MỤC LỤC
MỤC LỤC.................................................................................................................................1
LỜI NÓI ĐẦU...........................................................................................................................2
Chương 1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ Ô TÔ SUNNY XV.. .......................................................3
1.1. Giới thiệu chung và lịch sử phát triển ô tô Sunny XV 2018...............................................3
1.2. Hình dáng, thông số kỹ thuật xe Sunny XV 2018..............................................................5
1.3. Giới thiệu chung về các hệ thống của xe Sunny XV 2018.................................................7
1.3.1. Giới thiệu chung về động cơ...........................................................................................7
1.3.2. Hệ thống truyền lực.........................................................................................................8
1.3.3. Hệ thống lái......................................................................................................................8
1.3.4. Hệ thống phanh...............................................................................................................8
1.3.5. Hệ thống treo...................................................................................................................9
1.3.6. Các bộ phận khác............................................................................................................9
Chương 2. PHÂN TÍCH KẾT CẤU HỆ THỐNG PHANH ÔTÔ NISSAN SUNNY XV.............11
2.1. Công dụng, yêu cầu của hệ thống phanh..........................................................................11
2.1.1. Công dụng hệ thống phanh........................................................................................... 11
2.1.2. Yêu cầu của hệ thống phanh ôtô Nissan Sunny xv........................................................11
2.2. Cấu tạo chung của hệ thống phanh ôtô............................................................................12
2.2.1. Sơ đồ dẫn động điều khiển hệ thống phanh.................................................................13
2.2.2. Nguyên lý làm việc.........................................................................................................13
2.3.3. Hệ thống ABS, EB..........................................................................................................21
2.4. Xy lanh phanh chính..........................................................................................................27
2.4.1. Cấu tạo...........................................................................................................................27
2.4.2. Nguyên lý làm việc.........................................................................................................28
Chương 3. TÍNH TOÁN KIỂM NGHIỆM HỆ THỐNG PHANH ÔTÔ NISSAN SUNNY XV...32
3.1. Mục đích, nội dung tính toán kiểm nghiệm........................................................................32
3.1.1. Mục đích.........................................................................................................................32
3.1.2. Nội dung.........................................................................................................................32
3.2. Sơ đồ tính toán kiểm nghiệm và các thông số ban đầu....................................................32
3.2.1. Sơ đồ tính toán kiểm nghiệm hệ thống phanh ôtô Nissan Sunny xv..............................32
3.2.2. Các thông số ban đầu....................................................................................................34
3.3. Tính toán lực tác dụng lên tấm ma sát .............................................................................35
3.3.1. Cơ cấu phanh trước:......................................................................................................35
3.3.2. Cơ cấu phanh sau:.........................................................................................................36
3.4. Xác định mô men phanh thực tế và mô men phanh yêu cầu của cơ cấu phanh..............36
3.4.1. Xác định mô men phanh thực tế do cơ cấu phanh sinh ra.............................................36
3.4.2. Mô men phanh yêu cầu của cơ cấu phanh.....................................................................37
3.5. Tính toán xác định công ma sát riêng................................................................................39
3.6. Tính toán xác định áp lực lên má phanh............................................................................40
3.7. Tính toán nhiệt trong quá trình phanh................................................................................41
3.7.1. Đối với cơ cấu phanh trước.............................................................................................41
3.7.2. Đối với cơ cấu phanh sau...............................................................................................42
Chương 4. HƯỚNG DẪN KHAI THÁC HỆ THỐNG PHANH ÔTÔNISSAN SUNNY XV .....44
4.1. Những lưu ý khi sử dụng hệ thống phanh ôtô Nissan Sunny xv........................................44
4.2. Bảo dưỡng hệ thống phanh ôtô Nissan Sunny XV............................................................45
4.2.1. Quy trình chuẩn cho bảo dưỡng hệ thống phanh ôtô Nissan Sunny XV........................45
4.2.2. Một số nội dung kiểm tra bảo dưỡng với hệ thống phanh..............................................48
4.3. Sửa chữa hư hỏng một số chi tiết bộ phận chính.............................................................55
KẾT LUẬN...............................................................................................................................59
TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................................63
LỜI NÓI ĐẦU
Sản xuất ô tô trên thế giới đang tăng vượt bậc, ô tô trở thành ngành quan trọng trong vận chuyển hàng khách, hàng hóa cho ngành kinh tế quốc dân, đồng thời trở thành phương tiện tư nhân ở các nước đang phát triển. Mỹ và Nhật là hai quốc gia sản xuất ô tô lớn nhất thế giới mỗi năm hai quốc gia này sản xuất từ 13-14 triệu chiếc. Hiện nay ở Việt Nam các nhà máy lắp ráp ô tô, nhà máy sản xuất ô tô mang thương hiệu Việt Nam cũng đã hình thành và phát triển mạnh mẽ hơn.
Do mật độ ô tô tăng cao, mạng lưới đường cao tốc ngày càng nhiều hơn như Pháp Vân - Cầu Giẽ, Hà Nội - Lào Cai... và tốc độ trên các cung đường cũng tăng cao cho nên vấn đề tai nạn giao thông là vấn đề rất được quan tâm. Theo số liệu của Tổng cục thống kê, năm 2017 trên địa bàn của cả nước đã xảy ra 20280 vụ tai nạn giao thông. Trong đó, bao gồm 9.770 vụ tai nạn giao thông từ ít nghiêm trọng trở lên và 10.310 vụ va chạm giao thông, làm 8.279 người chết; 5.587 người bị thương và 11.453 người bị thương nhẹ.
Trong đó các nguyên nhân tai nạn giao thông do con người gây ra như (say rượu bia, buồn ngủ, chạy sai làn,...), do trục trặc kỹ thuật và địa hình xấu. Từ nguyên nhân do trục trặc máy móc kỹ thuật chủ yếu là từ hệ thống phanh chiếm tỉ lệ từ 52% đến 74%.
An toàn chuyển động của xe là một trong những chỉ tiêu quan trọng để đánh giá chất lượng khai thác xe ô tô, nó được đánh giá cụ thể bằng hiệu quả hoạt động của hệ thống phanh. Thời gian gần đây ở Việt Nam việc nâng cao hiệu quả và độ tin cậy của hệ thống phanh trên ôtô được quan tâm nhiều, đồng thời mạng lưới giao thông ngày càng phát triển, chất lượng ngày đường ngày càng được nâng cấp cho phép nâng cao được vận tốc trung bình của xe. Hệ thống phanh có đảm bảo độ tin cậy mới góp phần tạo điều kiện cho người lái xe điều khiển xe dễ dàng và linh hoạt, đồng thời duy trì được tốc độ của xe theo ý muốn trên mọi địa hình khác nhau.
Trong quá trình học tập em được giao nhiệm vụ làm đồ án tốt nghiệp với đề bài “Khai thác hệ thống phanh ô tô NISSAN SUNNY” . Mục đích của đồ án này là tìm hiểu phân tích kết cấu hệ thống phanh, tính toán kiểm nghiệm hiệu quả của cơ cấu phanh, và sử dụng hệ thống phanh. Nhằm đưa ra những nội dung và biện pháp cần thiết giúp cho việc khai thác sử dụng hệ thống phanh được tốt hơn, nâng cao hiệu quả và tuổi thọ của nó, tăng được khả năng an toàn cho chuyển động của xe trong mọi điều kiện sử dụng.
Nội dung của đồ án được trình bày theo 4 chương. Trong đó chương thứ nhất đồ án tập trung giới thiệu về ô tô Nissan sunny XV. Chương 2 phân tích kết cấu của hệ thống phanh ô tô Nissan sunny XV. Chương 3 kiểm nghiệm hệ thống phanh ô tô Nissan sunny XV. Sau cùng, chương 4 hướng dẫn khai thác hệ thống phanh ô tô Nissan sunny XV.
Chương 1
GIỚI THIỆU CHUNG VỀ Ô TÔ SUNNY XV
Sunny XV là dòng xe của Nhật Bản được sử dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Trong chương này đồ án xin giới thiệu chung về xe, các thông số kỹ thuật và các hệ thống trên ô tô Sunny XV.
1.1. Giới thiệu chung và lịch sử phát triển ô tô Sunny xv 2018
Tại thị trường Việt Nam, đây chính là dòng sedan hạng B cạnh tranh trực tiếp với xe của các hãng khác như: Toyota Corolla Altis, Honda Civic, Kia K3, Ford Focus, Mazda 3,...
Sunny XV sử dụng động cơ xăng kiểu I4, dung tích 1,5 lít sản sinh công suất cực đại 99 mã lực tại 6000 vòng/phút và mô-men xoắn cực đại 134 Nm tại 4000 vòng/phút.
Sunny XV được trang bị tính năng an toàn cơ bản như hai túi khí cho hàng ghế trước, camera báo lùi tuyệt đối an toàn cho người lái hệ thống chống bó cứng phanh ABS giúp bánh xe không bị bó cứng ngay cả khi phanh gấp trên đường trơn.
1.2. Hình dáng, thông số kỹ thuật xe Sunny xv 2018
Hình dáng ngoài của ô tô Nissan Sunny xv được thể hiện dưới hình dưới.
1.3. Giới thiệu chung về các hệ thống của xe Sunny XV 2018
1.3.1. Giới thiệu chung về động cơ
Động cơ sử dụng trên xe Sunny XV là loại động cơ xăng 4 kỳ, với 4 xy lanh đặt thẳng hành, thứ tự làm việc 1-3-2-4. Động cơ sử dụng trục cam kép, dẫn động bằng đai.
Công suất cực đại: 99 HP / 6000 rpm
Mômen xoắn cực đại: 134 N.m / 4000 rpm
1.3.2. Hệ thống truyền lực
Ly hợp: Loại 1 đĩa ma sát khô, thường đóng, có lò xo ép hình đĩa, dẫn động cơ khí kiểu cáp. Ở loại ly hợp này sử dụng lò xo dạng đĩa hình côn từ đó có thể tận dụng kết cấu này để đóng mở ly hợp mà không cần phải có đòn mở riêng. Mặt đáy của lò xo được tì trực tiếp vào đĩa ép, phần giữa của lò xo được liên kết với vỏ. Mặt đỉnh của lò xo sẽ được sử dụng để mở ly hợp khi bạc mở ép lên
1.3.4. Hệ thống phanh
Hệ thống phanh của xe Sunny xv 2018 gồm có phần phanh chân (phanh công tác) và phanh tay (phanh dừng).
Phanh chân dùng để điều chỉnh tốc độ xe chạy trên đường, phanh tay dùng để dừng xe tại chỗ.
1.3.6. Các bộ phận khác
1.3.6.1. Hệ thống điện
- Điện áp mạng: 12 V
- Máy phát: 12V- 65A
- Động cơ khởi động: kiểu SD 80, công suất 0,8 kW
- Ắc quy (mf): 12V- 35Ah
- Hệ thống đánh lửa trực tiếp (DIS)
1.3.6.2. Khung, vỏ xe
Thân xe được dập từ thép chịu lực cường độ cao, giúp tăng độ cứng, đồng thời giảm lực va đập khi xảy ra va chạm.
Chương 2
PHÂN TÍCH KẾT CẤU HỆ THỐNG PHANH ÔTÔ NISSAN SUNNY XV
Trong chương 1 đồ án đã trình bày về tính năng, công dụng, kích thước và thông số kỹ thuật của xe. Chương 2 tập trung phân tích hệ thống phanh của ô tô, phân tích các cụm chi tiết và công dụng phanh của ôtô Nissan Sunny XV.
2.1. Công dụng, yêu cầu của hệ thống phanh.
2.1.1. Công dụng hệ thống phanh.
Hệ thống phanh dùng để giảm tốc độ của ô tô đến một tốc độ nào đó hoặc dừng hẳn ô tô lại, hệ thống phanh còn phải đảm bảo giữ cho ô tô ở trạng thái đứng yên khi không dịch chuyển hay đỗ xe trên nhiều địa hình khác nhau.
Hệ thống phanh còn đảm bảo cho ô tô chuyển động an toàn ở tốc độ cao nâng cao năng suất vận chuyển.
2.1.2. Yêu cầu của hệ thống phanh ôtô Nissan Sunny xv .
- Hệ thống phanh là một bộ phận quan trọng của xe ô tô đảm nhận chức năng an toàn chủ động, cần đảm bảo các yêu cầu sau đây:
- Có hiệu quả phanh cao nhất ở tất cả các bánh xe trong mọi trường hợp.
- Hoạt động êm dịu nhẹ nhàng để giảm cường độ lao động của người lái.
- Có độ nhạy cao để thích ứng nhanh với các trường hợp nguy hiểm.
2.2. Cấu tạo chung của hệ thống phanh ôtô.
Bất kỳ hệ thống phanh nào cũng bao gồm nguồn năng lượng, dẫn động phanh và một hoặc một số cơ cấu phanh.
Dẫn động điều khiển phanh làm nhiệm vụ truyền dẫn năng lượng từ nguồn đến cơ cấu phanh và điều khiển năng lượng này trong quá trình truyền để phanh xe với các cường độ phanh khác nhau. Dẫn động điều khiển có chức năng tạo nên áp suất dầu trong xy lanh phanh chính để truyền năng lượng điều khiển từ bàn đạp tới xylanh phanh công tác.
Cơ cấu truyền gồm có các ống dẫn, các đầu nối ghép, có chức năng dẫn dầu từ cơ cấu điều khiển đến cơ cấu chấp hành. Cơ cấu truyền luôn được điền đầy dầu.
Cơ cấu chấp hành của dẫn động phanh thủy lực là các xy lanh phanh bánh xe, có tác dụng biến đổi áp suất dầu thành lực tác dụng lên cơ cấu phanh.
2.2.1. Sơ đồ dẫn động điều khiển hệ thống phanh .
Hệ thống phanh chính gồm có: Cơ cấu phanh đĩa được bố trí ở cầu trước và cơ cấu phanh guốc ở cầu sau. Dẫn động phanh kiểu thủy lực có trợ lực chân không, đồng thời có bố trí hệ thống phanh ABS chống bó cứng.
2.2.2. Nguyên lý làm việc.
- Khi đạp phanh dầu áp suất cao trong xylanh phanh chính (4) được khuếch đại bởi trợ lực sẽ được truyền đến các xylanh bánh xe và thực hiện quá trình phanh.
- Nếu có 1 trong các bánh xe có dấu hiệu tốc độ giảm hơn so với các bánh khác (sắp bó cứng) tín hiệu này được ECU (10) xử lý và ECU điều khiển bộ chấp hành phanh (9) làm việc để giảm áp suất dầu trong xy lanh bánh xe đó để nó không bị bó cứng.
2.3. Phân tích kết cấu hệ thống phanh
2.3. 1. Cơ cấu phanh
2.3.1.1 Cơ cấu phanh trước .
a. Cấu tạo.
Trên sunny xv cơ cấu phanh trước là cơ cấu phanh đĩa và thuộc kiểu càng phanh di động. Điều khác biệt cơ bản của cơ cấu phanh trước chỉ là thông số đĩa phanh, kiểu đĩa phanh.
b. Nguyên lý làm việc.
Quá trình làm việc của cơ cấu phanh trước và sau là như nhau và được trình bày dưới đây.
- Mô tả nguyên lý khi đạp phanh: Dòng dầu có áp suất cao được truyền từ xy lanh phanh chính tới xy lanh bánh xe, dưới áp suất dầu của dầu làm pittong dịch chuyển về phía trước theo hướng tác dụng của dầu làm cupen pittong cao su bị biến dạng, pittong tiếp tục tiếp đến khi đẩy má phanh áp sát vào đĩa phanh. Trong lúc do càng phanh (calip) là không cố định trên giá đỡ mà dưới tác dụng của dòng dầu trong xy lanh đầy nó chuyển động ngược chiều với pittong nhờ trục trượt làm má phanh còn lại lắp trên càng phanh cũng tiến vào áp sát vào đĩa phanh.
2.3.1.2. Cơ cấu phanh sau.
* Ưu điểm, nhược điểm:
So với phanh tang trống, phanh đĩa có các ưu điểm sau:
- Làm mát tốt: phanh đĩa có khả năng làm mát tốt hơn bởi dòng không khí đi qua bề mặt vật liệu ma sát dễ hơn. Đĩa quay và bố trí phanh được lắp đặt thông thoáng nên tản nhiệt rất nhanh, chính vì vậy mômen phanh Mp sinh ra ổn định hơn.
- Áp suất phanh phân bố đều trên bề mặt má phanh nên má phanh mòn đều hơn.
- Hiệu lực phanh vẫn tốt trong trường hợp ướt đẫm nước nên hiệu lực phanh vẫn tốt khi xe chạy dưới mưa.
* Nhược điểm:
- Nhược điểm lớn nhất của phanh đĩa là các chất bẩn, có thể bám vào, gây ăn mòn cơ học hoặc hóa học nhanh nên phải thường xuyên bảo dưỡng. Nếu bị ăn mòn nhiều, đĩa phanh quá mỏng sẽ khiến quá trình tản nhiệt diễn ra chậm và phanh có thể bị gãy.Phanh xe dễ gây rung giật.
2.3.2. Trợ lực chân không.
a. Công dụng
Trợ lực chân không giúp cho việc điều khiển phanh chân được nhẹ nhàng, qua đó giúp cho người lái có thể làm việc lâu dài và dễ chịu hơn khi điều khiển xe. Các chi tiết chính của bầu trợ lực chân không được mô tả ở hình 2.5
b. Nguyên lý làm việc:
Hệ thống trợ lực chân không hoạt động ở bốn trạng thái: đạp phanh , không đạp phanh, giữ chân phanh và nhả phanh.
+ Mô tả nguyên lý hoạt động ở trạng thái không tác động phanh : người lái không tác động lực lên bàn đạp, lúc này van không khí được nối với cần điều khiển và bị lò xo phản hồi của không khí kéo về bên phải. Van điều chỉnh bị lò xo đẩy sang bên trái tiếp xúc với van không khí. Do đó, không khí ngoài đi qua lưới lọc bị chặn lại không vào buồng thay đổi áp suất.
c. Hệ thống chống bó cứng bánh xe ABS
* Công dụng ABS:
ABS điều khiển áp suất dầu tác dụng lên các xylanh bánh xe để ngăn không cho bánh xe bị bó cứng (trượt lết) khi phanh trên đường trơn hay khi phanh gấp. Nó cũng đảm bảo tính ổn định dẫn hướng trong quá trình phanh, nên xe không bị mất lái.
Có nhiều kiểu bộ chấp hành ABS khác nhau, ở đây chúng ta sẽ chỉ mô tả một bộ chấp hành ABS điển hình loại bốn van điện từ ba vị trí.
Bộ chấp hành ABS loại này có hai van để điều khiển bánh xe trước bên phải và bên `xe sau bên phải và bên trái. Vì vậy hệ thống này được gọi là hệ thống ba kênh.
Khi đạp phanh, áp suất dầu trong xi lanh phanh chính tăng dầu phanh sẽ đi từ cửa "A" đến cửa "C" trong van điện từ ba vị trí rồi tới xi lanh bánh xe.
Dầu phanh không vào được bơm bởi van một chiều số 1 gắn trong mạch bơm.
Khi thôi phanh, dầu phanh hồi từ xi lanh bánh xe về xi lanh chính qua cửa "C" đến cửa "A" và van một chiều số 3 trong van điện từ ba vị trí. Ở chế độ này khi ABS làm việc thì van điện từ ba vị trí hoạt động thì cửa A mở cửa B đóng và môtơ bơm không hoạt động.
d. Hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD (electric brake force distribution)
EBD để thực hiện việc phân phối lực phanh giữa bánh trước và sau theo điều kiện xe chạy. Ngoài ra trong khi quay vòng nó cũng điều khiển lực phanh các bánh bên phải và bên trái giúp duy trì ổn định của xe.
2.4. Xy lanh phanh chính.
2.4.1. Cấu tạo.
Xy lanh phanh chính được sử dụng để tạo áp suất truyền đến các xy lanh bánh xe biến thành lực đẩy tác động lên các má phanh ép vào tang phanh thực hiện quá trình phanh bánh xe.
2.4.2. Nguyên lý làm việc.
2.4.2.1. Khi hoạt động bình thường.
Khi hoạt động bình thường, cơ cấu hoạt động ở ba trạng thái: không đạp phanh, đạp phanh và giữ phanh.
* Mô tả nguyên lý làm việc khi không đạp phanh: Khi không đạp phanh người lái không tác dụng lên phanh một lực nào.Cupen của pittong số 1 và số 2 nằm giữa cửa vào và cửa bù làm cho xy lanh và bình dầu thông nhau. Pittong số 2 bị lực của lò xo hồi vị số 2 đẩy sang phải, nhưng không thể chuyển động hơn nữa do có bu lông hãm.Xy lanh phanh chính khi không đạp phanh được thể hiện ở hình 2.13.
* Mô tả nguyên lý làm việc khi nhả bàn đạp phanh: khi người lái nhả phanh các pittong bị áp suất dầu và lực lò xo hồi vị đẩy về vị trí ban đầu. Tuy nhiên do dầu không chảy từ xy lanh bánh xe về ngay lập tức, nên áp suất dầu trong xy lanh chính giảm nhanh trong một thời gian ngắn (tạo thành độ chân không). Kết quả là dầu trong bình chứa sẽ chảy vào xy lanh qua cửa vào, qua rất nhiều khe trên đỉnh pittong và qua chu vi của cupen. Sau khi pittong trở về vị trí ban đầu thì dầu từ xy lanh bánh xe dần dần trở về bình chứa qua xy lanh chính và các cửa bù.
2.4.2.2. Khi hoạt động không bình thường (có sự cố trong hệ thống).
* Rò dầu phía sau xy lanh phanh chính.
Khi đạp phanh pittong số 1 dịch sang trái tuy nhiên không sinh ra áp suất dầu ở phía sau của xy lanh. Vì vậy pittong số 1 nén lò xo hồi vị để tiếp xúc với pittong số 2 để đẩy pittong số 2 sang trái. Pittong số 2 làm tăng áp suất dầu phía trước xy lanh, vì vậy làm hai phanh nối với phía trước xy lanh hoạt động.
* Rò rỉ dầu phía trước xy lanh chính.
Do áp suất dầu không sinh ra ở phía trước xy lanh, pittong số 2 bị đẩy sang trái đến khi nó chạm vào thành xy lanh. Khi pittong số 1 bị đẩy tiếp sang trái, áp suất dầu phía sau xy lanh tăng cho phép 2 phanh nối với phía sau xy lanh hoạt động.
Chương 3
TÍNH TOÁN KIỂM NGHIỆM HỆ THỐNG PHANH ÔTÔ NISSAN SUNNY XV
3.1. Mục đích, nội dung tính toán kiểm nghiệm.
3.1.1. Mục đích
Xác định được lực tác dụng lên má phanh khi phanh, momen phanh sinh ra khi phanh…. Để đảm bảo các chi tiết trong hệ thống phanh có độ tin cậy cao nhất trong quá trình hoạt động.
3.1.2. Nội dung
- Tính toán lực tác dụng lên tấm ma sát.
- Xác định momen phanh thực tế và momen phanh yêu cầu của cơ cấu phanh.
- Tính toán xác định công ma sát riêng.
- Xác định momen phanh thực tế, momen phanh yêu cầu của cơ cấu phanh.
- Tính toán xác định công ma sát riêng.
- Tính toán xác định áp lực lên má phanh.
- Tính toán nhiệt trong quá trình phanh.
3.2. Sơ đồ tính toán kiểm nghiệm và các thông số ban đầu.
3.2.1. Sơ đồ tính toán kiểm nghiệm hệ thống phanh ôtô Nissan Sunny xv
* Giả thiết:
Khi đang chuyển động trên đường cũng như khi bắt đầu vào chế độ phanh ôtô chịu tác dụng của nhiều nội lực và ngoại lực phức tạp. Để đơn giản và thuận tiện cho việc tính toán, đề tài đưa ra một số giả thiết sau:
Tính toán mô hình phẳng của ôtô hai cầu không kéo moóc, không tính đến ảnh hưởng của chiều rộng bánh xe, các bánh xe của một cầu được coi là một.
Tính toán mô hình phẳng của ôtô hai cầu không kéo moóc, không tính đến ảnh hưởng của chiều rộng bánh xe, các bánh xe của một cầu được coi là một.Hệ số bám của các bánh xe ở các cầu là không đổi và bằng nhau.
Toàn bộ khối lượng của ôtô tập trung tại trọng tâm xe.
Xe chuyển động trên đường phẳng, nằm ngang, lớp phủ đồng nhất.
Phản lực thẳng đứng của đường tác dụng lên bánh xe đi qua trục bánh xe. Sự chuyển dời tâm áp lực được kể đến qua mômen cản lăn.
3.2.2. Các thông số ban đầu
Các thống số ban đầu được thể hiện như bảng 3.1.
3.3. Tính toán lực tác dụng lên tấm ma sát
3.3.1. Cơ cấu phanh trước:
Thay các giá trị vào công thức (3.17 ) ta xác định được lực tác dụng lên tấm ma sát phanh trước là : 17621,34 (N)
3.3.2. Cơ cấu phanh sau:
Lực tác dụng lên guốc phanh sau là: 5170,11 [N].
3.5. Tính toán xác định công ma sát riêng
Công ma sát riêng được xác định trên cơ sở má phanh thu toàn bộ động năng của ô tô ở vận tốc nào đó.
Trong đó: G: Trọng lượng toàn bộ của ô tô khi đầy tải. G =1059 . 9,81= 10388,79N = 10,38879(KN).
Theo tài liệu [2]- Trị số cho phép công ma sát riêng đối với cơ cấu phanh như sau :
Ô tô du lịch (Lms ) = 4000 -15000
Do vậy công ma sát riêng tính trên thoả mãn điều kiện cho phép.
Thời hạn phục vụ của má phanh phụ thuộc vào công ma sát riêng, công ma sát càng lớn thì nhiệt độ phát ra càng lớn má phanh chóng bị hỏng.
3.7. Tính toán nhiệt trong quá trình phanh
3.7.1. Đối với cơ cấu phanh trước
Trong quá trình phanh, động năng của ô tô chuyển thành nhiệt năng của đĩa phanh và các chi tiêt khác một phần thoát ra môi trường không khí. Số hạng thứ nhất ở vế phải phương trình là năng lượng nung nóng đĩa phanh. Còn số hạng thứ hai là phần năng lượng truyền ra không khí. Khi phanh ngặt với thời gian ngắn năng lượng truyền ra môi trường coi như không đáng kể, cho nên số hạng thứ hai có thể bỏ qua.
Theo tài liệu [ 2 ] đối với xe con phanh ở 30 km/h thì độ tăng nhiệt độ cho phép không lớn hơn. Do đó nhiệt độ tính ở trên là thoả mãn yêu cầu.
3.7.2. Đối với cơ cấu phanh sau
Trong cơ cấu phanh sau, động năng của ô tô sẽ chuyển thành nhiệt năng ở trong trống phanh và các chi tiết khác, một phần nhiệt thoát ra môi trường không khí. Phương trình cân bằng nhiệt khi phanh do lực phanh Pp gây lên sau quãng đường phanh ds và thời gian dt.
Độ tăng nhiệt độ của tang phanh khi phanh ở vận tốc 30 [Km/h] cho đến khi dừng hẳn là T: T = T - T
= 5,63 [˚C]
Theo quy định, khi phanh với tốc độ 30 [km/h] cho đến khi xe dừng hẳn nhiệt độ tang phanh không được tăng quá 15˚C. Vậy cơ cấu phanh sau xe Nissan Sunny đảm bảo thoát nhiệt tốt.
Trên đây ta đã tính toán và kiểm nghiệm hệ thống phanh của xe ôtô Nissan sunny và kết quả đã cho ta thấy hệ thống phù hợp với các thông số của xe để đảm bảo nó được vận hành 1 cách an toàn, hiệu quả nhất với điều kiện thực tế.
Chương 4
HƯỚNG DẪN KHAI THÁC HỆ THỐNG PHANH ÔTÔ NISSAN SUNNY XV
4.1. Những lưu ý khi sử dụng hệ thống phanh ôtô Nissan Sunny xv.
Do qúa trình điều khiển chính xác và tinh vi của bộ điều khiển ABS. Do đó hệ thống phanh có trang bị ABS hoạt động đạt hiệu quả cao và đặc biệt là không để lại vết lết trên đường do bánh xe luôn được kiểm xoát chống bó cứng (dẫn đến trượt lết). Như vậy trong quá trình kiểm tra hệ thống phanh phải sử dụng những thiết bị chuyên dùng đặc biệt.
- Trong quá trình kiểm tra ban đầu ở trạng thái làm việc bình thường có một tiếng động làm việc phát ra từ bộ chấp hành điều đó là bình thường.
- Đèn báo ABS trên táp lô sẽ xuất hiện trong 3 giây sau đó tắt hẳn. Nếu có sự cố thì đèn báo ABS sẽ bật sáng. Người lái xe khi thấy đèn ABS bật sáng liên tục thì nhất thiết phải đưa xe vào các xưởng sửa chữa để kiểm tra.
4.2. Bảo dưỡng hệ thống phanh ôtô Nissan Sunny xv.
Quá trình này chủ yếu dược thực hiện đỗi với hệ thống phanh thông thường, còn đối với hệ thống ABS có EBD trên xe thi quá trình bảo dưỡng là rất khó khăn nên hầu như chỉ áp dụng kiểm tra hư hỏng và thay thế. Dưới đây chỉ trình bày quá trình kiểm tra bảo dưỡng hệ thống phanh thường:
4.2.1. Quy trình chuẩn cho bảo dưỡng hệ thống phanh ôtô Nissan Sunny xv.
Quy trình chuẩn cho bảo dưỡng 5000 KM
Quy trình chuẩn cho bảo dưỡng 10000 KM
4.2.2. Một số nội dung kiểm tra bảo dưỡng với hệ thống phanh.
4.2.2.1. Kiểm tra điều chỉnh bàn đạp phanh.
(1) Kiểm tra và điều chỉnh bàn đạp phanh.
(2) Kiểm tra hành trình tự do bàn đạp phanh.
a) Tắt máy nhấn bàn đạp phanh một vài lần cho đến khi không có chân không trong bộ trợ lực thì nhả phanh.
b) Đạp bàn đạp phanh cho đến khi cảm nhận được có lực cản nhẹ khi đó tiến hành đo khoảng cách như trong hình vẽ.
Hành trình tự do của bàn đạp phanh 1,0 đến 6,0 mm.
4.2.2.2. Kiểm tra mức dầu phanh
a) Sơ đồ mức chỉ dầu phanh trên bình dầu phanh.
b) Kiểm tra mức dầu.
Nếu mức dầu phanh thấp, kiểm tra rò rỉ và kiểm tra má phanh đĩa. Nếu cần thiết hãy đổ dầu vào bình chứa sau khi kiểm tra và thay thế.
c) Dầu.
SAE J1703 hay FMVSS No.116 DOT3
4.2.2.4. Xả khí hệ thống phanh
Chú ý:
- Chuyển cần số đến vị trí P và đạp phanh đỗ trước khi xả khí các phanh.
- Bổ xung dầu phanh để duy trì mức dầu phanh giữ mức MIN và MAX của bình chứa trong khi xả khí các phanh.
- Nếu có dầu phanh rò rỉ lên bề mặt sơn hãy rửa sạch hoặc lau ngay lập tức.
(1) Đổ dầu phanh vào bình chứa sử dụng dầu SAE J1703
(2) Xả khí xi lanh phanh chính.
4.2.2.5. Kiểm tra cơ cấu phanh
* Quy trình tháo kiểm tra bảo dưỡng cơ cấu phanh cho tất cả các bánh xe đều tương đối giống nhau sau đây là quy trình cho cơ cấu phanh phía trứơc.
(1) Tháo tấm ốp che bụi ngoài.
(2) Tháo 5 bu lông để tháo bánh xe ra ngoài.
(3) Xả dầu phanh.
(4) Tháo kiểm tra cụm xi lanh phanh đĩa.
4.3. Sửa chữa hư hỏng một số chi tiết bộ phận chính.
Các công việc sửa chữa, bảo dưỡng phanh bao gồm:
- Tra thêm dầu phanh.
- Làm sạch hệ thống thủy lực.
- Tách khí khỏi hệ thống thủy lực.
- Sửa chữa hoặc thay thế xylanh chính hay các xylanh bánh xe.
- Sửa chữa hoặc thay thế bộ phận trợ lực phanh.
a) Tháo Calip.
Đầu tiên, lấy bớt từ 1/2 đến 2/3 dầu phanh ra khỏi bình chứa trong hệ thống thuỷ lực rồi nâng xe và tháo bánh xe. Dùng vam chữ C để đẩy piston vào trong xilanh. Tháo các bộ phận gá lắp và nâng calíp. Dùng một cái móc để treo calíp tránh tình trạng để calíp treo lủng lẳng ở đường ống dầu phanh, tháo guốc phanh cũ, tháo các ống lót trong calíp.
b) Lắp ráp Calip.
Trước khi lắp ráp calíp hãy nhúng đệm pittông vào trong dầu phanh sạch rồi lắp đệm vào rãnh trong nòng calíp, chú ý đừng để đệm bị xoắn. Bôi lên piston 1 lớp dầu phanh, lắp vòng che bụi mới lên piston rồi lắp piston vào calíp và lắp calíp vào xe.
Để lắp ráp calíp, đầu tiên lắp các ống lót, trụ trượt và guốc phanh mới. Rồi đặt calíp lên đĩa vào, lắp các bulông định vị. Thêm dầu phanh vào bình chứa, chú ý không nên dùng lại phần dầu phanh đã lấy ra. Nhắp phanh vài lần để tạo sự tiếp xúc giữa bố phanh và đĩa đồng thời qua đó kiểm tra sự chắc chắn của phanh kiểm tra và châm dầu phanh vào xilanh chính nếu cần thiết.
KẾT LUẬN
Sau một thời gian nghiên cứu thu thập tài liệu, vận dụng những kiến thức đã học và tính toán nội dung của đồ án, đồng thời được sự hướng dẫn kiểm tra tận tình, chu đáo, tỉ mỉ của thầy giáo: TS ……………. cùng với sự giúp đỡ của các thầy trong Bộ môn ôtô quân sự và với sự nỗ lực của bản thân, đến nay đồ án của em đã hoàn thành được các nội dung sau:
- Giới thiệu chung về ôtô Nissan Sunny xv.
- Phân tích kết cấu hệ thống phanh ôtô Nissan Sunny xv.
- Kiểm nghiệm hệ thống phanh ôtô Nissan Sunny xv.
- Hướng dẫn khai thác hệ thống phanh ôtô Nissan Sunny xv.
Hạn chế của đồ án là mới chỉ khai thác một khía cạnh nhỏ của hệ thống phanh trên ôtô chứ chưa phân tích được toàn bộ kết cấu của hệ thống phanh sử dụng hỗ trợ phanh như BA và EBD đều chưa được khai thác trong khi những hệ thống này đang ngày càng được sử dụng phổ biến như một trang bị chuẩn cho hệ thống phanh trên xe du lịch hiện đại ngày nay.
Mặc dù nhận được sự giúp đỡ rất nhiệt tình của các thầy. Nhưng do trình độ bản thân còn nhiều hạn chế, kinh nghiệm thực tế còn ít. Và thời gian làm đồ án không đủ để có thể khai thác thêm những hệ thống hỗ trợ phanh khác. Em rất mong được sự giúp đỡ, đóng góp ý kiến của các thầy giáo trong bộ môn ô tô quân sự và các bạn trong lớp để cho đồ án của em được hoàn chỉnh hơn và bản thân em cũng được hoàn thiện hơn, để phục vụ cho công tác sau này.
Em xin chân thành cảm ơn!.
…., ngày … tháng … năm 20….
Học viên thực hiện
……...………
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Vũ Đức Lập “Lý thuyết ô tô”. Tài liệu lưu hành nội bộ khoa Động Lực – Học viện kỹ thuật quân sự; Hà Nội.
[2]. Phạm Đình Vi, Vũ Đức Lập. “Cấu tạo ôtô”. NXB quân đội nhân dân, Hà Nội - 2015
[3]. Nguyễn Hoàng Việt. “Kết cấu và tính toán ôtô”. Tài liệu lưu hành nội bộ khoa Cơ Khí Giao Thông; Đại Học Đà Nẵng; Đà Nẵng 1998.
[4]. Tài liệu sửa chữa Nissan Sunny.
"TẢI VỀ ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ ĐỒ ÁN"