MỤC LỤC

MỤC LỤC……………………………………………………………………......................................................................……1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỘNG CƠ 4G63 TRÊN XE MISUBISHI LANCER ........................................................2

1.1. Giới thiệu về dòng xe Mitsubishi Lancer.....................................................................................................................2

1.2. Giới thiệu về động cơ 4G63.......................................................................................................................................4

CHƯƠNG 2: KHAI THÁC ĐỘNG CƠ 4G63 TRÊN XE MISUBISHI LANCER.................................................................6

2.1. Các chi tiết cố định......................................................................................................................................................7

2.1.1. Thân máy.................................................................................................................................................................7

2.1.2 Nắp máy....................................................................................................................................................................9

2.2. Các chi tiết chuyển động...........................................................................................................................................10

2.2.1. Cơ cấu khuỷu trục thanh truyền.............................................................................................................................10

2.2.2. Piston......................................................................................................................................................................11

2.2.3. Thanh truyền..........................................................................................................................................................12

2.2.4. Trục khuỷu..............................................................................................................................................................14

2.3 Hệ thống phân phối khí..............................................................................................................................................17

2.3.1 Kết cấu của hệ thống..............................................................................................................................................18

2.3.2 Dẫn động trục cam..................................................................................................................................................20

2.4 Hệ thống làm mát.......................................................................................................................................................22

2.4.1 Nhiệm vụ của hệ thống làm mát..............................................................................................................................22

2.4.2 Bơm nước...............................................................................................................................................................24

2.4.3 Van hằng nhiệt.........................................................................................................................................................25

2.4.4 Két nước làm mát....................................................................................................................................................26

2.4.5 Quạt két nước làm mát ...........................................................................................................................................27

2.5 Hệ thống bôi trơn........................................................................................................................................................28

2.5.1 Bơm dầu..................................................................................................................................................................30

2.5.2. Lọc dầu...................................................................................................................................................................31

2.6 Hệ thống cung cấp nhiên liệu.....................................................................................................................................32

2.6.1. Giới thiệu chung hệ thống phun đa điểm................................................................................................................32

2.6.2. Sơ đồ và nguyên lí làm việc....................................................................................................................................33

2.6.3. Các chi tiết chính của hệ thống cung cấp nhiên liệu...............................................................................................35

2.7. Hệ thống điều khiển điện tử.......................................................................................................................................42

2.8 . Hệ thống kiểm soát bay hơi nhiên liệu......................................................................................................................43

2.9. Hệ thống đánh lửa......................................................................................................................................................44

2.10. Hệ thống điều khiển tốc độ không tải........................................................................................................................45

2.10.1. Vai trò của hệ thống điều khiển tốc độ không tải...................................................................................................45

2.10.2. Các chi tiết chính của hệ thống..............................................................................................................................47

CHƯƠNG 3: BẢO DƯỠNG, CHẨN ĐOÁN VÀ SỬA CHỮA ĐỘNG CƠ 4G63 TRÊN XE MISUBISHI LANCER...........54

3.1 Quy trình bảo dưỡng động cơ 4G63 trên xe Misubishi Lancer....................................................................................54

3.1.1. Mục đích của việc kiểm tra bảo dưỡng....................................................................................................................54

3.1.2.  Quy trình bảo dưỡng động cơ 4G63.......................................................................................................................55

3.2 Chẩn đoán hư hỏng động cơ.......................................................................................................................................67

3.2.1 Chẩn đoán hư hỏng của hệ thống cung cấp nhiên liệu qua áp suất........................................................................68

3.2.2. Chẩn đoán hư hỏng của các cảm biến....................................................................................................................68

3.2.3. Chẩn đoán hư hỏng của bộ xử lý trung tâm ECU...................................................................................................71

3.2.4 Chẩn đoán hệ thống với thiết bị chẩn đoán chuyên dùng MUT–II...........................................................................71

3.2.5. Chẩn đoán màu dầu động cơ..................................................................................................................................83

3.2.6. Chẩn đoán theo tiếng ồn động cơ...........................................................................................................................83

3.2.7 Chẩn đoán theo màu khói và mùi khói.....................................................................................................................85

3.2.8 Chẩn đoán hệ thống làm mát...................................................................................................................................86

3.3 Sửa chữa những hư hỏng thường gặp.......................................................................................................................86

KẾT LUẬN........................................................................................................................................................................89

TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................................................................................90

LỜI NÓI ĐẦU

Ngành công nghiệp ôtô chiếm giữ một ví trí rất quan trọng trong nền kinh tế quốc dân và trong lĩnh vực quốc phòng. Nhiều tiến bộ trong kỹ thuật và công nghệ đã nhanh chóng được áp dụng vào công nghệ chế tạo ôtô với mục đích giảm cường độ lao động cho người lái, đảm bảo an toàn cho xe, người, hàng hoá và tăng vận tốc cũng như tăng tính kinh tế nhiên liệu của xe.

Nền kinh tế nước ta đang trên đà phát triển, hiện nay nhiều loại xe hiện đại đã và đang được sản xuất và lắp ráp tại Việt Nam, với các thông số kỹ thuật phù hợp với điều kiện khí hậu, địa hình Việt Nam. Bên cạnh đó, một lượng lớn các dòng xe khác cũng được nhập khẩu và phân phối cho người tiêu dùng trong nước. Ở nước ta hiện nay chủ yếu là khai thác, sử dụng các thế hệ xe sản xuất tại nước ngoài với nhiều chủng loại khác nhau. Chính vì vậy việc tìm hiểu, đánh giá, kiểm nghiệm các hệ thống, cụm, cơ cấu cho xe là hết sức cần thiết nhằm đưa ra phương thức khai thác và sử dụng xe tối ưu.

Sau 4 năm học tập tại Trường, em đã được giao đồ án tốt nghiệp đại học với đề tài: “NGHIÊN CỨU KHAI THÁC ĐỘNG CƠ 4G63 TRÊN XE MITSUBISHI LANCER”.

Với điều kiện thời gian có hạn, các nội dung trong đồ án chỉ là bước đánh giá kiểm nghiệm các thông số kỹ thuật của động cơ, là cơ sở để xem xét và thực tế khai thác sử dụng động cơ, cũng như củng cố kiến thức về động cơ. Trong quá trình thực hiện, đồ án của em chắc chắn vẫn còn nhiều thiếu sót, em rất mong được sự chỉ đóng góp của các thầy và toàn thể các bạn sinh viên để bản đồ án được hoàn thiện hơn.

Em xin chân thành cảm ơn!

CHƯƠNG 1

TỔNG QUAN VỀ ĐỘNG CƠ 4G63 TRÊN XE MISUBISHI LANCER

1.1. Giới thiệu về dòng xe Mitsubishi Lancer

Mitsubishi Lancer là một chiếc xe hạng nhỏ của Mitsubishi Motors. Bắt đầu được sản xuất vào năm 1973. Mẫu xe đã được phát hành trong 10 thế hệ với những phiên bản động cơ khác nhau. Trong những năm khác nhau và ở những quốc gia khác nhau, chiếc xe được sản xuất và bán dưới những cái tên khác nhau. Năm 2000, Mitsubishi giới thiệu Lancer Cedia ra thị trường Nhật Bản mặc dù tại hầu hết những thị trường khác, mẫu Lancer phát triển dựa trên mẫu xe Mirage sản xuất từ 1995 vẫn tiếp tục được phân phối. Lancer thế hệ này hiện vẫn được bán tại thị trường nội địa. Tổng cộng, đến năm 2008, hơn 6 triệu bản đã được bán ra trên toàn thế giới.

Thông số kỹ thuật của xe như bảng 1.1.

1.2. Giới thiệu về động cơ 4G63

Động cơ 4G63 được hãng MITSUBISHI chế tạo có hai phiên bản: Phiên bản 4G63 SOHC và 4G63 DOHC. SOHC (Singer Over Heat Camshaft) và DOHC (Double Over Heat Camshaft) là đặc điểm riêng biệt của cơ cấu phối khí dùng trên các động cơ đốt trong. SOHC là cơ cấu phối khí có một trục cam duy nhất điều khiển quá trình đóng mở chung cho toàn bộ các xupap nạp và thải. DOHC là cơ cấu phối khí có hai trục cam, mỗi trục cam có nhiệm vụ điều khiển đóng mở cho một dãy xupap nạp hoặc thải.

Động cơ gồm 4 xylanh thẳng hàng với thứ tự làm việc là 1- 3- 4 -2, có 16 van nhưng chỉ sử dụng một cam đặt phía trên nắp máy. Động cơ sử dụng hệ thống phun xăng điện tử đa điểm - MPI, phun nhiện liệu trên đường ống nạp tối ưu với mọi chế độ hoạt động của động cơ.

Thông số kỹ thuật động cơ 4G63 như bảng 1.2

CHƯƠNG 2

KHAI THÁC ĐỘNG CƠ 4G63 TRÊN XE MISUBISHI LANCER

2.1. Các chi tiết cố định

2.1.1. Thân máy

Thân máy của động cơ 4G63 (Hình 2.1). Đây là loại thân máy kiểu thân xy lanh, hộp trục khuỷu. Thân máy được chế tạo bằng gang xám bằng phương pháp đúc. Các vách ngăn ở các te trên có gia công các gân để tăng độ cứng vững cho thân, thân phía trong có các bệ để lắp ổ trục chính, nắp gối đỡ ổ trục chính được bắt bằng bu lông, trên thân máy có các áo nước để làm mát cho động cơ, các lỗ ren trên thân máy được dùng để bắt nắp máy và các te với thân máy. Xy lanh được doa thẳng vào thân máy.

Khe hở giữa pít tông và xy lanh của động cơ 4G63 nằm trong khoảng 0,02 - 0,04 mm. Để tăng thời gian sử dụng động cơ, thân máy có thể doa để lên cốt sửa chữa cho xy lanh (Lên cốt sửa chữa là tăng đường kính xy lanh lên 0,25 mm). Chỉ có thể lên 4 cốt sửa chữa, nếu doa rộng quá cốt 4 sẽ làm mất lớp bề mặt xy lanh.

Nhận xét: Có thể nói kết cấu của thân máy kiểu xy lanh được đúc liền với thân máy có ưu điểm là có độ cứng vững cao kết cấu gọn, bảo đảm độ kín khít giữa xy lanh và khoang làm mát. Song kết cấu như vậy cũng có nhược điểm là việc chế tạo khó khăn do các đường nước bố trí bên trong nên trong quá trình đúc thân máy khó. Khó khăn cho quá trình sửa chữa cũng như số lần được phép sửa chữa không nhiều (chỉ được tăng cốt 4 lần tức là tăng đường kính xy lanh lên 1mm).

2.1.2 Nắp máy

Nắp máy được đúc liền một khối cho cả 4 xy lanh và được đúc bằng hợp kim nhôm. Các ống dẫn hướng xupap làm bằng kim loại gốm và được ép vào nắp máy. Trên nắp máy cũng bố trí các áo nước làm mát và được thông với áo nước của thân máy. Nắp được đinh vị với thân nhờ bu lông cấy trên thân máy. Nắp máy còn được gia công các lỗ để bắt chặt với thân máy nhờ bu lông và các lỗ ren để bắt vòi phun, bugi.

2.2. Các chi tiết chuyển động

2.2.1. Cơ cấu khuỷu trục thanh truyền

Trong các chi tiết chuyển động của cơ cấu trục khuỷu thanh truyền, các chi tiết thuộc nhóm pít tông- thanh truyền là các chi tiết chịu phụ tải lớn cả về cơ và nhiệt, các chi tiết chịu mài mòn nhanh gồm pít tông, xéc măng và bạc lót ở đầu nhỏ, bạc lót ở đầu to thanh truyền.

2.2.2. Piston

Pít tông được đúc bằng hợp kim nhôm có hàm lượng đi ô xít cao. Phần đỉnh đầu pít tông được làm lõm tạo thành không gian buồng cháy hình chêm.

Bề mặt của pít tông có dạng côn cong. Tiết diện ngang phần đuôi có hình ô van. Trục lớn vuông góc với đường tâm chốt pít tông.

Phần đáy pít tông có phủ lớp hợp kim chì để chống mòn.

Thân pít tông còn gia công 3 rãnh để lắp xéc măng khí và xéc măng dầu. Trong rãnh xéc măng dầu có gia công lỗ dẫn dầu bôi trơn.

Chốt pít tông được lắp với bệ chốt theo kiểu bơi. Hai mặt đầu của chốt được bố trí hai nút hãm để ngăn ngừa dịch chuyển theo chiều trục.

Xéc măng dầu là tổ hợp các chi tiết lắp gép bao gồm một vòng bằng gang có phủ crôm và một lò xo xoắn giãn nở được.

2.2.3. Thanh truyền

Nhóm thanh truyền bao gồm: thanh truyền, bulông thanh truyền và bạc.

Thanh truyền là chi tiết dùng để nối piston với trục khuỷu. Nó có tác dụng truyền lực tác dụng trên piston xuống trục khuỷu để làm quay trục khuỷu. Trong quá trình làm việc thanh truyền chịu tác dụng của lực khí thể trong xy lanh, lực quán tính của thanh truyền, lực quán tính chuyển động tịnh tiến của nhóm piston.

Thanh truyền và nắp đầu to thanh truyền được chế tạo rời nhau. Nắp đầu to thanh truyền được gia công với thân thanh truyền vì vậy không lắp lẫn các nắp đầu to thanh truyền với nhau được.

2.2.4. Trục khuỷu

Trục khuỷu là một trong những chi tiết máy quan trọng nhất. Nó có nhiệm vụ tiếp nhận lực khí thể truyền từ piston xuống để tạo mômen quay cho động cơ tiếp.

Trong quá trình làm việc, trục khuỷu chịu tác dụng của lực khí thể và lực quán tính. Những lực này có trị số rất lớn và thay đổi theo chu kì nhất định nên có tính chất va đập mạnh, gây ra ứng suất uốn và xoắn trục đồng thời còn gây ra hiện tượng dao động dọc và dao động xoắn làm rung động cơ, gây mất cân bằng vì vậy trục khuỷu có yêu cầu:

+ Có độ cứng vững lớn, độ bền cao và trọng lượng nhỏ.

+ Có tính cân bằng tốt, không xảy ra cộng hưởng trong phạm vi tốc độ sử dụng.

+ Độ chính xác cao trong gia công cơ khí.

2.3 Hệ thống phân phối khí

Hệ thống phối khí dùng để thực hiện quá trình thay đổi khí, thải sạch khí thải ra ngoài trong kỳ thải và nạp đầy khí nạp mới vào xylanh động cơ trong kỳ nạp.

Hệ thống phân phối khí cần đảm bảo các yêu cầu sau:

+ Đóng mở đúng thời gian quy định.

+ Độ mở lớn để dòng khí dễ lưu thông.

+ Khi đóng phải đóng kín, xupáp thải không tự mở trong quá trình nạp.

+ Ít mòn, tiếng kêu bé.

2.3.1 Kết cấu của hệ thống

Cơ cấu phân phối khí động cơ 4G63 gồm một trục cam dẫn động trực tiếp xupáp thông qua con đội thủy lực. Đặc điểm của hệ thống phối khí loại này là không có bộ phận đũa đẩy. Với hệ thống phối khí như thế phần nắp động cơ đơn giản và gọn hơn, hiệu suất làm việc cũng cao hơn so với hệ thống phối khí có bộ phận đũa đẫy và khe hở nhiệt ít bị thay đổi hơn. Đặc biệt trên mỗi động cơ có 4 xupáp gồm 2 xupáp nạp và 2 xupáp thải, với kết cấu như thế này quá trình nạp sẽ nạp nhiều hơn và quá trình thải sẽ thải sạch hơn Trục cam được chế tạo bằng thép. Trên trục cam có 8 vấu cam được bố trí lệch nhau một góc 45̊ và có 5 ổ đỡ.

Xu páp nạp và xu páp thải được chế tạo từ thép chịu nhiệt. Bề mặt làm việc của xu páp xả được làm bằng vật liệu hợp kim có tính chống mòn cao. Xu páp dịch chuyển trong ống đẫn hướng, trên ống dẫn hướng của xu páp nạp người ta đặt vòng làm kín để hạn chế dầu đi vào khe hở giữa thân xu páp và ống dẫn hướng.

2.3.2 Dẫn động trục cam

Mỗi loại động cơ của mỗi hãng xe tương ứng với mỗi công nghệ và công suất riêng. Nên việc bố trí vị trí lắp đặt trục cam là khác nhau. Nhưng đều phải dẫn động trục cơ đến trục cam. Tùy theo từng kiểu bố trí trục cam mà có các kiểu truyền động khác nhau, thường thì có các kiểu dẫn động trục cam phổ biến là: dẫn động trục cam bằng bộ truyền bánh răng, bộ truyền xích và bộ truyền đai (dây curoa).

Do động cơ 4G63 có trục cam đặt ở nắp máy nên khoảng cách ở các trục lớn nên sử dụng dẫn động loại đây đai.

Ưu điểm nổi bật của dẫn động đai là làm việc êm dịu, không cần bôi trơn và không đòi hỏi phải điều chỉnh độ căng trong quá trình sử dụng. Dây đai có giá thành thấp, nhẹ hơn nhiều so với các bánh răng hay xích. Tuy nhiên tuổi thọ và độ bền của dây đai thấp hơn so với bộ truyền bánh răng và bộ truyền xích nên sau một thời gian sử dụng cần được thay thế theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

2.4 Hệ thống làm mát

2.4.1 Nhiệm vụ của hệ thống làm mát

Bất cứ động cơ nào khi hoạt động đều sinh ra một lượng nhiệt nhất định. Đối với động cơ đốt trong, nó hoạt động dựa trên nguyên lý chuyển đổi nhiệt năng thì cơ năng tại trục khuỷu (cốt máy), do đó trong quá trình hoạt động nó sẽ sản sinh ra một lượng nhiệt rất lớn. Khi nhiệt độ động cơ quá cao mà không được kiểm soát, nó có thể gây nóng chảy các chi tiết kim loại bên trong động cơ như piston, xéc-măng (bạc piston), thanh truyền (tay dên), xupap hay xylanh…

Hệ thống làm mát bằng nước động cơ 4G63 là hệ thống kiểu tuần hoàn cưỡng bức một vòng kín, bao gồm áo nước, xylanh và nắp máy, két nước, bơm nước, van hằng nhiệt, quạt gió, đường ống.

2.4.2 Bơm nước

2.4.2.1 Cấu tạo bơm

Máy bơm nước được dẫn động bằng đai chữ V (đai thang có răng), để tạo dòng tuần hoàn nước làm mát trong hệ thống làm mát và trong bộ sưởi ấm. Rôto và thân của máy bơm nước có các vòng bít (phớt làm kín) để chống rò rỉ. Nếu vòng bít bị hư hỏng và nước làm mát bị rò ra ngoài thì lượng rò rỉ này được thoát ra ngoài qua lỗ xả trên thân máy bơm, để nước làm mát không thâm nhập vào các vòng bi.

2.4.3 Van hằng nhiệt

Van hằng nhiệt có vai trò quan trọng trong hệ thống làm mát trên ô tô. Nhiệm vụ chính của bộ phận này là điều hòa nhiệt độ và kiểm soát sự quá nhiệt của động cơ. Trong đó, lò xo trong van hằng nhiệt có nhiệm vụ điều tiết lượng nước làm mát từ lốc máy vào bộ tản nhiệt, đảm bảo cho động cơ hoạt động hiệu quả. Lúc này, van hằng nhiệt sẽ tự động đóng lại hoặc mở ra. Khi van đóng, quá trình luân chuyển nước làm mát không diễn ra khiến động cơ tăng nhiệt độ.

2.4.5 Quạt két nước làm mát

Để có thể làm mát két nước, cần phải đáp ứng được một lượng lớn không khí đi qua các lá tản nhiệt bên trong két nước. Thường thì khi xe di chuyển ở dải tốc độ cao, lưu lượng không khí đi qua két nước ở mức đủ, nhưng khi xe chạy chậm hoặc dừng lại hẳn thì lưu lượng không khí đi qua két nước không đủ để đáp ứng được nhu cầu làm mát. Vậy nên, mỗi động cơ đều cần phải trang bị quạt làm mát nhằm tạo ra lượng không khí cưỡng bức đi qua két nước.

2.5 Hệ thống bôi trơn

Động cơ ô tô là bộ phận chính dẫn động một chiếc xe. Nó bao gồm hàng trăm chi tiết. Hầu hết tất cả các chi tiết của nó đều tiếp xúc với lực nóng và lực ma sát mạnh. Nếu không được bôi trơn thích hợp, bất kỳ động cơ nào cũng sẽ nhanh chóng bị hỏng. Công dụng của hệ thống bôi trơn là sự kết hợp của các yếu tố:

+ Bôi trơn các bộ phận để giảm mài mòn bề mặt của chúng trong quá trình ma sát

+ Làm mát bộ phận nóng

+ Làm sạch bề mặt của các bộ phận khỏi các vụn nhỏ và cặn cacbon

+ Ngăn chặn quá trình oxy hóa các nguyên tố kim loại tiếp xúc với không khí

Động cơ 4G63 sử dụng hệ thống bôi trơn cưỡng bức bằng các te ướt. Bơm dầu có độ hở ngang là 0,04 - 0,1 [mm], độ hở hướng tâm là 0,1 - 0,18 [mm], độ hở cho phép là 0,06 - 0,18 [mm]. Dầu được bơm lên từ các te chứa dầu qua lọc rồi đến các ống dẫn dầu.

2.5.1 Bơm dầu

Bơm dầu là bơm bánh răng ăn khớp trong. Trong điều kiện động cơ chạy không tải, đã nóng máy áp suất nhớt đạt tới 147kpa(1.5kg/cm²). Công tắc áp suất nhớt được vặn chặt bằng ren ở gần lọc nhớt. Khi áp suất nhớt giảm xuống dưới 0.5kg/cm², đèn cảnh báo áp suất nhớt sẽ bật sáng.

2.5.2. Lọc dầu

Toàn bộ lượng dầu được bơm lên đều đi qua bộ lọc dầu, ở đây, các mạt kim loại và muội than được lọc ra.

Dầu đi qua van một chiều, vào phần chung quanh của các phần tử lọc, ở đây dầu được lọc, sau đó dầu vào phần trung tâm của phần tử lọc và chảy ra ngoài.

Van một chiều lắp ở cửa của bầu lọc để ngăn không cho các chất bẩn tích tụ ở phần ngoại vi của phần tử lọc quay trở về động cơ, khi động cơ dừng lại.

2.7. Hệ thống điều khiển điện tử

Trong hệ thống MPI, hệ thống điều khiển điện tử có vai trò vô cùng quan trọng trong đó ECU động cơ được ví như trái tim của toàn bộ hệ thống . ECU có vai trò cấp tín hiệu để đóng mở kim phun và đánh lửa cho động cơ. Bộ xử lý và điều khiển trung tâm ECU tiếp nhận các tín hiệu điện do các cảm biến truyền tới, rồi mã hoá chúng thành tín hiệu số và được xứ lý theo một chương trình được nhà sản xuất cài đặt sẵn trong máy. Những số liệu khác cho việc tính toán đã được ghi trong bộ nhớ của máy tính trên ôtô dưới dạng đồ thị (cartographic) hoặc dạng số (bằng những IC số còn gọi là IC tệp lệnh). 

Ở chế độ hoạt động bình thường, nhiên liệu được phun vào trong từng xy lanh theo thứ tự 1-3-4-2 khi ECU kích hoạt từng kim phun tại sườn dốc của xung tín hiệu cảm biến góc quay trục khuỷu . Thời điểm đóng mở kim phun để cung cấp nhiên liệu đến từng xy lanh chỉ không đồng bộ với tín hiệu từ cảm biến vị trí góc quay trục khuỷu khi động cơ khởi động hoặc khi động cơ gia tốc nhanh.

2.9. Hệ thống đánh lửa

Động cơ 4G63 sử dụng hệ thống đánh lửa điện tử với hai transistor điều khiển thời điểm đánh lửa của bốn bugi transistor A điều khiển bugi 1 và 4, transistor B điều khiển bugi 3 và 2 ECU nhận tín hiệu từ các cảm biến và tính toán thời điểm đánh lửa phù hợp với thứ tự nổ của động cơ

2.10. Hệ thống điều khiển tốc độ không tải

2.10.1. Vai trò của hệ thống điều khiển tốc độ không tải

Khi ô tô lưu thông trong thành phố hay trong những khu dân cư thì tốc độ của xe và của động cơ luôn thay đổi. Theo những số liệu thống kê ở các nước công nghiệp phát triển, gần 30% tiêu hao nhiên liệu của ô tô chạy trong các thành phố có mật độ giao thống lớn liên quan đến chế độ chạy không tải. Mặt khác, các xe ô tô hiện đại được trang bị nhiều thiết bị phụ. Sự hoạt động của các thiết bị này có thể dẫn tới sự biến động tốc độ vòng quay của động cơ, khiến động cơ làm việc không ổn định khi xe đỗ.

+ Số vòng quay không tải thấp nhất và hỗn hợp cháy không tải nhạt nhất nhưng phải đảm bảo sự làm việc ổn định của động cơ.

+ Khi có sự thay đổi tải trọng phụ, số vòng quay của động cơ không thay đổi.

2.10.2. Các chi tiết chính của hệ thống

2.10.2.1. Mô tơ bước

Mô tơ bước là chi tiết quan trọng của hệ thống điều khiển tốc độ không tải, nó được bắt thẳng trên thân bướm ga. Khi động cơ hoạt động, ECU nhận tín hiệu từ các cảm biến liên quan như cảm biến tốc độ trục khuỷu, cảm biến vị trí bướm ga… 

Mô tơ bước được chế tạo sao cho mỗi góc quay của nó ứng với một tín hiệu xung là hằng số. Đầu trục của mô tơ ăn khớp với một vitme của trục roto từ , khi mô tơ bước quay cùng chiều kim đồng hồ đầu trục sẽ co rút lại và làm tăng khe hở giữa bệ thân bướm ga với đầu trục do đó lượng không khí đi qua sẽ tăng lên.

2.10.2.3. Sự điều chỉnh của hệ thống

a) Điều chỉnh dòng không khí nạp

Khi động cơ chạy cầm chừng, dòng không khí nạp được đo trong 3 đường: van mô tơ bước, vít điều chỉnh tốc độ, và cánh bướm ga.

Lượng không khí đi qua van mô tơ bước được điều chỉnh bởi ECU. ECU tiếp nhận thông tin từ các cảm biến có liên quan, xác nhận chế độ vận hành thực tế của động cơ rồi so sánh với chế độ vận hành lý tưởng, tiếp sau đó ECU tác động xung điều khiển tới mô tơ bước thay đổi lượng khí nạp vào xy lanh động cơ.

b) Điều chỉnh hổi tiếp động cơ

Khi động cơ hoạt động ở chế độ không tải, ECU điều khiển mô tơ bước đóng mở van để điều chỉnh lượng không khí đi vào đường ống nạp, đảm bảo cho động cơ hoạt động như chế độ hoạt động lý tưởng đã được cài đặt sẵn trong ECU. Tốc độ cầm chừng mong muốn là tốc độ cài đặt tối ưu cho mọi tình trạng hoạt động của động cơ. Điều chỉnh hổi tiếp động cơ giúp động cơ chạy ổn định ở chế độ cầm chừng.

c) Điều chỉnh mô tơ bước.

Khi động cơ đang hoạt động ở chế độ cầm chừng, việc thay đổi hướng lái ,bật tắt máy điều hòa, hoặc chuyển số (với xe số tự động ) sẽ làm thay đổi tải tác động lên động cơ, làm cho tốc độ cầm chừng của động cơ thay đổi. ECU tiếp nhận các thông tin từ cảm biến, xác định được sự thay đổi chế độ hoạt động của động cơ và phát xung để điều khiển mô tơ bước nhằm thay đổi lượng không khí đi vào họng nạp, đảm bảo cho động cơ không thay đổi tốc độ.

g) Điều chỉnh ổn định tốc độ cầm chừng khi nhiệt độ nước làm mát động cơ cao.

Ở thời điểm động cơ khởi động, nếu nhiệt độ nước làm mát cao hơn 85 độ C thì tốc độ hồi tiếp mong muốn được đẩy cao hơn bình thường rồi sau đó giảm từ từ về giá trị tối ưu.

CHƯƠNG 3

BẢO DƯỠNG, CHẨN ĐOÁN VÀ SỬA CHỮA ĐỘNG CƠ 4G63 TRÊN XE MISUBISHI LANCER

3.1 Quy trình bảo dưỡng động cơ 4G63 trên xe Misubishi Lancer

3.1.1. Mục đích của việc kiểm tra bảo dưỡng

Duy trì hiệu suất tối đa cho xe: Để đạt hiệu suất cao nhất, xe của bạn cần phải được thay dầu và bộ lọc định kỳ. Bởi sau một thời gian chạy, lượng dầu trong xe cạn dần hoặc bám bụi, cặn bẩn khiến động cơ hoạt động không trơn tru, êm ái nữa.

Giúp kéo dài tuổi thọ của xe: Bảo dưỡng xe định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề, hư hỏng để có biện pháp khắc phục kịp thời và chắc chắn sẽ giúp tuổi thọ của xe tăng lên đáng kể.

3.1.2.  Quy trình bảo dưỡng động cơ 4G63

3.1.2.1 Vệ sinh và thay thế lọc gió động cơ

Theo những người có kinh nghiệm sử dụng ô tô, lọc gió động cơ cần được vệ sinh sau mỗi 3.000 km hoặc mỗi tháng/lần và thay mới sau 15.000 km. Trong quá trình vệ sinh, nếu lọc gió bị rách, khó làm sạch hoặc ẩm mốc, thì bạn cần thay mới chi tiết này ngay lập tức.

3.1.2.2 Vệ sinh thay thế bugi

Là một chi tiết hoạt động trực tiếp và tiếp xúc với buồng đốt của động cơ nên tình trạng làm việc ổn định, tốt/xấu của động cơ ít nhiều sẽ anh hưởng đến bugi và sẽ thể hiện qua tình trạng của bugi. Tình trạng làm việc bất ổn của động cơ thông qua màu sắc, trạng thái làm việc của bugi nên ta có thể dựa vào màu sắc trên B\bugi để bắt bệnh mà nó đang gặp phải một cách dễ dàng. 

* Bước 1: Tháo bugi:

Bugi nằm trong động cơ ô tô vì vậy khi xe vừa mới chạy chiếc bugi sẽ rất nóng. Bạn phải chờ cho tới khi máy nguội lạnh hoàn toàn rồi mới bắt đầu tiến hành công việc. Dùng vòi xịt và khăn lau sịt sạch bụi bẩn bám xung quanh bề mặt bugi, càng sạch càng tốt. Vì khi bugi được tháo rời sẽ tạo ra khoảng chống bụi bẩn sẽ theo đó lọt vào lỗ trống đi vào xéc-măng. 

* Bước 3 : Lắp hoàn trả vào động cơ

Sau khi đã làm sạch, lau khô, kiểm tra bugi kỹ càng ta tiến hành lắp hoàn trả nó vào động cơ trong xe. Gắn chắc chắn kết nối với toàn bộ hệ thống đánh lửa như lúc đầu.

Nổ máy đề để kiểm tra hoạt động của bugi sau khi lắp. Nếu động cơ nổ ngay chứng tỏ bugi hoạt động hoàn hảo ngược lại bạn cần xem xét lại toàn bộ quy trình lắp đặt vừa thực hiện.

3.1.2.3 Vệ sinh bướm ga

Bướm ga là nơi điều chỉnh không khí thực sự đi vào buồng đốt. Khi bạn đạp bàn ga thì cánh bướm sẽ mở cho phép gió đi vào trong ống góp hút. Hầu hết, bướm ga được đặt ở đầu cổ hút và nối với lọc gió động cơ. Sau một thời gian nhất định bộ phận này cần được vệ sinh để làm sạch các chất bẩn, bụi.

3.1.2.4 Vệ sinh bảo dưỡng kim phun

Kim phun nhiên liệu đóng vai trò quan trọng và ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình hoạt động của động cơ. Vì vậy, khi chiếc ô tô mà bạn đang sở hữu vận hành đến một giới hạn nhất định, kim phun cần được quan tâm, bảo dưỡng để đảm bảo cho động cơ xe hoạt động ổn định. Nếu hoạt động lâu ngày mà không được bảo dưỡng, kim phun sẽ xuống cấp do bị đóng muội than từ buồng đốt hoặc cặn bẩn trong xăng gây ghẹt. 

3.1.2.6  Kiểm tra ắc quy

Đầu tiên, cần kiểm tra bình ắc qui trong xe ô tô có cần thay hay không. Nếu cần thay thì chúng ta cần làm theo những bước sau đây:

Tháo bình ắc qui cũ ra khỏi xe

3.1.2.8  Thay dầu động cơ, thay lọc dầu động cơ

Thay dầu và lọc dầu thường xuyên nhằm mục đích đảm bảo sự hoạt động bền bỉ của động cơ trong một thời gian dài. Những kiểu động cơ ngày nay có công suất lớn vì vậy việc thay dầu động cơ theo một khoảng thời gian đều đặn là một việc hết sức cần thiết.

Nên sử dụng lọc dầu chính hãng hoặc loại tốt hơn sẽ giúp cho động cơ kéo dài tuổi thọ.

* Bước 1: Xác định vị trí và tháo lọc dầu

* Bước 2: Xả dầu và kiểm tra đệm làm kín

* Bước 3: Tháo ốc cacte nhớt

Chú ý : Luôn luôn phải sử dụng khóa chuyên dụng hoặc khóa tròn của chìa khóa, tránh để ốc xả nhớt bị tuôn tròn. Ta có thể sử dụng nụ để mở.

* Bước 6: Kiểm tra mức dầu của động cơ

3.1.2.9  Kiểm tra, căng dây hoặc thây thế dây curoa tổng, dây curoa máy phát

Trong quá trình sử dụng xe ô tô, tùy vào điều kiện môi trường và điều điện giao thong nơi bạn lưu thong hàng ngày mà bảo dưỡng phụ tùng ô tô theo định kỳ nhằm đảm bảo xe luôn vận hành tốt nhất.

3.2 Chẩn đoán hư hỏng động cơ

1. Việc kiểm tra, chẩn đoán ôtô được tiến hành ở trạng thái tĩnh (không nổ máy) hoặc trạng thái động (nổ máy, có thể lăn bánh).

3. Kiểm tra hệ thống điện: ắc qui, sự làm việc ổn định của các đồng hồ trong buồng lái, đèn tín hiệu, đèn pha, cốt, đèn phanh, còi, gạt nước, cơ cấu rửa kính, hệ thống quạt gió...

4. Kiểm tra hệ thống lái: Hành trình tự do của vành tay lái, trạng thái làm việc của bộ trợ lực tay lái, hình thang lái.

3.2.1 Chẩn đoán hư hỏng của hệ thống cung cấp nhiên liệu qua áp suất

Quy trình kiểm tra chẩn đoán hư hỏng của hệ thống cung cấp nhiên liệu được thực hiện như sau:

Lắp áp kế vào van kiểm tra của đường xăng chung.

Khởi động cho động cơ hoạt động để tạo áp suất trong mạch xăng chính. Khi động cơ hoạt động bình thường và ổn định áp suất trên mạch xăng chính phải đạt 250 Kpa - 300 Kpa, nếu khống đạt thì kiểm tra lại bơm xăng và van điều áp.

3.2.2. Chẩn đoán hư hỏng của các cảm biến

Sau khi kiểm tra và khắc phục các trục trặc liên quan đến các cụm chi tiết chấp hành của hệ thống mà động cơ vẫn làm việc không tốt hoặc thấy tín hiệu điều khiển các bộ phận này không bình thường thì phải tiến hành kiểm tra các cảm biến và bộ xử lý trung tâm ECU.

3.2.4 Chẩn đoán hệ thống với thiết bị chẩn đoán chuyên dùng MUT–II

a) Giới thiệu về thiết bị chẩn đoán chuyên dùng MUT – II

ECU động cơ cho phép kiểm tra các thông số điều khiển với sự trợ giúp của thiết bị chẩn đoán MUT – II. Thiết bị này như giàn máy vi tính chuyên dùng cho việc chẩn đoán bảo dưỡng xe ô tô, được trang bị hệ thống điện tử điều khiển động cơ.

- Đọc và xóa các mã hư hỏng.

- Kiểm tra hoạt động của các cơ chấp hành của hệ thống.

- Lựa chọn và hiển thị các thông số của hệ thống.

- Thử các chế độ làm việc của động cơ.

c) Kiểm tra hoạt động của cơ cấu chấp hành của hệ thống

Đây là chức năng cho phép cung cấp hoặc ngắt mạch của cơ cấu phụ trợ khi trực tiếp can thiệp vào logic quá trình làm việc của ECU động cơ. Khả năng làm việc của mạch được đánh giá theo việc đóng/mở thực tế của các cơ cấu phụ trợ hoặc dấu hiệu đặc trưng của sự đóng/mở đó.

d) Lựa chọn và hiển thị các thông số của hệ thống

Thiết bị chẩn đoán MUT – II theo đường liên lạc có thể đếm các thông số đã được xác định và được hệ thống sữ dụng. Việc ghi nhớ các thông số được thiết bị thực hiện theo định kỳ trong chế độ làm việc của động cơ. Sau đó thiết bị có thể xem xét chúng trong chế độ phân tích, so sánh chúng với các thông số định mức của động cơ tốt. 

e) Thử các chế độ làm việc của động cơ

Thử nghiệm được tiến hành để xác định các thông số tích phân của hệ thống điều khiển ở từng chế độ thử riêng biệt của động cơ mà qua đó đánh giá sự làm việc chính xác của động cơ, hệ thống điều khiển động cơ cũng như các cụm cơ bản của trang bị điện của xe.

3.2.5. Chẩn đoán màu dầu động cơ

Màu dầu nguyên thủy dầu nhờn bôi trơn đông cơ khác nhau như: trắng trong, vàng nhạt, xanh nhạt, nâu nhạt…sau quá trình sử dụng màu dầu có xu hướng biến thành màu nâu đen. Việc xác định chất lượng của động cơ thông qua màu dầu nhờn cần phải xác định thông qua lượng km xe chạy.

Màu dầu nhờn chuyển sang xanh đậm nhanh hơn chứng tỏ chất lượng động cơ giảm, do vậy cần phải có mẩu dầu nguyên thủy để kiểm chứng.

3.2.6. Chẩn đoán theo tiếng ồn động cơ

Tiếng ồn trong động cơ bao gồm hai loại chính: tiếng ồn cơ khí và tiếng ồn quá trình cháy.

3.2.6.1 Tiếng ồn cơ khí

Do mài mòn, khe hở các chi tiết tăng lên gây ra va đập, đó chính là nguyên nhân gây ồn. Mỗi vùng chi tiết có tiếng ồn đặc trưng khác nhau và xuất hiện ở các chế độ khác nhau.

3.2.6.2 Tiếng ồn quá trình cháy

Nguyên nhân do dao động âm thanh của dòng khí tốc độ cao khi thoát ra ngoài khí quyển.

Đối với động cơ xăng khi góc đánh lửa sớm không đúng gây ra tiếng ồn khác nhau. Đánh lửa muộn máy nóng, tiếng nổ êm đồng thời có thể có tiếng nổ trong ống xả. Đánh lửa sớm quá nghe tiếng nổ ròn đanh, nếu kích nổ nghe có tiếng rít rất chói tai như tiếng kim loại miết trên nền cứng.

3.2.8 Chẩn đoán hệ thống làm mát

Động cơ quá nhiệt, chất làm mát thiếu hoặc bẩn, dây đai chùng. Nắp áp suất bị hỏng, bộ tản nhiệt hoặc bình ngưng bộ điều hòa không khí bị nghẹt.Van hằng nhiệt bị kẹt, đóng, quạt bị kẹt.

3.3 Sửa chữa những hư hỏng thường gặp

Sửa chữa những hư hỏng thường gặp như bảng dưới.

KẾT LUẬN

Sau khoảng thời nghiên cứu tìm hiểu với sự giúp đỡ tận tình của thầy: ThS. …………….. cùng các thầy trong khoa Ô tô và sự nỗ lực của bản thân em đã hoàn thành đúng thời hạn đồ án tốt nghiệp của mình. Đồ án đã thực hiện bao gồm 3 chương:

Chương 1. Tổng quan về động cơ 4G63 trên xe Misubishi Lancer

Chương 2. Khai thác động cơ 4G63 trên xe Misubishi Lancer

Chương 3. Bảo dưỡng, chẩn đoán và sửa chữa động cơ 4G63 trên xe Misubishi Lancer

Trong đề tài này em đi sâu tìm hiểu nguyên lý hoạt động của các hệ thống và các chi tiết của động cơ 4G63 trên xe Misubishi Lancer. Phần đầu đồ án trình bày khái quát chung về động cơ 4G63, phân tích kết cấu động cơ. Phần trung tâm của đồ án trình bày các hệ thống trên động cơ 4G63, đi sâu tìm hiểu phần hệ thống bao gồm các cơ cấu chấp hành, tìm hiểu các hư hỏng, các mã chẩn đoán hư hỏng của động cơ 4G63.

Sau khi đã hoàn thành xong đồ án, tìm hiểu về động cơ 4G63, động cơ 4G63 đáp ứng các yêu cầu cần thiết đối với thị trường Việt Nam về mặt kinh tế và bền bỉ. Tuy nhiên nó chưa phải là tốt nhất, do trong quá trình sử dụng cần phải bảo dưỡng định kỳ và cách của người sử dụng động cơ. Nên chúng ta cần phải nghiên cứu phát triển ngành động cơ hiện đại hơn nữa để đáp ứng được nhu cầu của con người

Do kiến thức còn nhiều hạn chế, kinh nghiệm chưa nhiều, tài liệu tham khảo còn ít nên đồ án tốt nghiệp của em không tránh khỏi những thiếu sót. Qua đề tài này đã bổ sung cho em thêm nhiều kiến thức về chuyên ngành động cơ đốt trong. Qua thời gian làm đồ án tốt nghiệp em cũng học hỏi thêm được một số kiến thức cơ bản về các phần mềm: Word, Power Point, CAD, và cách khai khác các nguồn tài liệu trên mạng Internet để phục vụ tốt cho công việc sau này. Đồng thời qua đó thấy bản thân cần phải cố gắng học hỏi tìm tòi hơn nữa để đáp ứng đầy đủ yêu cầu của người cán bộ kỹ thuật góp phần vào công cuộc “Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa” đất nước.

                                                                                                                                              TP. Hồ Chí Minh, ngày … tháng … năm 20…

                                                                                                                                          Học viên thực hiện

                                                                                                                                       ……………….

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. MITSUBSHI  MOTORS. STEP-II MPI “Giáo trình dành cho học viên”

2. MITSUBSHI MOTORS “Tài liệu hướng dẫn sửa chữa Động cơ - Khung gầm”.

3. TS. Vy Hữu Thành- Th.S Vũ Anh Tuấn,  ”Hướng dẫn đồ án môn học động cơ đốt trong ” Nhà xuất bản: Học viện KTQS, Xuất bản năm 2003.

4. CATALOG ENGINE MISUBISHI

5. Manual Service engine 4G63

6. https://edukr.ru/vi/motorist/dvigatel-4-g-63-tehnicheskie-harakteristiki-chto-takoe-dvigatel-gdi/

7. https://motoring.vn

"TẢI VỀ ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ ĐỒ ÁN"