MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU.
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU CHUNG VỀ XE HYUNDAI ELANTRA 2015.
1.1. Giới thiệu chung về xe Hyundai Elantra 2015.
1.2. Hình dáng, thông số kỹ thuật xe Hyundai Elantra 2015.
1.2.1. Hình dáng và kích thước bao xe Hyundai Elantra 2015.
1.2.2. Thông số kỹ thuật xe Hyundai Elantra 2015.
1.3. Giới thiệu chung về hệ thống truyền lực trên xe Hyundai Elantra 2015.
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH KẾT CẤU HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC TRÊN XE HYUNDAI ELANTRA 2015.
2.1. Giới thiệu chung hệ thống truyền lực xe Hyundai Elantra 2015.
2.2. Ly hợp.
2.2.1. Công dụng.
2.2.2. Yêu cầu.
2.2.3. Kết cấu của ly hợp.
2.2.4. Nguyên lý hoạt động.
2.2.5. Dẫn động điều khiển ly hợp.
2.3. Hộp số.
2.3.1. Công dụng.
2.3.2. Yêu cầu.
2.3.3. Cấu tạo.
2.3.4. Phân tích kết cấu một số chi tiết của hộp số Huyndai Elantra 2015.
2.4. Cầu chủ động (loại xe dẫn động cầu trước.
2.4.1. Truyền lực chính.
2.4.2. Vi sai.
CHƯƠNG 3: TÍNH TOÁN KIỂM NGHIỆM LY HỢP XE HYUNDAI ELANTRA 2015.
3.1. Đặt vấn đề.
3.2. Tính toán kiểm nghiệm.
3.2.1. Xác định mô men ma sát của ly hợp.
3.2.2. Kiểm tra ly hợp theo công trượt riêng.
3.2.3. Tính nhiệt độ cho các chi tiết bị nung nóng.
CHƯƠNG 4: ĐẶC ĐIỂM KHAI THÁC HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC TRÊN XE HYUNDAI ELANTRA 2015.
4.1. Ly hợp.
4.1.1. Quy trình tháo.
4.1.2. Quy trình lắp.
4.1.3. Những hư hỏng chính của ly hợp, nguyên nhân và cách khắc phục.
4.2. Hộp số.
4.2.1. Quy trình tháo hộp số.
4.2.2. Quy trình lắp hộp số.
4.2.3. Những hư hỏng chính của hộp số, nguyên nhân và cách khắc phục.
4.3. Cầu chủ động.
4.3.1. Quy trình tháo cầu chủ động xe Hyundai Elantra 2015.
4.3.2. Quy trình lắp.
4.3.3. Nhưng hư hỏng của cầu chủ động, nguyên nhân và cách khắc phục.
KẾT LUẬN.
TÀI LIỆU THAM KHẢO.
LỜI NÓI ĐẦU
Xã hội đã có nhiều thay đổi kể từ lúc nó được hình thành, và càng ngày xã hội lại càng hoàn thiện hơn và tốt đẹp hơn. Trong nền công nghiệp ô tô cũng vậy kể từ lúc chiếc ô tô đầu tiên ra đời vào đầu thế kỉ 19. Đến nay nó đã có nhiều thay đổi và tất nhiên là thay đổi có kế thừa và phát triển.
Nước ta đang trên đà phát triển, đặc biệt là ngành công nghiệp, trong đó ngành công nghiệp ô tô cũng rất được chú trọng và phát triển. Nó được cho thấy bởi sự xuất hiện của nhiều hãng ô tô nổi tiếng được lắp ráp tại Việt Nam như HYUNDAI, TOYOTA, HONDA... Do đó vấn đề đặt ra ở đây cho một người kỹ sư là phải nắm rõ được kết cấu của các cụm, các hệ thống trên các loại xe hiện đại để từ đó khai thác và sử dụng xe một cách có hiệu quả cao nhất về công dụng, an toàn, kinh tế trong điều kiện ở Việt Nam.
Một trong những hệ thống quan trọng của ô tô là hệ thống truyền lực. Hệ thống này có chức năng truyền và phân phối mô men quay và công suất từ động cơ đến các bánh xe chủ động, làm thay đổi mô men và chiều quay của bánh xe theo yêu cầu. Vì những chức năng quan trọng của nó mà người ta không ngừng cải tiến hệ thống truyền lực để nâng cao tính năng của nó.
Vì vậy, trong quá trình học tập về chuyên ngành cơ khí ô tô tại Học Viện Kỹ Thuật em đã được giao nhiệm vụ đồ án tốt nghiệp với đề tài: Khai thác hệ thống truyền lực trên xe Hyundai Elantra 2015. Nội dung đồ án gồm 5 bản vẽ A0 và bản thuyết minh gồm 4 chương:
Chương 1. Giới thiệu chung về xe Hyundai Elantra 2015
Chương 2. Phân tích kết cấu hệ thống truyền lực Hyudai Elantra 2015
Chương 3. Tính toán kiểm nghiệm ly hợp xe Hyundai Elantra 2015
Chương 4. Hướng dẫn khai thác hệ thống truyền lực Hyundai Elantra 2015.
Qua việc nghiên cứu trên một xe cụ thể như vậy đã giúp em rèn luyện thêm được nhiều kỹ năng tính toán, tra cứu tài liệu và tiếp cận dần với công việc cụ thể của một người kỹ sư trong tương lai.
Được sự giúp đỡ tận tình của giáo viên hướng dẫn: Thạc Sỹ …………… và các thầy giáo trong Bộ môn Ô tô Quân sự cùng các bạn đồng nghiệp em đã hoàn thành đồ án, đạt được các mục tiêu đặt ra trong thời gian quy định. Mặc dù đã rất nỗ lực nhưng do năng lực bản thân có hạn nên đồ án không thể tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy em kính mong được sự chỉ bảo của các thầy và sự góp ý của các bạn để đồ án của em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày … tháng …. năm 20…
Học viên thực hiện
…..………..
Chương 1
GIỚI THIỆU CHUNG VỀ XE HYUNDAI ELANTRA 2015
1.1 Giới thiệu chung và lịch sử phát triển xe Hyundai Elantra
Hyundai là hãng xe Hàn Quốc xuất hiện từ rất lâu đời với các dòng xe tải, xe du lịch. Xe du lịch của Hyundai có các dòng xe như: Santa Fe, Tucson, Sonata, Accent, Elantra… với kiểu dáng hiện đại, mới mẻ, nội thất rộng rãi với 5 chỗ ngồi. Trong giới hạn của đồ án chỉ nghiên cứ dòng xe Hyundai Elantra 2015 phiên bản 1.6 MT.
1.2.2 Thông số kỹ thuật xe Hyundai Elantra 2015
a. Động cơ Gamma 1.6 D-CVVT MPI
Động cơ sử dụng trên xe Elantra 2015 là loại động cơ xăng 4 kỳ, với 4 xy lanh đặt thẳng hành, thứ tự làm việc 1-3-2-4. Động cơ sử dụng trục cam kép, dẫn động bằng đai.
- Công suất cực đại: 130 HP / 6.300 rpm
- Mômen xoắn cực đại: 160 N.m / 4.850 rpm
b. Hệ thống truyền lực
- Ly hợp: Loại 1 đĩa ma sát khô, thường đóng, có lò xo ép hình đĩa, dẫn động cơ khí kiểu cáp. Ở loại ly hợp này sử dụng lò xo dạng đĩa hình côn từ đó có thể tận dụng kết cấu này để đóng mở ly hợp mà không cần phải có đòn mở riêng.
f. Hệ thống điện
- Điện áp mạng: 12 V
- Máy phát: 12V- 65A
- Động cơ khởi động: kiểu SD 80, công suất 0,8 KW
- Ắc quy(mf): 12V- 35Ah
- Hệ thống đánh lửa trực tiếp (DIS)
- Hệ thống đèn chiếu sáng và đèn báo hiệu bao gồm: đèn pha, đèn si nhan, đèn phanh, đèn sương mù, đèn soi biển số, đèn trần trong xe, đèn báo áp suất dầu, đèn báo nạp ắc quy, đèn báo mức xăng thấp...
1.3 Giới thiệu chung về hệ thống truyền lực trên xe Hyundai Elantra 2015
Từ lúc dòng xe Hyundai Elantra ra đời vào năm 1990 đến nay nó đã có nhiều thay đổi về hệ thống truyền lực cho phù hợp với xu thế của xã hội và để dễ dàng hơn cho người lái.
Chương 2
PHÂN TÍCH KẾT CẤU HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC XE HYUNDAI ELANTRA 2015 1.6 MT
2.1. Giới thiệu chung hệ thống truyền lực xe Hyundai Elantra 2015
Hệ thống truyền lực xe Hyundai Elantra bao gồm tổ hợp các cum, cơ cấu sắp xếp theo quy luật. Nhờ có hệ thống truyền lực mà cơ năng và mô men xoắn từ động cơ được truyền tải đến các bánh xe chủ động.
2.2. Ly hợp
Ly hợp là một khớp nối ma sát, để truyền mô men xoắn từ truc khuỷu của động cơ đến hộp số.
2.2.1. Công dụng
Ly hợp là cụm đầu tiên của hệ thống truyền lực, nó được đặt ngay sau động cơ và trước hộp số. Công dụng của ly hợp là:
- Dùng để truyền mô men xoắn từ trục khuỷu động cơ đến các cụm tiếp theo của hệ thống truyền lực.
- Dùng tách, nối động cơ với hệ thống truyền lực khi cần thiết.
2.2.2. Yêu cầu
Để đáp ứng các công dụng trên, ly hợp khi làm việc phải đạt được các yêu cầu sau:
- Truyền được mô men xoắn lớn nhất của động cơ mà không xảy ra hiện tượng trượt (trừ khi quá tải).
- Đóng êm dịu, hoàn toàn: Tăng từ từ mô men khi đóng ly hợp, giúp xe không bị rung giật. Đóng hoàn toàn là để đảm bảo truyền hết mô men xoắn của động cơ, tránh hiện tượng trượt cục bộ làm tổn hao công suất và hao mòn các chi tiết (chủ yếu là đĩa ma sát). Yêu cầu đòn mở và bạc mở phải có khe hở 1-2mm, tương ứng với (hành trình tự do của bàn đạp ly hợp là 35-40mm).
2.2.4. Nguyên lý hoạt động
Ly hợp làm việc ở 2 trạng thái cơ bản là trạng thái đóng và mở. Trên xe Hyundai Elantra 2015 ly hợp làm việc ở trạng thái thường đóng.
a. Trạng thái đóng.
Đây là trạng thái làm việc thường xuyên của ly hợp thường đóng. Khi người lái chưa tác động lên bàn đạp ly hợp, dưới tác dụng của lò xo ép, đẩy đĩa ép sát vào đĩa bị động. Đĩa ép, lò xo ép và vỏ ly hợp tạo thành một khối quay cùng nhau. Mô men xoắn từ trục khuỷu động cơ truyền qua bánh đà, qua bề mặt ma sát giữa đĩa bị động với bánh đà và đĩa ép, truyền đến moay ơ đĩa bị động tới trục.
Khi người lái tác dụng lên bàn đạp một lực nào đó, lực truyền qua hệ thống dẫn động điều khiển, sẽ đẩy bạc mở di trượt dọc trục (sang bên trái), sau khi triệt tiêu hết các khe hở (tương ứng với hành trình tự do của bàn đạp ly hợp) và tỳ vào đòn mở, thắng lực ép của lò xo màng (đòn mở) và tách đĩa ép (kéo sang phải) giải phóng bề mặt ma sát giữa đĩa bị động với bánh đà.
2.3. Hộp Số
2.3.1. Công dụng
+ Hộp số dùng để thay đổi lực kéo tác dụng lên bánh xe bằng cách thay đổi tỷ số truyền động giữa bánh xe chủ động với động cơ.
+ Hộp số dùng để cắt động cơ đang làm việc ra khỏi hệ thống truyền lực trong thời gian tuỳ ý.
+ Thay đổi chiều chuyển động của xe (đi số tiến hoặc đi số lùi).
2.3.2 Yêu cầu
Hộp số cần đảm bảo các yêu cầu sau:
- Có tỷ số truyền thích hợp để đảm bảo chất lượng động học và tình kinh tế nhiên liệu của ô tô.
- Có khả năng trích công suất ra ngoài để dẫn động các thiết bị phụ.
- Điều khiển sang số đơn giản, nhẹ nhàng.
- Hiệu suất truyền động cao.
2.4. Cầu chủ động (loại xe dẫn động cầu trước)
Cầu chủ động của xe Hyundai Elantra bao gồm truyền lực chính và vi sai được bố trí trong hộp số.
2.4.1. Truyền lực chính: truyền lực chính 1 cấp bánh răng trụ răng nghiêng
- Truyền momen từ hộp số đến bộ vi sai.
- Giảm tốc và tăng mômen truyền đến các bánh xe để đảm bảo tỷ số truyền chung thích hợp của hệ thống truyền lực trong khi hộp số vẫn nhỏ gọn.
2.4.2. Vi sai
Là bộ truyền bánh răng hành tinh, có nhiệm vụ bảo đảm cho các bánh xe chủ động hai bên có thể quay với vận tốc khác nhau khi xe quay vòng hoặc đi trên đường không bằng phẳng để tránh hiện tượng trượt cứng của bề mặt bánh xe gây mòn nhanh.
Chương 3
TÍNH TOÁN KIỂM NGHIỆM LY HỢP XE HYUNDAI ELANTRA 2015
3.1. Đặt vấn đề
Mục đích của việc tính toán kiểm nghiệm ly hợp là kiểm tra xem nó đảm bảo yêu cầu về kỹ thuật khi làm việc hay không. Các yêu cầu đó là:
- Truyền được mômen xoắn lớn nhất của động cơ trong mọi điều kiện làm việc bình thường.
- Đóng êm dịu để tăng từ từ mômen xoắn khi khởi động xe không bị dật, không gây va đập răng khi sang số.
- Là cơ cấu an toàn, tránh cho hệ thống truyền lực động cơ khi quá tải.
3.2.2. Kiểm tra ly hợp theo công trượt riêng
Nội dung tính toán gồm có:
- Xác định công trượt của ly hợp.
- Xác định công trượt riêng của ly hợp.
Theo tài liệu [2] thì công trượt riêng cho phép trong khoảng 1000 1200 [J/ ], như vậy theo kết quả tính toán ở trên phản ánh được rằng công ma sát sinh ra trên 1 đơn vị diện tích tấm ma sát là nhỏ hơn so với giới hạn cho phép, như vậy ly hợp xe Hyundai Elantra 2015 hoàn toàn thỏa mãn bền.
3.2.3. Tính nhiệt độ cho các chi tiết bị nung nóng
Trong quá trình ly hợp sinh nhiệt, nhiệt độ tăng làm giảm khả năng
truyền mômen của ly hợp (do giảm hệ số ma sát), đồng thời còn gây ứng suất nhiệt làm giảm khả năng làm việc của các chi tiết.
Để tính nhiệt độ nung nóng các chi tiết của ly hợp ta giả thiết rằng: Vì đĩa ma sát truyền nhiệt kém do đó toàn bộ nhiệt sinh ra trong quá trình trượt ly hợp đều truyền qua đĩa ép và bánh đà.
c - nhiệt dung riêng của chi tiết bị nung nóng. c = 500 [J/kg. độ]
L - Công trượt toàn bộ sinh ra khi đóng ly hợp, tính theo J
Thay các giá trị vào (3.8), ta có: T = 273,0025 [K]
Theo tài liệu [2] ta thấy nhiệt độ tăng lên của chi tiết nằm trong gịới hạn cho phép không vượt quá 281 K. Điều này đảm bảo các thông số của chi tiết.
Chương 4
ĐẶC ĐIỂM KHAI THÁC HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC TRÊN XE HYUNDAI ELANTRA 2015
4.1. Ly hợp
4.1.2. Quy trình lắp
Quy trình lắp là ngược lại của quy trình tháo.
Khi lắp cần chú ý:
- Các chi tiết trước khi lắp phải được làm sạch, đĩa ma sát, đĩa ép không được dích dầu mỡ.
- Khi lắp pittông vào xy lanh, bôi lên bề mặt pittông 1 lớp mỡ Fôc-ly-ty hoặc dầu phanh dang sử dụng của chính nó.
- Bôi một lớp mỡ thật mỏng lên bề mặt ma sát như: then hoa, đĩa ma sát.
4.1.3. Những hư hỏng chính của ly hợp, nguyên nhân và cách khắc phục
Các hư hỏng thường gặp của ly hợp ma sát có thể được phát hiện qua các hiện tượng làm việc không bình thường như ly hợp bị trượt, rung, ồn ở chế độ đóng, không nhả hoàn toàn khi đạp bàn đạp để ngắt, vào khớp không êm gây giật và ồn. Các hư hỏng này không những làm giảm hiệu suất truyền lực mà còn gây hư hỏng cho hộp số nên cần được khắc phục kịp thời.
a. Bộ ly hợp bị trượt
Khi khởi động động cơ và kéo phanh tay, ấn bàn đạp ly hợp rồi gài số 4 rồi buông từ từ bàn đạp ly hợp, đồng thời tăng nhẹ ga, nếu như bộ ly hợp tốt sẽ hãm động cơ tắt máy khi buông bàn đạp ly hợp.
b. Bộ ly hợp giật mạnh khi nối động cơ.
Sau khi cài số thả từ từ bàn đạp ly hợp thì động cơ giật và rung động mạnh. Khi nối động lực không êm thì ly hợp bị hỏng 1 số chi tiết sau:
+ Có dầu mỡ dính vào tấm ma sát, đinh tán lỏng, đĩa bị động của ly hợp không di chuyển được trên rãnh then hoa của trục bị động thì phải lau rửa sạch tấm ma sát, tán lại các đinh tán, tra dầu bôi trơn cho các rãnh then hoa trên trục bị động.
+ Có chi tiết bị gãy, vỡ, nứt đĩa ép thì phải thay thế.
f. Đĩa ma sát bị động của ly hợp chóng mòn.
+ Do đĩa ma sát bị trượt với mặt bánh đà và đĩa ép của ly hợp.
+ Do khi người lái xe thường xuyên để chân lên bàn đạp ly hợp làm cho đĩa ma sát bị động bị mòn. Do vậy khi lái người lái phải để chân ra khỏi bàn đạp ly hợp khi đã nối động lực.
+ Do sức ép của lò xo màng không đảm bảo đủ lực ép để ép đĩa ma sát bị động vào bánh đà. Thì phải thay thế lò xo màng khác.
4.2. Hộp số
4.2.2. Quy trình lắp
Quy trình lắp ngược lại với quy trình tháo.
Khi lắp cần chú ý:
- Các chi tiết phải được làm sạch.
- Lắp các bánh răng và bộ đồng tốc phải đúng vị trí và đúng chiều.
- Không được làm mất các vòng hãm, lò xo và các viên bi đinh vị, chốt khóa.
4.2.3. Những hư hỏng chính của hộp số, nguyên nhân và cách khắc phục
a. Các hư hỏng của hộp số
Hộp số khi bị trục trặc hoặc hỏng hóc bên trong sẽ hoạt động không bình thường, thể hiện qua một số hiện tượng như gài số khó khăn, hộp số kêu trong quá trình hoạt động hoặc không truyền động được.
b. Kiểm tra, điều chỉnh hộp số trên xe
Hộp số nói chung ít đòi hỏi phải chăm sóc, bảo dưỡng hằng ngày hoặc định kỳ. Thường chỉ khi nào thấy hộp số có hiện tượng làm việc không bình thường mới kiểm tra.
KẾT LUẬN
Trong phạm vi một đồ án tốt nghiệp đại học, trong thời gian không nhiều với những kiến thức đã được học tại Học Viện và được sự giúp đỡ rất nhiệt tình của thầy hướng dẫn: Thạc Sỹ ……………, các thầy trong bộ môn ô tô quân sự, các thầy trong khoa động lực và các bạn đồng nghiệp em đã hoàn thành bản đồ án tốt nghiệp: “Khai thác hệ thống truyền lực trên xe HYUNDAI ELANTRA 2015’’
Qua các nội dung đã được tìm hiểu về hệ thống truyền lực trên xe HYUNDAI ELANTRA 2015 em thấy nó có nhiều ưu điểm, làm việc ổn định và tin cậy, phù hợp với địa lý Việt Nam.
Qua quá trình khai thác hệ thống truyền lực, bản thân em cũng mở mang thêm nhiều kiến thức bổ ích giúp cho công việc thực tế sau này. Vì thời gian khai thác đề tài không nhiều, kiến thức bản thân còn hạn chế nên trong nội dung đồ án không thể tránh những thiếu sót nhất định. Em rất mong được sự chỉ bảo và các ý kiến đóng góp để đồ án được hoàn thiện hơn.
Cuối cùng em xin chân thành cảm ơn các thầy giáo trong bộ môn Ô tô quân sự - khoa Động lực đã tận tình giúp đỡ em hoàn thành đồ án tốt nghiệp này.
Em xin chân thành cảm ơn!
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Phạm Đình Vi, Vũ Đức Lập. Cấu tạo ôtô quân sự (tập 1, 2). Học Viện Kỹ Thuật Quân Sự - 1995
[2]. Nguyễn Phúc Hiểu,Vũ Đức Lập. Lý thuyết ôtô quân sự. Học Viện Kỹ Thuật Quân Sự - 2002
[3]. Ngô Khắc Hùng. Kết cấu và tính toán ô tô. NXB GTVT - 2008
[4]. Phạm Vy, Dương Ngọc Khánh. Bài giảng cấu tạo ô tô. ĐH BKHN - 2004
[5]. Nguyễn Hữu Cẩn - Phan Đình Kiên. Thiết kế và tính toán ôtô máy kéo
"TẢI VỀ ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ ĐỒ ÁN"