MỤC LỤC
MỤC LỤC......1
LỜI NÓI ĐẦU...... 3
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG PHANH...... 4
1.1.Công dụng, phân loại và yêu cầu của hệ thống phanh:..... 4
1.2. Cấu tạo, nguyên lý làm việc của hệ thống phanh sử dụng trên ô tô:..... 5
1.3. Các biện pháp nâng cao hiệu quả, ổn định và an toàn ô tô khi phanh:..... 19
CHƯƠNG 2: KẾT CẤU VÀ TÍNH TOÁN KIỂM NGHIỆM HỆ THỐNG PHANH TRÊN XE HYUNDAI ELANTRA 2018......24
2.1. Kết cấu hệ thống phanh xe HYUNDAI ELANTRA 2018.....24
2.1.1. Giới thiệu xe ô tô Hyundai Elantra 2018. ....24
2.1.2. Kết cấu hệ thống phanh xe Hyundai Elantra...... 29
2.1.3. Phân tích đặc điểm kết cấu hệ thống phanh xe Hyundai Elantra..... 32
2.1.4. Xi lanh phanh chính...... 35
2.1.5 Trợ lực chân không..... 38
2.1.6. Xi lanh công tác...... 39
2.1.7. Hệ thống ABS..... 40
2.1.8. Hệ thống phanh dừng ô tô Hyundai Elantra..... 41
2.2. Tính toán kiểm nghiệm cơ cấu phanh xe Hyundai Elantra 2018. ....43
2.2.1. Sơ đồ tính toán, kiểm nghiệm và các thông số ban đầu..... 43
2.2.2 Tính toán lực tác dụng lên tấm ma sát ....45
2.2.3. Xác định mô men phanh thực tế và mô men phanh yêu cầu của cơ cấu phanh..... 46
2.2.3.1. Xác định mô men phanh thực tế do cơ cấu phanh sinh ra..... 46
2.2.3.2. Mô men phanh yêu cầu của cơ cấu phanh. ....47
2.2.4. Tính toán xác định công ma sát riêng...... 49
2.2.5. Tính toán xác định áp lực trên bề mặt má phanh..... 49
2.2.6. Tính toán nhiệt trong quá trình phanh. ....50
CHƯƠNG 3: KHAI THÁC KỸ THUẬT HỆ THỐNG PHANH...... 52
3.1. Những hư hỏng thường gặp và biện pháp khắc phục. .....52
3.1.1. Những hư hỏng thường gặp và biện pháp khắc phục đối với hệ thống phanh chính......52
3.1.2. Những hư hỏng thường gặp và biện pháp khắc phục đối với hệ thống phanh dừng. .....55
3.2. Quy trình sửa chữa và thay thế một số bộ phận của hệ thống phanh xe Hyundai Elantra. .....56
3.2.1. Sửa chữa cơ cấu phanh. .....56
3.2.2. Sửa chữa xi lanh phanh chính..... 59
3.3. Kiểm tra điều chỉnh hệ thống phanh xe Hyundai Elantra...... 61
3.3.1. Kiểm tra điều chỉnh hệ thống phanh chính...... 61
3.3.2. Kiểm tra điều chỉnh hệ thống phanh dừng. .....64
3.4. Bảo dưỡng hệ thống phanh xe Hyundai Elantra. ....64
3.4.1. Vật liệu sử dụng bảo dưỡng. .....64
3.4.2. Chú ý khi sử dụng...... 65
3.4.3. Nội dung bảo dưỡng kỹ thuật hệ thống phanh xe Hyundai Elantra...... 65
KẾT LUẬN...... 67
TÀI LIỆU THAM KHẢO....... 68
LỜI NÓI ĐẦU
Hệ thống phanh là hệ thống an toàn chủ động, rất quan trọng của ôtô và cũng là một trong những thiết bị có tần số hoạt động vào loại cao nhất trên xe. Chức năng của nó là giảm tốc, dừng đỗ và giúp xe đứng yên trên các mặt đường dốc. Do vậy việc hiểu và khai thác hệ thống phanh đúng cách là yêu cầu không thể thiếu của người khai thác, sử dụng xe. Hệ thống phanh phải bảo dưỡng sửa chữa thường xuyên để duy trì trạng thái kỹ thuật đảm bảo cho xe hoạt động tốt và an toàn.
Hiện nay, có rất nhiều các hãng xe, chủng loại xe được nhập khẩu về Việt Nam cũng như được sản xuất trong nước. Do vậy, công tác kiểm nghiệm, đánh giá độ an toàn, độ tin cậy cho các xe này là rất quan trọng. Nó giúp người khai thác có thể nắm bắt được điều kiện sử dụng, trạng thái kỹ thuật cũng như biện pháp sử dụng chúng.
Xuất phát từ các yêu cầu thực tiễn đó, em đã thực hiện nghiên cứu đề tài “Khai thác kỹ thuật hệ thống phanh xe Hyundai Elantra 2018”. Các nội dung chính của đề tài bao gồm:
1/ Tổng quan về xe Hyundai Elantra 2018
2/ Kết cấu hệ thống phanh xe Hyundai Elantra 2018
3/ Tính toán kiểm nghiệm cơ cấu phanh xe Hyundai Elantra 2018
4/ Khai thác kỹ thuật hệ thống phanh.
Được sự hướng dẫn nhiệt tình của Thầy giáo: Ths……………… và sự nỗ lực của bản thân, em đã hoàn thành đồ án đúng thời gian quy định. Tuy nhiên do trình độ và kinh nghiệm thực tế còn ít, nên đồ án không tránh khỏi thiếu sót, chưa hợp lý. Vì vậy em rất mong được sự đóng góp của các thầy giáo cùng toàn thể các bạn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà nội, ngày … tháng … năm 20…
Sinh viên thực hiện
…………………
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG PHANH
1.1. Công dụng, phân loại và yêu cầu của hệ thống phanh:
a. Công dụng:
Hệ thống phanh dùng để làm giảm tốc độ của ô tô cho đến một tốc độ nào đó hoặc đến khi dừng hẳn, ngoài ra còn để giữ cho ô tô đứng được trên đường có độ dốc nhất định.
Hệ thống phanh đảm bảo cho xe ô tô chạy an toàn ở tốc độ cao, nâng cao năng suất vận chuyển.
b. Phân loại:
- Phân loại theo công dụng:
+ Hệ thống phanh chính
+ Hệ thống phanh dừng
- Phân loại theo vị trí đặt cơ cấu phanh
+ Phanh ở bánh xe
+ Phanh ở trục truyền động (sau hộp số)
c. Yêu cầu:
Hệ thống phanh là một bộ phận quan trọng của ô tô đảm nhận các chức năng “an toàn chủ động” vì vậy hệ thống phanh phải thoả mãn các yêu cầu sau đây:
+ Có hiệu quả phanh cao nhất ở tất cả các bánh xe trong mọi trường hợp
+ Hoạt động êm dịu để đảm bảo sự ổn định của xe ô tô khi phanh
+ Điều khiển nhẹ nhàng để giảm cường độ lao động của người lái
+ Có độ nhạy cao để thích ứng nhanh với các trường hợp nguy hiểm
1.2. Cấu tạo, nguyên lý làm việc của hệ thống phanh sử dụng trên ô tô:
a. Cơ cấu phanh:
Cơ cấu phanh chính có nhiệm vụ tạo ra mômen phanh cần thiết và nâng cao tính ổn định trong quá trình sử dụng cơ cấu phanh là bộ phận trực tiếp làm giảm tốc độ góc của bánh xe ô tô.
+) Cơ cấu phanh tang trống (Cơ cấu phanh guốc):
*) Cơ cấu phanh có các guốc phanh có điểm đặt cố định riêng rẽ về một phía, có lực dẫn động bằng nhau
*). Cơ cấu phanh có các guốc phanh có điểm đặt cố định riêng rẽ về một phía, và các guốc phanh có dịch chuyển góc như nhau.
Cơ cấu phanh trên (hình 1.2) có mômen ma sát sinh ra ở các guốc phanh là bằng nhau. Trị số mômen không thay đổi khi xe chuyển động lùi, cơ cấu phanh này có cường độ ma sát ở các tấm ma sát như nhau và được gọi là cơ cấu phanh cân bằng, kết cấu cụ thể loại cơ cấu này thể hiện ở hình 1.2 do profin của cam ép đối xứng nên các guốc phanh có dịch chuyển góc như nhau.
+). Cơ cấu phanh đĩa:
Phanh đĩa ngày càng được sử dụng nhiều trên các ô tô con, có hai loại phanh đĩa.
b. Dẫn động phanh:
1. Dẫn động phanh cơ khí:
Hiện nay trên các xe hiện đại thì dẫn động phanh kiểu cơ khí chỉ còn được sử dụng trên hệ thống phanh dừng với một số kiểu dẫn động tuỳ theo cách bố trí phanh dừng tác động vào bánh xe hay tác động vào trục thứ cấp hộp số.
2. Dẫn động phanh thuỷ lực:
Dẫn động phanh thuỷ lực(dầu) được áp dụng rộng rãi trên hệ thống phanh chính của các loại ô tô du lịch, trên ô tô tải nhỏ và trung bình.
4. Dẫn động phanh kết hợp: (khí nén – thuỷ lực)
Dẫn động phanh kết hợp là kết hợp giữa thuỷ lực và khí nén trong đó phần thuỷ lực có kết cấu nhỏ gọn và trọng lượng nhỏ đồng thời bảo đảm cho độ nhạy của hệ thống cao, phanh cùng một lúc được tất cả các bánh xe phần khí nén cho phép điều khiển nhẹ nhàng và khả năng huy động, điều khiển phanh rơmoóc.
1.3. Các biện pháp nâng cao hiệu quả, ổn định và an toàn ô tô khi phanh:
1. Sử dụng van điều hoà theo tải trọng cầu sau,
Van điều hoà lực phanh (còn gọi là van P) được đặt giữa xilanh chính của đường dẫn dầu phanh và xilanh phanh của bánh sau.
Cơ cấu này tạo ra lực phanh thích hợp để rút ngắn quãng đường phanh bằng cách tiến gần đến sự phân phối lực phanh lý tưởng giữa bánh sau và bánh trước để tránh cho các bánh sau không bị hãm sớm trong khi phanh khẩn cấp (khi tải trọng bị dồn về phần trước)..
2. Hệ thống chống bó cứng phanh (Anti lock Brake System-ABS):
a. Công dụng hệ thống ABS:
- ABS điều khiển áp suất dầu tác dụng lên các xilanh bánh xe để ngăn không cho bánh xe bị bó cứng (trượt lết) khi phanh trên đường trơn hay khi phanh gấp. Nó cũng đảm bảo tính ổn định dẫn hướng trong quá trình phanh, nên xe không bị mất lái.
b. Cơ sở điều khiển của hệ thống ABS:
- Sự khác biệt về tỷ lệ giữa tốc độ của xe và tốc độ của các bánh xe gọi là hệ số trượt.
- Lực phanh không tỷ lệ với hệ số trượt và đạt cực đại khi hệ số trượt nằm trong khoảng 10-30%. Nếu vượt quá 30% thì lực phanh giảm dần do đó để duy trì sự ổn định mức tối đa thì hệ số trượt cần duy trì 10-30% ở mọi thời điểm.
4. Hệ thống phân phối lực phanh điện tử (Electronical Brake force Distribution - EBD)
Hệ thống EBD thực hiện việc phân phối lực phanh giữa bánh trước và bánh sau theo điều kiện xe chạy. Ngoài ra trong khi quay vòng nó cũng điều khiển lực phanh các bánh bên phải và bên trái giúp duy trì ổn định của xe.
CHƯƠNG 2: KẾT CẤU VÀ TÍNH TOÁN KIỂM NGHIỆM HỆ THỐNG PHANH TRÊN XE HYUNDAI ELANTRA 2018
2.1. Kết cấu hệ thống phanh xe HYUNDAI ELANTRA 2018
2.1.1. Giới thiệu xe ô tô Hyundai Elantra 2018
2.1.1.1 Tuyến hình của xe
Những trang bị có trên phiên bản Hyundai Elantra :
- Lazang hợp kim 16 inch (bản thường lazang 15 inch)
- Sấy gương gương chiếu gậu ngoài
- Ghế xe bọc da (bản thường ghế nỉ)
- Hệ thống điều hoà tự động (bản thường điều hoà chỉnh cơ)
2.1.1.3. Thông số kĩ thuật của xe
a. Động cơ.
Với động cơ I4 dung tích 2.4L, công suất đạt được ở mức 190 mã lực và mômen xoắn 222Nm. Tuy nhiên, phần công suất vượt trội này cũng không gây ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất hoạt động của xe, vẫn đảm bảo hiệu quả tiêu thụ nhiên liệu ở mức 13,5 lít/100km trong thành phố và 9,6 lít/100km trên xa lộ.
c. Hệ thống lái.
Hệ thống lái có chức năng giữ nguyên hoặc thay đổi hướng chuyển động của xe. Hệ thống lái của xe Hyundai Elantra 2018 dẫn động lái thủy lực có trợ lực điện. Do đó người lái xe sẽ quay tay lái được nhẹ nhàng hơn, dễ khắc phục được lực cản điều khiển xe an toàn hơn. Cơ cấu lái kiểu bánh răng, thanh răng, xy lanh của bộ trợ lực lái nằm ở cơ cấu lái.
e. Hệ thống treo.
Là cơ cấu nối giữa khung xe với bánh xe. Hệ thống treo gồm có treo trước và treo sau
+ Bộ treo trước của xe HYUNDAI là treo độc lập kiểu MacPherson với thanh xoắn. Hệ treo này có tên gọi là hệ treo trên lò xo đẫn hướng và giảm chấn. Nó là biến dạng của hệ treo hai đòn ngang. Nếu coi đòn ngang trên có chiều dài bằng không và thay thế vào đó là đòn có khả năng thay đổi kích thước chiều dài. Hệ treo bao gồm: một đòn ngang dưới (có đặt cơ cấu điều chỉnh), giảm chấn đặt theo phương đứng, một đầu giảm trấn gối trên khớp cầu ngoài của đòn ngang, một đầu bắt với khung xe (thường là tai xe ) đòn ngang nối với thanh xoắn.
g. Tiện nghi của xe.
Toàn bộ các phiên bản HYUNDAI thế hệ thứ 4 đều được tích hợp hệ thống chống bó cứng phanh tự động ABS, chức năng phân bố lực phanh điện tử EBD, đi kèm với hệ thống cân bằng điện tử VSA, tính năng kiểm soát độ bám tùy chọn, hệ thống túi khí trước SRS và hệ thống túi khí bên hông OPDS.
h. Các thông số cơ bản.
Các thông số cơ bản của xe Hyundai Elantra 2018 như bảng 2.1.
2.1.2. Kết cấu hệ thống phanh xe Hyundai Elantra
Hệ thống phanh là một trong những hệ thống hết sức quan trọng góp phần quyết định đến tính an toàn giao thông, cũng như tính kinh tế. Trong việc vận chuyển đặc biệt là để đảm bảo an toàn giao thông, vì theo thống kê của một số quốc gia Châu Á thì trong tai nạn giao thông đường bộ thì nguyên nhân do hư hỏng, trục trặc ở hệ thống phanh chiếm từ 40 – 45 %.
2.1.2.1 Công dụng của hệ thống phanh
Hệ thống phanh dùng để giảm tốc độ ôtô cho đến khi dừng hẳn hoặc đến một tốc độ nào đó, ngoài ra hệ thống phanh còn đảm bảo giữ xe đứng cố định tại một vị trí trong thời gian dài.
Hệ thống phanh có bộ chống hãm cứng bánh xe ABS. Trên xe phanh chân là hệ thống phanh cơ bản, còn phanh tay là phanh dự phòng. Phanh tay phải có cấu trúc tự khoá để người lái không phải liên tục tác động lực .
2.1.2.2. Yêu cầu đối với hệ thống phanh.
Hệ thống phanh trên ôtô cần đảm bảo các yêu cầu sau:
- Đảm bảo hiệu quả phanh cao nhất ở bất kỳ chế độ chuyển động nào, ngay cả khi dừng xe tại chỗ, đảm bảo thoát nhiệt tốt.
- Có độ tin cậy làm việc cao để ôtô chuyển động an toàn.
- Thời gian chậm tác dụng của hệ thống phanh phải nhỏ và đảm bảo phanh xe êm dịu trong mọi trường hợp.
2.1.2.4. Sơ đồ nguyên lý.
Hệ thống phanh chính xe Hyundai Elantra là hệ thống phanh dẫn động thuỷ lực có trợ lực chân không, sử dụng cơ cấu phanh đĩa ở cầu trước và cầu sau.
Ngoài ra xe Hyundai Elantra còn được trang bị hệ thống ABS kết hợp với hệ thống phân phối lực phanh điện tử (EBD) , trợ lực phanh khẩn cấp (EBA) do đó đảm bảo hiệu quả phanh tối ưu trên mọi địa hình.
2.1.3. Phân tích đặc điểm kết cấu hệ thống phanh xe Hyundai Elantra.
Phanh đĩa được dùng phổ biến trên ô tô con và du lịch có vận tốc cao và nó cũng được sử dụng trên xe Hyundai Elantra. Ở xe này phanh đĩa cho cả cầu trước và cầu sau.
Hệ thống bao gồm:
- Một xi lanh chính loại "tăng đem";
- Một bộ cường hoá chân không;
- Các xi lanh bánh xe;
- Các cơ cấu phanh ;
2.1.3.1. Cơ cấu phanh bánh trước.
Cơ cấu phanh bánh trước ô tô Hyundai Elantra là cơ cấu phanh đĩa có giá di động có khả năng điều chỉnh khe hở bằng sự biến dạng của vành khăn làm kín. Trong kiểu này, xi lanh công tác được lắp đặt di động trên một hoặc hai chốt dẫn hướng có bạc lót bằng cao su, nhờ vậy cơ cấu xi lanh còn có thể dịch chuyển sang hai bên. Giá đỡ xi lanh chạy trên bulông, qua bạc, ống trượt. Bạc và ống trượt được bôi trơn bằng một lớp mỡ mỏng và được bảo vệ bằng các chụp cao su che bụi.
2.1.3.2 Dẫn động phanh.
Dẫn động phanh cần phải đảm bảo nhẹ nhàng, nhanh chóng và tính đồng thời làm việc của các cơ cấu phanh. Đồng thời đảm bảo sự phân bố lực phanh cần thiết giữa các bánh xe. Mặt khác dẫn động phanh còn phải đảm bảo sự tỷ lệ giữa lực tác dụng lên bàn đạp phanh và các lực dẫn động cho các cơ cấu phanh làm việc, đảm bảo hiệu suất làm việc cao.
2.1.5 Trợ lực chân không.
Cấu tạo của bộ trợ lực chân không trên xe Hyundai Elantra được thể hiện trên hình vẽ 2.10
- Nguyên lý làm việc:
Động cơ làm việc, khi người lái không tác dụng lực vào bàn đạp phanh, van chân không mở, các khoang I và II, III và IV thông với nhau qua van chân không (24). Van khí trời đóng nên cả 4 khoang I, II, III, IV đều là môi trường chân không nên cả hai mặt pittông kiểu màng ở hai khoang đều có áp suất bằng nhau.Lò xo (4) đẩy pittông về vị trí tận cùng bên phải.
2.1.7. Hệ thống ABS.
2.1.7.1. Nguyên lý cơ bản của hệ thống phanh ABS.
Ngoài bộ cường hoá chân không và xi lanh chính hệ thống phanh ABS còn có thêm các bộ phận sau: các cảm biến tốc độ bánh xe, bộ ABS-ECU, bộ chấp hành ABS (hình 2.9)
2.1.7.2. Các bộ phận của ABS.
Các bộ phận và bố trí chung của hệ thống phanh ABS được chỉ ra trên hình 2.10 và đã trình bày trong phần sơ đồ cấu tạo và nguyên lý cơ bản.
Dưới đây sẽ phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của các bộ phận chính.
2.1.8. Hệ thống phanh dừng ô tô Hyundai Elantra.
2.1.8.1. Công dụng.
Dùng dể hãm ô tô trên dốc và khi đỗ xe. Ngoài ra phanh dừng còn được sử dụng trong trường hợp sự cố khi hỏng phanh chính.
2.1.8.2. Phân tích đặc điểm kết cấu của hệ thống phanh dừng.
Trên xe Hyundai Elantra sử dụng cơ cấu phanh ở các bánh xe phía sau làm phanh dừng. Cơ cấu phanh ngoài phần dẫn động bằng thuỷ lực của phanh chân còn có thêm các chi tiết của cơ cấu phanh dừng.
2.2. Tính toán kiểm nghiệm cơ cấu phanh xe Hyundai Elantra 2018
2.2.1. Sơ đồ tính toán, kiểm nghiệm và các thông số ban đầu
2.2.1.1 Sơ đồ tính toán, kiểm nghiệm
Sơ đồ khảo sát quá trình phanh xe được thể hiện trên hình 2.15
2.2.1.2. Các thông số ban đầu.
- Chiều dài cơ sở : L= 2600 mm
- Khoảng cách từ trọng tâm xe đến cầu trước a= 1217 mm
- Khoảng cách từ trọng tâm xe đến cầu sau b= 1403 mm
- Chiều cao trọng tâm xe hg= 720 mm
- Trọng lượng toàn bộ xe G = 2085 kG
- Trọng lượng phân bố ra cầu trước G1= 1145,5 kG
- Trọng lượng phân bố ra cầu sau G2= 939,5 kG
- Khoảng cách từ tâm bàn đạp đến khớp quay l1= 240 mm
2.2.2 Tính toán lực tác dụng lên tấm ma sát
- Cơ cấu phanh trước :
n : Số lượng ống xi lanh làm việc. Chọn n = 2.
d1: Đường kính xi lanh phanh bánh xe.
Thay các giá trị vào công thức (2.2), (2.3), (2.4) ta xác định được :
S = 699,79 (cm2)
Q' = 699,79.5,886= 4119,1 [N]
Tương tự đối với cơ cấu phanh sau : N1 = 36150,04 [N]
Lực tác dụng lên tấm ma sát phanh sau là : 36150,04 [N]
2.2.3. Xác định mô men phanh thực tế và mô men phanh yêu cầu của cơ cấu phanh.
2.2.3.1. Xác định mô men phanh thực tế do cơ cấu phanh sinh ra.
a. Đối với cơ cấu phanh bánh trước:
Thay các giá trị vào công thức (3.5) ta được :
Mp1 = 0,42.70890.0,1205.2 = 7175,48 [ Nm ]
Vậy mô men ở cơ cấu phanh bánh trước là : 7175,48 [ Nm ].
b. Đối với cơ cấu phanh bánh sau:
Mp2 = 0,42.36150,04.0,1185.2= 3598,4 [Nm]
Vậy mô men ở cơ cấu phanh bánh sau là : 3598,4 [ Nm ].
Vậy mô men phanh thực tế ở toàn xe là :
M = 7175,48 + 3598,4= 10773,88 [Nm]
2.2.3.2. Mô men phanh yêu cầu của cơ cấu phanh.
Để đảm bảo phanh xe có hiệu quả nhất trong bất kỳ điều kiện nào, lực phanh yêu cầu trên các bánh xe được xác định như sau:
Với bánh trước : dùng lốp 255/60R18
H : Chiều cao profile lốp , H = 0,6.B = 0,6.255 = 153 mm
d : Đường kính vành bánh xe, d = 16 inch = 18.25,4 = 457,2 mm.
y : Hệ số biến dạng của lốp, xem gần đúng biến dạng của lốp là như nhau. Chọn y = 0,93.
Thay các giá trị vào công thức (2.12) v à (2.13) ta được :m1 = 1,3578 ; m2 = 0,5865
Thay các giá trị đã tính toán được vào công thức (2.8) và (2.9) ta có :
MP1 = 1897,5 [Nm]
MP2 = 672,2 [Nm]
Vậy mô men phanh yêu cầu của toàn xe là :MP = 2569,7 [Nm]
Mô men phanh thực tế: M = 10773,88 Nm > MP 2569,7 Nm
Mô men do cơ cấu phanh sinh ra lớn hơn mô men phanh yêu cầu của phanh. Vậy mô men của phanh đạt yêu cầu đặt ra.
2.2.4. Tính toán xác định công ma sát riêng.
Công ma sát riêng được xác định trên cơ sở má phanh thu toàn bộ động năng của ô tô ở vận tốc nào đó.
G : Trọng lượng toàn bộ của ô tô khi đầy tải , G =2085 .9,81= 20453,9 N = 20,454 [KN ]
V0 : Vận tốc của ô tô khi bắt đầu phanh [ m/s ], (Lấy V0 = 80 km/h = 22,2 m/s ).
Theo tài liệu [2] - Trị số cho phép công ma sát riêng đối với cơ cấu phanh như sau :
Ô tô du lịch [Lms ] = 4000 - 15000 KNm/m2
Do vậy công ma sát riêng tính trên thoả mãn điều kiện cho phép.
Thời hạn phục vụ của má phanh phụ thuộc vào công ma sát riêng, công ma sát càng lớn thì nhiệt độ phát ra càng lớn má phanh chóng bị hỏng.
2.2.5. Tính toán xác định áp lực trên bề mặt má phanh.
a. Đối với cơ cấu phanh bánh trước:
Thay số được: q1 = 23520863,19 (N/m2)
b. Đối với cơ cấu phanh bánh sau:
Thay số được: q2 = 11994359,61 (N/m2)
Giá trị cho phép áp suất trên bề mặt má phanh theo tài liệu [ 2 ] thì : q < [q]=1,2 - 2,0 (N/m2)
Do đó áp suất trên bề mặt tính toán các má phanh thoả mãn.
2.2.6. Tính toán nhiệt trong quá trình phanh.
Trong quá trình phanh, động năng của ô tô chuyển thành nhiệt năng của đĩa phanh và các chi tiêt khác một phần thoát ra môi trường không khí.
hi phanh ngặt với thời gian ngắn năng lượng truyền ra môi trường coi như không đáng kể, cho nên số hạng thứ hai có thể bỏ qua. Trên cơ sở đó có thể xác định sự tăng nhiệt độ của đĩa phanh trong quá trình phanh như sau :
Thay các giá trị vào công thức (2.17) ta được : t = 4,490C
Theo tài liệu [ 2 ] đối với xe con phanh ở 30 km/h thì độ tăng nhiệt độ cho phép không lớn hơn 150C. Do đó nhiệt độ tính ở trên là thoả mãn yêu cầu.
CHƯƠNG 3: KHAI THÁC KỸ THUẬT HỆ THỐNG PHANH
3.1. Những hư hỏng thường gặp và biện pháp khắc phục.
3.1.1. Những hư hỏng thường gặp và biện pháp khắc phục đối với hệ thống phanh chính.
Những hư hỏng thường gặp và biện pháp khắc phục đối với hệ thống phanh chính được thể hiện dưới bảng 3.1.
3.1.2. Những hư hỏng thường gặp và biện pháp khắc phục đối với hệ thống phanh dừng.
Những hư hỏng thường gặp và biện pháp khắc phục đối với hệ thống phanh dừng được thể hiện dưới bảng 3.2 .
3.2. Quy trình sửa chữa và thay thế một số bộ phận của hệ thống phanh xe Hyundai Elantra.
3.2.1. Sửa chữa cơ cấu phanh.
Lưu ý: Sửa chữa bên phải giống như sửa chữa bên trái.
* Tháo bánh xe phía trước.
* Xả dầu phanh.
Chú ý: Không để dầu phanh dính lên các bề mặt sơn của xe.
* Tháo xi lanh đĩa phanh phía trước:
- Tháo bu lông nối và gioăng ra khỏi xi lanh phanh đĩa phía trước sau đó ngắt ống mềm ra.
- Giữ chốt trượt xi lanh phanh đĩa phía trước và tháo 2 bu lông.
* Lắp đĩa phanh trước:
- Gá thẳng các dấu ghi nhớ, lắp đĩa phanh trước.
* Kiểm tra độ đảo đĩa phanh:
- Xiết chặt tạm thời đĩa phanh bằng các đai ốc moayơ: Mômen xiết: 1.050 (kgf.cm).
- Dùng một đồng hồ so, đo độ đảo của đĩa tại vị trí cách mép ngoài của đĩa khoảng 10 mm: Độ đảo đĩa phanh lớn nhất: 0,05 (mm).
* Lắp cuppen xi lanh:
- Lắp cuppen lên xi lanh phanh đĩa .
Chú ý: Độ chắc chắn của cuppen khi lắp vào rãnh của xi lanh và pittông.
- Dùng tô vít lắp vòng hãm.
Chú ý: Tránh làm hỏng cuppen xi lanh.
* Lắp càng bắt xi lanh phanh đĩa :
- Lắp càng bắt xi lanh phanh đĩa bằng 2 bu lông. Mômen xiết: 900 (kgf.cm).
3.2.2. Sửa chữa xi lanh phanh chính.
* Tháo xi lanh phanh chính:
- Tháo công tác báo mức dầu phanh.
- Dùng ống hút hết dầu phanh.
* Lắp ráp xi lanh phanh chính:
- Bôi 1 lớp mỡ Glycol gốc xà phòng Lithium vào các phần cao su của xi lanh phanh chính.
- Lắp 2 píttông:
Chú ý: Tránh làm hỏng vành cao su trên pít tông.
- Lắp 2 píttông thẳng vào thân xi lanh.
3.3. Kiểm tra điều chỉnh hệ thống phanh xe Hyundai Elantra.
3.3.1. Kiểm tra điều chỉnh hệ thống phanh chính.
Do đặc điểm cấu tạo của hệ thống phanh chính là phanh thuỷ lực hai dòng dẫn động từ xi lanh chính tới các xi lanh bánh xe. Má phanh và đĩa phanh càng mòn thì khe hở giữa chúng càng tăng lên, hành trình bàn đạp phanh càng lớn. Cơ cấu tự điều chỉnh khe hở của má phanh và đĩa phanh nhằm khôi phục lại khe hở đúng theo quy định và giảm hành trình tự do của bàn đạp phanh.
3.3.2. Kiểm tra điều chỉnh hệ thống phanh dừng.
* Kiểm tra hành trình phanh tay:
- Kéo hết cỡ phanh tay và đếm số lần “ tách ”:
Lực kéo: 196 N thì 4 – 7 “ tách”.
Nếu không đúng, điều chỉnh lại phanh tay.
* Điều chỉnh lại phanh tay:
Lưu ý: Khi điều chỉnh phanh tay cần điều chỉnh khe hở guốc phanh trước.
3.4. Bảo dưỡng hệ thống phanh xe Hyundai Elantra.
3.4.1. Vật liệu sử dụng bảo dưỡng.
Dầu phanh: SAE 1703 hoặc FMVSS No 166 DOT3.
Vật liệu bôi trơn: Mỡ glucô gốc xà phòng Lithium.
3.4.3. Nội dung bảo dưỡng kỹ thuật hệ thống phanh xe Hyundai Elantra.
Bảo dưỡng kỹ thuật hệ thống phanh là việc duy trì tình trạng kỹ thuật tốt của hệ thống phanh xe trong quá trình sử dụng nhằm phát hiện những hư hỏng của các cụm chi tiết và giảm mức độ hao mòn của chi tiết, bảo dưỡng kỹ thuật bao gồm các công việc: kiểm tra, chẩn đoán, xiết chặt, bôi trơn, điều chỉnh.
KẾT LUẬN
Sau một thời gian nghiên cứu thu thập lài liệu, vận dụng những kiến thức đã học và tính toán nội dung của đồ án, được sự hướng dẫn kiểm tra tận tình, chu đáo, tỉ mỉ của Thầy giáo : Ths……………….. và sự giúp đỡ của các thầy trong Bộ môn Ô tô cùng sự nỗ lực của bản thân, đến nay đồ án của em đã hoàn thành được các nội dung sau: Nghiên cứu cấu tạo, kết cấu và nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh xe Hyundai Elantra. Đánh giá kiểm nghiệm cơ cấu phanh chính xe Hyundai Elantra ở điều kiện đường xá và môi trường làm việc của Việt Nam. Cùng với đó lập nội dung khai thác bảo dưỡng và quy trình sửa chữa môt số cụm của hệ thống phanh trên xe Hyundai Elantra.
Hạn chế của đồ án là mặc dù dòng xe Hyundai Elantra hoạt động ở Việt Nam rất đa dạng và phong phú về kiểu dáng, chủng loại xe nhưng đồ án chỉ có thể giới thiệu và khai thác một vài xe tiêu biểu. Hơn nữa còn nhiều vấn đề quan trọng khác trong khai thác hệ thống phanh xe mà đồ án chưa đề cập đến. Để nâng cao hiệu quả khai thác dòng xe này hơn nữa, kính mong bạn đọc nghiên cứu và tìm hiểu các vấn đề:
Về bảo dưỡng sửa chữa: Các phiên bản, các xe sản xuất ở các vùng khác nhau của dòng xe Hyundai Elantra đều có kết cấu khác nhau nên quy trình bảo dưỡng sửa chữa có vài điềm khác nhau. Quy trình thực hiện còn phụ thuộc vào trình độ con người, trang thiệt bị công nghệ, điều kiện kinh tế…nên cũng cần phải có quy trình khác nhau cho từng nơi.
Về tính toán: Các yếu tố ảnh hưởng của thời tiết khí hậu, điều kiện địa hình, sức cản không khí… ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả phanh xe nên khi tính toán cần đưa thêm các yếu tố vào đề kiểm nghiệm chính xác hơn. Kiểm nghiệm hệ thống phanh tay ( phanh dừng )
Mặc dù nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của các thầy. Nhưng do trình độ bản thân còn nhiều hạn chế, kinh nghiệm thực tế còn ít. Cho nên trong quá trình thực hiện đồ án không thế tránh khỏi những thiếu sót, kính monh được sự giúp đỡ đóng góp của các thầy giáo và các bạn.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. K.s Nguyễn Thành Trí, Châu Ngọc Thạch (2009), Hướng dẫn sử dụng và bảo trì xe ôtô đời mới - Nhà xuất bản trẻ
[2]. PGS.TS Nguyễn Trọng Hoan (2009), Tập bài giảng thiết kế tính toán ô tô, Lưu hành nội bộ.
[3]. Hướng dẫn sử dụng xe Hyundai Elantra 2018 - Công ty Hyundai việt nam
[4]. Cẩm nang sửa chữa xe Hyundai (2006) - Công ty Hyundai việt nam.
[5]. Tài liệu hệ thống abs - Công ty Hyundai việt nam
[6]. Cao Trọng Hiền (1992), Bảo dưỡng kỹ thuật và chẩn đoán ô tô - NXB Đại học Giao thông vận tải.
"TẢI VỀ ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ ĐỒ ÁN"