa chữa xe Hyundai County.
[2]. Hyundai Owner Manuals Hyundai Workshop Manuals.
[3]. Hyundai County 2013 Workshop Manual.
[4]. Manuals Service Hyundai County.
"TẢI VỀ ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ ĐỒ ÁN"