MỤC LỤC
MỞ ĐẦU.. 3
Chương I....4
GIỚI THIỆU CHUNG VỀ XE HYUNDAI COUNTY.. 4
1.1. Giới thiệu chung về dòng xe Hyundai county. 4
Chương 2. 10
PHÂN TÍCH KẾT CẤU HTTL XE HYUNDAI COUNTY.. 10
2.1. Tổng quan về hệ thống truyền lực. 10
2.1.1. Công dụng, phân loại, yêu cầu của hệ thống truyền lực. 10
2.2. Kết cấu hệ thống truyền lực xe Hyundai County. 13
2.2.1 Ly hợp. 13
2.2.2. Hộp số. 18
2.2.3. Truyền động các đăng. 22
2.2.4. Cầu xe sau chủ động. 24
Chương 3. 28
TÍNH TOÁN KIỂM NGHIỆM LY HỢP XE HYUNDAI COUNTY.. 28
3.1. Mục đích và nội dung tính toán kiểm nghiệm.. 28
3.1.1. Mục đích tính toán. 28
3.1.2. Nội dung tính toán. 28
3.2. Thông số tính toán. 29
3.3. Nội dung tính toán kiểm nghiệm.. 29
3.3.1. Xác định mômen ma sát của ly hợp. 29
3.3.2 Kiểm tra ly hợp theo công trượt riêng. 30
3.3.3 Tính nhiệt độ cho các chi tiết bị nung nóng (bánh đà). 33
3.3.4 Tính sức bền đinh tán đĩa bị động. 34
3.3.5 Moay ơ đĩa bị động. 36
Chương 4. 38
NHỮNG CHÚ Ý TRONG QUÁ TRÌNH KHAI THÁC SỬ DỤNG HTTL.. 38
4.1. Hướng dẫn khai thác, sử dụng hệ thống truyền lực xe Hyundai County….38
4.1.1. Những chú ý đối với hệ thống truyền lực khi sử dụng xe. 38
4.1.2. Những chú ý khi kiểm tra và chạy rà xe mới 39
4.2. Bảo dưỡng hệ thống truyền lực. 40
4.2.1. Công việc chính trong bảo dưỡng hệ thống truyền lực. 40
4.2.2. Những hư hỏng thường gặp ở hệ thống truyền lực và cách khắc phục ……………………………………………………………………………..43
4.2.3. Điều chỉnh và bôi trơn. 47
KẾT LUẬN.. 53
TÀI LIỆU THAM KHẢO.. 54
MỞ ĐẦU
Ngành ôtô hiện đã và đang giữ một ví trí quan trọng trong hoạt động và phát triển của xã hội. Từ khi ra đời ôtô đã được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như giao thông vận tải, quốc phòng an ninh, nông nghiệp, công nghiệp, du lịch... Các cải tiến đã được áp dụng nhằm mục đích làm giảm cường độ lao động cho người lái, đảm bảo an toàn cho xe, người, hàng hoá và tăng chất lượng kéo vận tốc cũng như tăng tính kinh tế nhiên liệu của xe. Nền kinh tế nước ta đang trên đà phát triển, hiện nay nhiều loại xe hiện đại đã và đang được nhập khẩu vào Việt Nam. Chính vì vậy việc tìm hiểu kết cấu, khai thác có hiệu quả các hệ thống, cụm, cơ cấu trên xe là hết sức cần thiết. Ở thị trường Việt Nam, xe County 29 chỗ là phương tiện ưa thích của các tổ chức, doanh nghiệp, xí nghiệp xe, phù hợp trong các chuyến đón tiếp, đưa vào hoạt động trong các chuyến du lịch, vui chơi chất lượng cao. Do đó, trong quá trình học tập em đã được giao đồ án tốt nghiệp với đề tài:
“Khai thác hệ thống truyền lực xe Hyundai County”
Nội dung chính của đồ án bao gồm:
Chương 1. Khái quát chung về xe Hyundai County
Chương 2. Phân tích kết cấu hệ thống truyền lực xe Hyundai County
Chương 3. Tính toán kiểm nghiệm ly hợp xe Hyundai County
Chương 4. Những chú ý trong quá trình khai thác sử dụng HTTL
Do kiến thức và kinh nghiệm thực tế còn hạn chế, tài liệu tham khảo rất ít, trong đồ án tốt nghiệp của em không tránh khỏi sai sót.
Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo hướng dẫn: TS. ………… đã tận tình giúp đỡ em hoàn thành đồ án tốt nghiệp này. Em xin cảm ơn các thầy trong bộ môn Ôtô Quân sự - Khoa Động lực đã tạo điều kiện thuận lợi cho em trong quá trình học tập và hoàn thành đồ án tốt nghiệp.
Em xin chân thành cảm ơn!
CHƯƠNG I
GIỚI THIỆU CHUNG VỀ XE HYUNDAI COUNTY
1.1. Giới thiệu chung về dòng xe Hyundai county
Hyundai là hãng xe Hàn Quốc xuất hiện từ rất lâu đời với các dòng xe tải, xe du lịch. Xe du lịch của Hyundai có các dòng xe như: Santa Fe, Tucson, Sonata, Accent, County, County… Xe khách Hyundai County 29 chỗ Với thiết kế hợp lý, tính cơ động cao. Dòng xe County đang tạo ra sự cạnh tranh mạnh mẽ thị phần ở loại xe khách cỡ trung giữa các hãng xe trong nước cũng như cả với xe nhập khẩu.
1.2. Các thông số kỹ thuật của xe Hyundai county
Các thông số kỹ thuật của xe được thể hiện dưới bảng.
1.2.1. Động cơ D4DD
- Động cơ D4DD-CRDi là viết tắt của Direct Injection 4 Cylinder Common Rail Diesel Engine, nghĩa là động cơ Diesel 4 xi lanh thẳng phun nhiên liệu trực tiếp. Với hiệu suất cao và mạnh, tạo được moment xoắn lớn, giúp xe vận hành được trên những cung đường xa.
- Dung tích: 3907 cc
- Đường kính xi lanh: 67 mm
- Tỷ số nén: 9.7
1.2.2. Hệ thống truyền lực
- Hệ thống truyền lực trên xe Hyundai County trong đồ án là loại hệ thống truyền lực cơ khí thông thường sử dụng hộp số thường, do đó tài liệu này chỉ trình bày về hệ thống truyền lực xe Hyundai County với hộp số cơ khí thông thường.
- Ly hợp: Loại 1 đĩa ma sát khô, thường đóng, sử dụng lò xo dạng đĩa hình côn, từ đó có thể tận dụng kết cấu này để đóng mở ly hợp mà không cần phải có đòn mở riêng. Mặt đáy của lò xo được tì trực tiếp vào đĩa ép, phần giữa của lò xo được liên kết với vỏ.
1.2.4. Hệ thống lái
- Hệ thống lái của xe Hyundai County là hệ thống lái có trợ lực thủy lực. Giúp tay lái nhẹ hơn, tạo thuận lợi cho quá trình điểu khiển xe của người lái.
- Cơ cấu lái loại trục vít - thanh răng. Trong đó thanh răng làm luôn chức năng của thanh lái ngang trong hình thang lái.
- Dẫn động lái gồm có: vành tay lái, vỏ trục lái, trục lái, truyền động các đăng, bộ truyền bánh răng côn, thanh lái ngang, cam quay và các khớp nối.
1.2.6. Hệ thống điện
- Điện áp mạng: 12 V.
- Máy phát: 12V- 65A.
- Động cơ khởi động: kiểu SD 80, công suất 0,8 KW.
- Ắc quy: 12V- 35Ah.
Chương 2
PHÂN TÍCH KẾT CẤU HTTL XE HYUNDAI COUNTY
2.1. Tổng quan về hệ thống truyền lực
2.1.1. Công dụng, phân loại, yêu cầu của hệ thống truyền lực
Hệ thống truyền lực trên ô tô thông thường có các cụm như: Ly hợp, hộp số, truyền động các đăng, cầu vi sai, bánh xe.
a. Công dụng:
Hệ thống truyền lực (HTTL) của ô tô là hệ thống tập hợp tất cả các cơ cấu nối từ động cơ đến bánh xe chủ động, bao gồm các cơ cấu truyền, cắt, đổi chiều quay, biến đổi giá trị mô men truyền .
b. Phân loại:
Để đáp ứng các yêu cầu sử dụng khác nhau của ô tô thì HTTL trên ô tô được chia ra làm nhiều loại. Cụ thể HTTL được phân loại theo các đặc điểm sau:
+ Phân loại theo hình thức truyền năng lượng:
- HTTL cơ khí bao gồm các bộ truyền ma sát, các hộp biến tốc, hộp phân phối truyền động các đăng, loại này được dùng phổ biến.
- HTTL cơ khí thủy lực bao gồm các bộ truyền cơ khí, bộ truyền thủy lực.
- HTTL điện từ bao gồm các nguồn điện, các động cơ điện, rơle điện từ, dây dẫn.
- HTTL cơ khí có cấp điều khiển bằng cần số( MT)
- HTTL cơ khí thuỷ lực điều khiển tự động( AT)
c. Yêu cầu:
Yêu cầu chung của HTTL : Cần có số lượng tay số, tỉ số truyền của từng tay số đảm bảo tính động lực, tính kinh tế. HTTL cần có hiệu suất cao, ổn định, điều khiển thuận lợi.
Yêu cầu chung đối với các cụm
2.2. Kết cấu hệ thống truyền lực xe Hyundai County
Hệ thống truyền lực trên xe Hyundai County là loại hệ thống truyền lực cơ khí thông thường sử dụng hộp số thường, do đó tài liệu này chỉ trình bày về hệ thống truyền lực xe Hyundai County với hộp số cơ khí thông thường. Xe Hyundai County có động cơ đặt phía trước, công thức bánh xe 4x2, cầu chủ động sau.
2.2.4. Cầu xe sau chủ động
Xe Hyundai County sử dụng cụm cầu cơ khí truyền thống gồm bộ truyền lực chính là cặp bánh răng côn răng xoắn, vi sai bánh răng côn đối xứng, bán trục và vỏ cầu. Các chi tiết của cụm cầu sau chủ động thể hiện trên hình 2.13.
a. Truyền lực chính:
Truyền lực chính xe Hyundai County bao gồm bánh răng chủ động (bánh răng quả dứa) được chế tạo liền trục 10 quay trên hai ổ côn 6 và 8 đặt trong cốc 9 lắp với nắp trước của vỏ cầu và bánh răng bị động (bánh răng vành chậu) 24 được lắp với vỏ vi sai nhờ các bu lông 22. Bánh răng vành chậu quay trên các ổ đỡ vỏ vi sai 21.
b.Vi sai:
Vi sai xe Hyundai County bao gồm vỏ vi sai gồm hai nửa vỏ 23 và 25 được lắp với nhau nhờ các bu lông 26, các bánh răng bán trục 27 và các bánh răng hành tinh 30. Vỏ vi sai lắp với bánh răng vnhf chậu và quay trên các ổ đỡ 21. Các bánh răng bán trục và hành tinh quay trên các bạc tỳ lưng.
Chương 3
TÍNH TOÁN KIỂM NGHIỆM LY HỢP XE HYUNDAI COUNTY
3.1. Mục đích và nội dung tính toán kiểm nghiệm
3.1.1. Mục đích tính toán
Xác định các thông số đặc trưng cho khả năng làm việc và độ tin cậy làm việc của ly hợp, so sánh với với các giá trị cho phép được quy định bởi nhà sản xuất. Qua đó khẳng định chất lượng và khả năng làm việc của ly hợp trong điều kiện thực tế của Việt Nam. Đồng thời đưa ra các giải pháp cần thiết nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả khai thác ly hợp trong điều kiện đó.
+ Là cơ cấu an toàn, tránh cho hệ thống truyền lực động cơ khi quá tải.
+ Kết cấu đơn giản, khối lượng nhỏ, làm việc bền cho các chi tiết, thuận tiện cho việc chăm sóc, bảo dưỡng, điều khiển nhẹ nhàng, lực bàn đạp nhỏ.
3.1.2. Nội dung tính toán
- Xác định mô men ma sát ly hợp cần truyền.
- Kiểm tra ly hợp theo công trượt.
- Tính nhiệt độ cho chi tiết bị nung nóng.
- Tính sức bền cho đinh tán đĩa bị động.
3.3. Nội dung tính toán kiểm nghiệm
3.3.1. Xác định mômen ma sát của ly hợp
Hệ số b phải lớn hơn 1 để đảm bảo truyền hết mô men của động cơ trong mọi trường hợp. Tuy nhiên b không được quá lớn để tránh tăng kích thước đĩa bị động hoặc tăng số lượng đĩa ma sát (dẫn đến tăng kích thước, khối lượng ly hợp) và tránh đòi hỏi lực tác dụng lên đĩa ma sát lớn và để tránh cho hệ thống truyền lực bị quá tải khi chế độ làm việc bất thường.
Dựa theo tiêu chí trên và dựa theo kinh nghiệm, đối với ô tô du lịch(b = 1, 3 ¸ 1, 75) có thể chọn b = 1, 5.
Mômen lớn nhất của động cơ: Memax =140 (Nm), vậy thay số vào (3.1) ta có mômen mà ly hợp cần truyền là: 411,6 (Nm)
3.3.2 Kiểm tra ly hợp theo công trượt riêng.
Theo tài liệu [5] thì công trượt riêng cho phép [l] = 100106 [J/m2], như vậy theo kết quả tính toán l < [l]. Phản ánh được rằng công ma sát sinh ra trên một đơn vị diện tích tấm ma sát là nhỏ hơn so với giá trị cho phép, như vậy là tốc độ hao mòn bề mặt ma sát là nhỏ, kéo dài thời gian làm việc của các tấm ma sát. Bộ ly hợp hoàn toàn thoả mãn bền.
3.3.4 Tính sức bền đinh tán đĩa bị động
Để giảm kích thước của ly hợp làm việc trong điều kiện ma sát khô chọn vật liệu có hệ số ma sát cao, đĩa bị động gồm các tấm ma sát và xương đĩa. Tấm ma sát được gắn với xương đĩa bị động bằng đinh tán. Xương đĩa thường chế tạo bằng thép cácbon trung bình và cao (thép 50 - 85), chiều dày xương đĩa chọn từ (1,5 - 2,0) mm.
Chọn:
r1 = 65mm = 0,065m và r2 = 360mm = 0,360m
n1 = n2 = 12 đinh tán.
d = 4mm = 0,004m
l = 1,5mm = 0,0015m
Thay số vào (3. 9) và (3. 10) ta được:
F1 = 369,07 (N)
Fms = 37,281 (N)
3.3.5 Moay ơ đĩa bị động
Chiều dài của moay ơ đĩa bị động được chọn tương đối lớn để giảm độ đảo của đĩa bị động, moay ơ được ghép với xương đĩa bị động bằng đinh tán và lắp với trục ly hợp bằng then hoa.
Tra bảng 9.3 ( Trang 176 [4.1]) ta chọn mối ghép có kích thước là:
D = 35mm = 0,035m d = 28mm = 0,028m
Z2 = 10 then b = 4mm = 0,004m
Chiều dài của moay ơ thường được chọn bằng đường kính ngoài của then hoa trên trục ly hợp: L = D = 0,035m.
So sánh với ứng suất cho phép ta thấy then hoa đủ bền.
Nhận xét: Qua quá trình tính toán kiểm tra bền một số chi tiết cơ bản của ly hợp ta nhận thấy rằng chúng đều thoả mãn điều kiện bền. Do vậy ta có thể kết luận ly hợp xe Hyundai County đảm bảo độ tin cậy làm việc trong điều kiện khai thác tại Việt Nam.
Chương 4
NHỮNG CHÚ Ý TRONG QUÁ TRÌNH KHAI THÁC SỬ DỤNG HTTL
4.1. Hướng dẫn khai thác, sử dụng hệ thống truyền lực xe Hyundai County
4.1.1. Những chú ý đối với hệ thống truyền lực khi sử dụng xe
Khi khởi hành xe: Khi bắt đầu khởi hành xe chỉ được phép cho xe khởi hành nếu chắc chắn động cơ đã làm việc bình thường, các đồng hồ cảnh báo chỉ báo trạng thái bình thường. Trước khi khởi hành cần nhả van phanh tay, đèn báo hiệu phanh tay tắt, nhả từ từ bàn đạp ly hợp đồng thời ấn bàn đạp ga phù hợp cho xe lăn bánh từ từ. Chỉ sử dụng số 1 và số 2 khi cho xe khởi hành.
4.1.2. Những chú ý khi kiểm tra và chạy rà xe mới
a. Kiểm tra xe mới
Trước khi xuất xưởng hầu hết các xe mới đều đã qua kiểm tra, tuy nhiên trong quá trình lắp ráp, vận chuyển một số chi tiết nào đó có thể bị nới lỏng hoặc hư hỏng vì vậy các xe mới trước khi đưa vào sử dụng đều phải kiểm tra để bảo đảm an toàn cho người sử dụng.
Công việc kiểm tra bao gồm:
- Kiểm tra tình trạng liên kết và bắt chặt các bộ phận, đặc biệt là hệ thống truyền lực.
- Kiểm tra mức dầu bôi trơn hộp số, cầu sau.
b. Chạy rà xe mới
Hành trình xe chạy rà trơn là 2500 km. Trong hành trình 2500 km rà trơn cần tuân thủ chặt chẽ các yêu cầu kỹ thuật qui định sau:
- Xe hoạt động trên mặt đường có độ bằng phẳng tốt, tránh sự thay đổi lớn hoặc đột ngột đối với hệ thống truyền lực.
- Trong 200 km đầu tiên cần cho xe chạy không tải. Trong khoảng từ km 200 đến km 1500 tải của xe không được quá 70% định mức. Trong khoảng từ km 1500 đến km 2500 tải của xe không được vượt quá 90% định mức.
- Trong thời kỳ rà trơn không được cho xe kéo moóc hoặc chuyển động với vận tốc lớn.
- Thao tác đúng kỹ thuật: tách nối ly hợp nhẹ nhàng, chuyển số kịp thời hợp lý. Không được cho xe khởi hành, tăng tốc đột ngột nếu không cần thiết.
4.2. Bảo dưỡng hệ thống truyền lực
4.2.1. Công việc chính trong bảo dưỡng hệ thống truyền lực
a. Ly hợp
Những hư hỏng của bộ ly hợp gây trở ngại cho việc điều khiển ô tô, làm người lái không tập trung việc quan sát đường, làm trở ngại giao thông của các phương tiện vận tải khác, và gây mất cảm giác cho người lái, trong nhiều trường hợp còn gây mất an toàn giao thông.
b. Hộp số
Hộp số là một bộ phận quan trọng trong hệ thống truyền lực, ảnh hưởng lớn đến tính năng thông qua của xe , trong quá trình sử dụng cần tuân thủ đúng qui trình bảo dưỡng nhằm đạt được hiệu quả sử dụng lớn nhất và an toàn cho con người trong quá trình sử dụng xe.
4.2.2. Những hư hỏng thường gặp ở hệ thống truyền lực và cách khắc phục
a. Ly hợp.
Ly hợp bị trượt: đây là hiện tượng khá phổ biến, nếu không khắc phục sửa chữa sẽ làm các tấm ma sát, đĩa ép nhanh mòn, không truyền được hết môm men xoắn, nhiệt độ các chi tiết tăng cao làm ảnh hưởng tới tuổi thọ của chúng và khả năng kéo, chở của xe giảm.
b. Hộp số:
Hộp số xảy ra hiện tượng nhảy số khi xe đang hoạt động, gài hai số một lúc, hoặc cảm thấy khó gài số, xuất hiện tiếng kêu lạ trong hộp số, bánh răng hộp số bị sứt mẻ.
d. Truyền lực chính:
Quá trình sử dụng xuất hiện những dấu hiệu bất thường như: các bánh răng hoạt động phát ra tiếng ồn lớn, chảy dầu ở vỏ cầu, trục các đăng bị đảo, xe không thể chuyển động.
* Nguyên nhân và khắc phục:
Răng bánh răng bị mòn hoặc sứt mẻ, do quá tải và người điều khiển không đúng kỹ thuật khiến xe bị giật gây va đập đầu răng các bánh răng.
- Vòng chắn dầu bị mòn hoặc hư hỏng phải tiến hành thay thế.
- Dầu rò chảy ở các chỗ nối của các te cầu sau, khắc phục bằng thay đệm.
- Bán trục bị vặn, rãnh trục bị mòn, ê cu mặt bích bán trục với moay ơ bị lỏng hoặc các gu giông bị đứt.
KẾT LUẬN
Sau khi nhận đồ án tốt nghiệp, bản thân em đã cố gắng nghiên cứu, tìm hiểu tài liệu, cùng với sự hướng dẫn, chỉ dạy tận tình của thầy: TS …………… và các thầy giáo trong Bộ môn Ô tô, em đã hoàn thành kịp thời đồ án tốt nghiệp của mình với những nội dung chính sau:
Chương 1. Tập trung giới thiệu một số tính năng kỹ thuật cơ bản của các hệ thống trên xe Hyundai County.
Chương 2. Phân tích đặc điểm kết cấu hệ thống truyền lực của xe Hyundai County.
Chương 3. Tính toán kiểm nghiệm phần ly hợp của xe.
Chương 4. Đi sâu vào tìm hiểu hướng dẫn và sử dụng các quy trình điều chỉnh và kiểm tra một số hỏng hóc thông thường, đề ra các biện pháp khắc phục hư hỏng cũng như cách bảo dưỡng, sửa chữa, đảm bảo HTTL của xe luôn trong tình trạng tốt nhất.
Trong thời gian làm đồ án tốt nghiệp mặc dù được sự hướng dẫn rất nhiệt tình của các thầy trong Khoa Động lực đặc biệt là thầy giáo: TS ……………, tuy nhiên do trình độ bản thân còn nhiều hạn chế, nên trong đồ án tốt nghiệp của em không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong được sự đóng góp chỉ bảo của các thầy và các bạn.
Em xin cảm ơn thầy giáo: TS …………… cùng các thầy giáo trong Bộ môn Ôtô, khoa Động lực đã nhiệt tình giúp đỡ em hoàn thành đồ án này.
Hà nội, ngày ... tháng ... năm 20...
Học viên thực hiện
..................
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tài liệu hướng dẫn sửa chữa xe Hyundai County
2. Hyundai Owner Manuals Hyundai Workshop Manuals
3. Hyundai County 2013 Workshop Manual
4. Manuals Service Hyundai County
5. Hướng dẫn đồ án môn học Kết cấu tính toán ô tô. Phần ly hợp. HVKTQS.
"TẢI VỀ ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ ĐỒ ÁN"