MỤC LỤC

MỤC LỤC..................................................................................................................................................................i

PHỤ LỤC..................................................................................................................................................................ii

LỜI NÓI ĐẦU............................................................................................................................................................1

CHƯƠNG 1.  PHÂN TÍCH ĐẶC ĐIỂM KẾT CẤU HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC CỦA  Ô TÔ FORD FOCUS............2

1.1. Giới thiệu xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011...................................................................................................2

1.2. Đặc tính kỹ thuật xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011........................................................................................4

1.3. Đặc tính một số cụm chính trên xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011.................................................................8

1.3.1. Động cơ...........................................................................................................................................................8

1.3.2. Hệ thống truyền lực MT..................................................................................................................................11

1.3.3. Hệ thống lái....................................................................................................................................................13

1.3.4. Hệ thống phanh..............................................................................................................................................14

1.3.5. Phần vận hành...............................................................................................................................................15

1.3.6. Hệ thống điện và thiết bị phụ..........................................................................................................................16

1.4. Đặc điểm kết cấu hệ thống truyền lực xe Ford Focus.......................................................................................17

1.4.1. Ly hợp.............................................................................................................................................................17

1.4.2. Hộp số............................................................................................................................................................25

1.4.3. Truyền lực chính và vi sai...............................................................................................................................37

1.4.4. Các đăng và bán trục......................................................................................................................................38

CHƯƠNG 2.  TÍNH TOÁN KIỂM NGHIỆM ĐỘNG LỰC CHUYỂN ĐỘNG THẲNG CỦA Ô TÔ FORD FOCUS.....41

2.1. Thông số đầu vào..............................................................................................................................................41

2.2. Nội dung tính toán kiểm nghiệm........................................................................................................................42

2.2.1. Tính toán đặc tính ngoài của động cơ............................................................................................................42

2.2.2. Tính toán cân bằng lực kéo............................................................................................................................45

2.2.3. Tính toán động lực học...................................................................................................................................49

2.2.4. Tính toán cân bằng công suất........................................................................................................................52

2.2.5. Tính toán gia tốc.............................................................................................................................................53

2.2.6. Tính toán thời gian tăng tốc............................................................................................................................58

2.2.7. Tính toán quãng đường tăng tốc....................................................................................................................60

CHƯƠNG 3.  KHAI THÁC SỬ DỤNG HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC TRÊN  Ô TÔ FORD FOCUS ..........................63

3.1. Hướng dẫn khai thác, sử dụng hệ thống truyền lực xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011.................................63

3.1.1. Những chú ý đối với hệ thống truyền lực khi sử dụng xe...............................................................................63

3.1.2. Những chú ý khi kiểm tra và chạy rà xe mới .................................................................................................64

3.2. Bảo dưỡng hệ thống truyền lực xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011................................................................65

3.2.1. Công việc chính trong bảo dưỡng hệ thống truyền lực..................................................................................65

3.2.2. Những hư hỏng thường gặp ở hệ thống truyền lực và cách khắc phục....................................................... 68

3.2.3. Điều chỉnh và bôi trơn....................................................................................................................................72

KẾT LUẬN...............................................................................................................................................................76

TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................................................................77

LỜI NÓI ĐẦU

Ngành ôtô giữ một vị trí quan trọng trong hoạt động và phát triển của xã hội. Từ lúc ra đời cho đến nay ôtô đã được sử dụng trong rất nhiều lĩnh vực như giao thông vận tải, quốc phòng an ninh, nông nghiệp, công nghiệp, du lịch...Các tiến bộ khoa học đã được áp dụng nhằm mục đích làm giảm cường độ lao động cho người lái, đảm bảo an toàn cho xe, người, hàng hoá và tăng chất lượng kéo vận tốc cũng như tăng tính kinh tế nhiên liệu của xe.

Ở Việt Nam khi nền kinh tế thị trường mở cửa, hàng loạt nhà đầu tư nước đã đầu tư vào Việt Nam ở tất cả mọi lĩnh vực, trong đó có nền công nghiệp ô tô, đã mở ra cơ hội làm việc cho nhiều người.

Nền kinh tế nước ta đang trên đà phát triển, hiện nay nhiều loại xe hiện đại đã và đang được nhập khẩu vào Việt Nam. Chính vì vậy việc tìm hiểu kết cấu, khai thác có hiệu quả các hệ thống, cụm, cơ cấu trên xe là hết sức cần thiết. Trong quá trình học tập em đã được giao đồ án tốt nghiệp với đề tài : “Khai thác hệ thống truyền lực ô tô Ford Focus”

Với điều kiện thời gian có hạn, các nội dung trong đồ án tốt nghiệp chỉ là bước tìm hiểu các thông số kỹ thuật và kết cấu của một hệ thống truyền lực cơ khí tương đối phổ biến trên các dòng xe con hiện nay, là cơ sở để xem xét thực tế khai thác sử dụng hệ thống truyền lực.

Nội dung chính của đồ án bao gồm:

+ Chương 1. Phân tích đặc điểm kết cấu hệ thống truyền lực của ô tô Ford Focus.

+ Chương 2. Tính toán kiểm nghiệm động lực chuyển động thẳng của ô tô Ford Focus.

+ Chương 3. Khai thác sử dụng hệ thống truyền lực trên ô tô Ford Focus.

Do kiến thức và kinh nghiệm thực tế còn hạn chế, trong đồ án tốt nghiệp của em không tránh khỏi sai sót. Em mong nhận được sự nhận xét và đóng góp ý kiến của các thầy, các học viên trong lớp.

Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo hướng dẫn: Th.S. …………….. đã tận tình giúp đỡ em hoàn thành đồ án tốt nghiệp này. Em xin cảm ơn các thầy trong bộ môn Nguyên lí - Kết cấu đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho em trong quá trình học tập và hoàn thành đồ án tốt nghiệp.

Em xin chân thành cảm ơn!

CHƯƠNG 1

PHÂN TÍCH ĐẶC ĐIỂM KẾT CẤU HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC CỦA Ô TÔ FORD FOCUS

1.1.Giới thiệu xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011

Ford Focus (thế hệ thứ ba) , còn được gọi là Focus Mk III (Mã số: C346) ra mắt tại Triển lãm Ô tô Quốc tế Bắc Mỹ 2010 như một mẫu xe cho năm 2011. Những mẫu xe được trưng bày là sedan 4 cửa và hatchback 5 cửa.

Thế hệ Focus này là những chiếc xe Ford đầu tiên được thiết kế dưới thời CEO Alan Mulally và kế hoạch "Một Ford" của ông, nhằm tận dụng nguồn lực toàn cầu của Ford để tạo ra những chiếc xe cạnh tranh hơn có thể được bán trên toàn cầu trong từng phân khúc với những thay đổi tối thiểu.

Ford Focus 1.6 Hatchback 2011 là một trong những mẫu xe thuộc thế hệ thứ 3 của Ford Focus, được sản xuất từ ​​tháng 1 năm 2011 đến tháng 1 năm 2014. Xe sở hữu động cơ xăng dung tích 1,6 lít, sản sinh công suất 125 mã lực trên 6.000 vòng/phút và mô-men xoắn 159 Nm trên 4000 vòng/phút.

Trong quá trình thử nghiệm an toàn Ford Focus đã đạt từ 5 sao trở lên, cho thấy mức độ an toàn rất cao. Mức độ an toàn của người lớn (người lái và hành khách) của Ford Focus được đánh giá với tỷ lệ vượt trội 92 điểm trên 100 điểm, an toàn cho trẻ em: rất tốt đạt 82 điểm, bảo vệ người đi bộ Ford Focus đạt 72 điểm. Trang bị an toàn của Ford Focus được đánh giá là tốt, đạt 71 điểm.

1.2.Đặc tính kỹ thuật xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011

Đặc tính kỹ thuật ô tô Ford Focus 1.6 Hatchback 2011 như bảng 1.a.

1.3.Đặc tính một số cụm chính trên xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011

1.3.1.Động cơ

Động cơ Ford 1.6L Duratec Ti-VCT. Động cơ này được thiết kế với sự hợp tác của công ty Ford và công ty Nhật Bản Yamaha. Động cơ rất nhẹ. Khối xi-lanh bằng nhôm, phía trên có gắn đầu trục cam 16 van hai trục cam.

Với các thông số chính sau đây:

- Thể tích thực của xilanh: 1596 (cm³)

- Đường kính xilanh/hành trình công tác: 79/81,4 (mm)

- Tỉ số nén của động cơ là: 11

- Hệ thống đánh lửa trực tiếp (DIS).

- Hệ thống khí thải: được trang bị hệ thống tuần hoàn khí thải.

Có thể điều khiển định thời của các xu páp nạp và xu páp xả một cách độc lập với nhau bằng cấp dầu động cơ tăng áp bởi các van điều khiển VCT được gắn vào các van điện từ điều khiển VCT.

1.3.2.Hệ thống truyền lực MT

Hệ thống truyền lực của xe bao gồm: Ly hợp, hộp số, truyền lực chính và vi sai, các đăng.

1.3.2.1. Ly hợp

Là loại ly hợp thường đóng 1 đĩa bị động, ma sát khô, có lò xo ép hình đĩa, dẫn động thủy lực. Ở loại ly hợp này sử dụng lò xo dạng đĩa hình côn từ đó có thể tận dụng kết cấu này để đóng mở ly hợp mà không cần phải có đòn mở riêng. Mặt đáy của lò xo được tì trực tiếp vào đĩa ép, phần giữa của lò xo được liên kết với vỏ. Mặt đỉnh của lò xo sẽ được sử dụng để mở ly hợp khi bạc mở ép lên nó.

1.3.2.2. Hộp số

Ford Focus 1.6 Hatchback 2011 được trang bị hộp số iB5. Có tỷ số truyền và số cấp truyền hợp lý, đảm bảo tính chất động lực, tính kinh tế ô tô. Làm việc êm dịu, chắn chắc, hiệu suất truyền động cao. Kết cấu đơn giản, điều kiển dễ dàng, thuận tiện trong bảo dưỡng sửa chữa.

1.3.2.3. Vi sai và các đăng

Xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011 có cụm vi sai được đặt trong hộp số.  Động cơ đặt ngang, cầu trước chủ động nên các đăng cũng là bán trục. Truyền động các đăng dùng để truyền mô men xoắn giữa các cụm trong hệ thống truyền lực.

1.3.3.Hệ thống lái

Hệ thống lái xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011 bao gồm cơ cấu lái, dẫn động lái và trợ lực lái.

- Cơ cấu lái loại bánh răng-thanh răng, trong đó thanh răng làm luôn chức năng của thanh lái ngang trong hình thang lái.

- Dẫn động lái gồm có: vành tay lái, vỏ trục lái, trục lái, truyền động các đăng, thanh lái ngang, cam quay và các khớp nối.

1.3.5..Phần vận hành

1.3.5.1.Hệ thống chịu lực

Trên xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011 sử dụng loại vỏ chịu tải hoàn toàn. Với loại vỏ này toàn bộ các lực, mô-men tác dụng trong quá trình chuyển động đều do vỏ chịu tải hoàn toàn. Loại vỏ này có ưu điểm tạo dáng điệu đẹp, khả năng giảm thiểu tiếng ồn cao, hình dáng khí động tốt.

1.3.5.3.Lốp xe

Cả bánh trước và sau được trang bị lốp có cùng kích thước là P205/55R16.

1.4.Đặc điểm kết cấu hệ thống truyền lực xe Ford Focus

1.4.1.Ly hợp

1.4.1.1.Kết cấu ly hợp xe Ford Focus

Ly hợp xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011 là ly hợp đĩa ma sát khô, tấm đơn có đĩa nén ly hợp lò xo màng. Đĩa ly hợp có moay ơ được khớp then với trục sơ cấp của hộp số. Đĩa ly hợp có vật liệu ma sát là điểm tiếp xúc với bánh đà và đĩa nén ly hợp. Đĩa nén ly hợp ép đĩa ly hợp, giữ chặt đĩa ly hợp tỳ lên bề mặt của bánh đà. Ở vị trí được gài, lò xo màng giữ đĩa nén ly hợp tỳ lên đĩa ly hợp để truyền mômen động cơ đến trục sơ cấp.

1.4.1.2.Kết cấu các cụm chi tiết chính của ly hợp

a) Cụm bàn ép ly hợp

Cụm bàn ép ly hợp dùng để nối và ngắt công suất động cơ. Yêu cầu của nó là phải cân bằng trong khi quay và phải đảm bảo toả nhiệt tốt khi nối với bánh đà để ép được đĩa ép ly hợp vào đĩa nắp ly hợp sử dụng lò xo đĩa.

Vỏ ly hợp được làm bằng thép và được gắn với bánh đà bằng chiếc bulông có các lỗ để tạo gió làm mát và lắp các đòn mở, với kết cấu như vậy vỏ ly hợp làm việc với độ tin cậy cao.

Đĩa ép làm bằng thép có các lò xo ép trung tâm kiểu côn lá, tăng tính đàn hồi và khả năng thoát nhiệt tốt cho đĩa ép trong quá trình làm việc, các đầu lá lò xo nằm tiếp giáp với đĩa ma sát được gia công nhẵn, mặt đối diện có các gờ lồi, một số gờ tạo nên các điểm truyền mômen xoắn giữa vỏ và đĩa ép.

c) Cụm dẫn động điều khiển

Về mặt cấu tạo, dẫn động điều khiển ly hợp gồm có hai phần, phần điều khiển cơ khí và phần dẫn động thủy lực, có sơ đồ như  sau:

- Bình chứa dầu phanh:

Bình chứa dầu phanh giữ cho dầu phanh luôn có sẵn cho hệ thống ly hợp thủy lực và hệ thống phanh. Bình chứa dầu phanh được phân chia bên trong cho hệ thống ly hợp thủy lực và hệ thống phanh. Nếu xảy ra hiện tượng rò rỉ trong hệ thống ly hợp thủy lực thì hệ thống phanh vẫn hoạt động bình thường.

- Bàn đạp ly hợp:

Khi bàn đạp ly hợp được nhấn thì thanh truyền di chuyển pít tông trong xi lanh chính của bộ ly hợp để dầu được nén qua ống tới xi lanh chấp hành của ly hợp.

- Xi lanh chính của bộ ly hợp:

Xi lanh chính của ly hợp truyền áp suất cần thiết cho hệ thống ly hợp thủy lực để vận hành ly hợp.

1.4.1.3.Nguyên lý hoạt động của ly hợp

Đĩa nén ly hợp ép đĩa ly hợp, giữ chặt đĩa ly hợp tỳ lên bề mặt của bánh đà. Ở vị trí được gài, lò xo màng giữ đĩa nén ly hợp tỳ lên đĩa ly hợp để truyền mômen động cơ đến trục sơ cấp.

Khi nhấn bàn đạp ly hợp, ổ trục nhả khớp đẩy trung tâm lò xo màng của đĩa nén ly hợp về phía bánh đà. Lò xo màng xoay quanh điểm tựa, giảm tải lên đĩa nén ly hợp. Xy lanh chấp hành của ly hợp hỗ trợ nhằm giảm tải lên đĩa nén ly hợp. Đai lò xo màn bắt bằng đinh tán vào nắp đĩa nén ly hợp kéo đĩa nén ly hợp khỏi đĩa ly hợp đồng thời tách mômen động cơ khỏi hộp số.

1.4.2.Hộp số

1.4.2.1.Kết cấu hộp số

Hộp số xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011 là loại hộp số cơ khí 5 cấp.

Hộp số chính được chia làm hai phần: Phần thân trước chứa các cặp bánh răng số 3-4, 1-2, bánh răng số lùi và phần thân sau chứa các cặp bánh răng số 5.

Hộp số iB5 có thân hộp số bằng hợp kim nhôm bao gồm 2 phần. Độ cứng của thân hộp số được cải thiện bằng cách gồm cả việc tăng cứng cốt thép trong thiết kế. Các phần thân hộp số đi theo cặp và không thể tách rời. Tất cả các bánh răng đều là các bánh răng ăn khớp ngoại trừ bánh răng số lùi. Trong từng bánh răng, tỉ số truyền lực bắt buộc đạt được do sự ăn khớp của mỗi cặp bánh răng. Khi chọn số lùi, hướng xoay của trục thứ cấp bị thay đổi bởi bánh răng chuyển số lùi.

1.4.2.2.Kết cấu các chi tiết chính hộp số

a) Vỏ hộp số

Hộp số đư­ợc lắp với vỏ ngoài ly hợp. Trục chủ động của hộp số là trục bị động của ly hợp nh­ư vậy động cơ, ly hợp, hộp số chính và hộp số phân phối hợp thành một cụm tổng thành.

b) Trục sơ cấp hộp số

Trục sơ cấp có rãnh then hoa then để lắp với đĩa bị động của Ly hợp để nhận mômen từ trục khuỷu động cơ, được đúc liền với các bánh răng nghiêng chủ động. Trên trục có khoan lỗ dọc để dẫn dầu bôi trơn các ổ đỡ trục thứ cấp hộp số.

Kích thước trục có tiết diên khác nhau, được cố định với vỏ hộp số bằng hai ổ bi đũa ở hai đầu trục.

d) Trục số lùi

Bánh răng dẫn số lùi được lắp cố định vào trục sơ cấp. Bánh răng gài số lùi được lắp kết hợp trên bộ đồng tốc số ½ ở  trục thứ cấp. Bánh răng chuyển số lùi chạy tự do trong đế ổ bi trên trục bánh răng chuyển số lùi.

Nếu bánh răng gài số lùi được gài khớp, bánh răng gài số lùi được di chuyển theo hướng trục. Nó được di chuyển cho đến khi bánh răng gài số lùi, bánh răng số lùi và bánh răng chuyển số lùi gài khớp. Hướng xoay của trục thứ cấp được đảo ngược khi ba bánh răng này gài khớp.

e) Bộ đồng tốc

- Bộ đồng tốc kép giữa số 1 và số 2

  Bánh răng số 1 và số 2 được đồng tốc kép. Bề mặt đồng tốc hiệu quả cho bộ đồng tốc kép gần gấp đôi bề mặt đồng tốc hiệu quả của bộ đồng tốc đơn. Do đó, tốc độ của các bánh răng được cân bằng nhanh hơn, giúp cải thiện đáng kể độ êm khi sang số.

- Bộ đồng tốc đơn của số 3, 4.

- Bộ đồng tốc số 5.

g) Định vị và khóa hãm

Ở vị trí đã xác định và tránh gài 2 số một lúc tránh sinh gãy vỡ bánh răng hoặc tự nhảy số (nhả số). Định vị được dùng cho từng trục trượt. Định vị trong hộp số xe kiểu bi và lò xo, kết cấu đơn giản ít hỏng hóc.

h) Dẫn động điều khiển

Dẫn động điều khiển hộp số xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011 là kiểu dẫn động gián tiếp bằng dây cáp cao gồm các chi tiết ở Hình 1.29. Dẫn động kiểu này có kết cấu đơn giản dễ chế tạo và thay thế cũng như sửa chữa bảo dưỡng. Nhưng dẫn động kiểu này đòi hỏi người điều khiển một lực tác dụng lớn.

1.4.2.3. Nguyên lý hoạt động của hộp số

Các cấp số truyền của hộp số được sắp xếp với khoảng cách thay đổi tốc độ và mômen thích hợp để đảm bảo tính năng kéo của xe tốt.

Gài số 1: Cắt ly hợp gạt khớp gài 14 sang phải cho ăn khớp với vành răng đầu của bánh răng bị động số 1. Lúc này bánh răng số chủ động số 1 ăn khớp với bánh răng bị động số 1 làm cho trục thứ cấp quay.

Gài số 2: Cắt ly hợp gạt khớp gài 14 sang trái cho ăn khớp với vành răng đầu moayơ của bánh răng bị động số 2. Lúc này trục thứ cấp quay cùng bánh răng bị động số 2.

Gài số lùi: Ở chế độ này tất cả các khớp gài số tiến phải nằm ở vị trí trung gian, gạt bánh răng gài số lùi vào vị trí ăn khớp với bánh răng trung gian. Lúc này lực truyền từ trục sơ cấp đến trục thứ cấp nhờ sự ăn khớp của bánh răng liền trục với bánh răng số lùi lên làm trục thứ cấp quay theo chiều ngược lại với các trường hợp số tiến.

1.4.4.Các đăng và bán trục

Xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011 có động cơ đặt ngang, cầu trước chủ động nên các đăng cũng là bán trục. Truyền động các đăng dùng để truyền mô men xoắn giữa các cụm trong hệ thống truyền lực có các vị trí cách xa nhau hoặc có ví trí tương đối thay đổi.

Xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011 là loại xe du lịch cỡ nhỏ nên khoảng cách chiều rộng xe nhỏ nên có thể dùng 2 trục các đăng trực tiếp dẫn động từ bộ vi sai ra hai bánh chủ động mà không phải nối trục trung gian. Chiều dài của hai trục là khác nhau vì động cơ đặt ngang. Hệ truyền động các đăng của xe ô tô Ford Focus 1.6 Hatchback 2011 bao gồm trục các đăng sử dụng 2 loại khớp các đăng đồng tốc kiểu Tripod và Rzeppa.

CHƯƠNG 2

TÍNH TOÁN KIỂM NGHIỆM ĐỘNG LỰC CHUYỂN ĐỘNG THẲNG CỦA Ô TÔ FORD FOCUS

2.1. Thông số đầu vào

Các thông số vào cho tính toán gồm có các thông số khối lượng xe, đặc tính ngoài động cơ, các tỷ số truyền hệ thống truyền lực , bán kính bánh xe và một số thông số khác.

Thông số đầu vào như bảng 2.a.

2.2.Nội dung tính toán kiểm nghiệm

2.2.1.Tính toán đặc tính ngoài của động cơ

2.2.1.1.Định nghĩa đặc tính ngoài động cơ.

Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa mô men xoắn M_e, công suất N_e và suất tiêu hao nhiên liệu g_e của động cơ với số vòng quay n_e hoặc vận tốc góc w_e của trục khuỷu khi cung cấp nhiên liệu ở mức tối đa được gọi là đặc tính vận tốc ngoài của động cơ (gọi tắt là đặc tính ngoài).

2.2.1.2.Lốp xe

Kích thước lốp: P205/55R16

Bán kính tính toán của lốp xe là: r_k = 0,294 (m)

2.2.1.3.Xác định các tỷ số truyền

- Truyền lực chính:      i_o=3,82

- Tỷ số truyền hộp số : 3,58 - 2,04 – 1,41 – 1,11 – 0,88

- Ta có công thức:       i_tl=i_hs.i_o

2.2.1.4.Cơ sở lý thuyết xây dựng đặc tính ngoài động cơ

Để xác định các thông số đánh giá chất lượng vận tốc kéo , đặc biệt là khi giải trên máy tính, chúng ta cần có các quan hệ giải tích  M_e = f(n_e) hoặc N_e = f(n_e).

n_N: số vòng quay của trục khuỷu động cơ ở N_emax

a, b, c: các hệ số phụ thuộc vào động cơ. Được tính dựa trên cơ sở sử dụng công thức nội suy Lagrang.

Thay các thông số a, b, c trên vào phương trình tính M_e, N_e ta được đường đặc tính ngoài của động cơ  cần kiểm nghiệm.

2.2.2.Tính toán cân bằng lực kéo

2.2.2.1.Định nghĩa đặc tính kéo.

Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lực kéo tính theo động cơ và vận tốc chuyển động của xe ở các số truyền được gọi là đặc tính kéo của ô tô.

n_e : Tốc độ vòng quay trục khuỷu động cơ (v/p);

r_k : Bán kính tính toán của bánh xe (m);

i₀ : Tỷ số truyền lực chính;

i_tli : Tỷ số truyền của hệ thống truyền lực ở số truyền i.

2.2.2.2.Phương pháp xây dựng đặc tính kéo.

* Hiệu suất truyền lực:

Dựa vào công thức trên ta lập được bảng số liệu để xây dựng đường đặc tính kéo của động cơ

Giá trị lực kéo theo vận tốc ở các tay số như bảng 2.d.

2.2.2.3.Xác định các giá trị lực cản, lực bám của bánh xe chủ động

a) Lực bám

- Ta có công thức bánh xe là: 4 x 2

Từ đó giả thiết rằng trọng lượng của xe phân bố lên cầu trước chiếm 3/5 tổng trọng lượng.

=> P_o = 8593,56 (N)

b) Lực cản P_c

f : là hệ số cản lăn. Xét trong trường hợp xe đi trên đường nhựa và đường bê tông trung bình và f= 0,015÷0,020. Chọn f = 0,016.

K = 0,15 : hệ số cản không khí

F=rộng x cao = 2,01 x 1,484 = 2,983 (m² ) - tiết diện cản gió

v : là vận tốc ở số truyền thứ i.

Giá trị lực bám và lực cản của xe như bảng 2.e.

2.2.3.Tính toán động lực học

2.2.3.1.Định nghĩa đặc tính động lực học.

Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa nhân tố động lực học với vận tốc chuyển động của ô tô ở các số truyền được gọi là đặc tính động lực học.

D = D(v)

2.2.3.3.Nhân tố động lực học theo điều kiện bám

Cơ bản giống với nhân tố động lực học D chỉ khác.

Với: j : là hệ số bám: Chọn j = 0,8.

Ta xét D_o tại vận tốc cao nhất của từng tay số.

Thông số nhân tố động lực học theo điều kiện bám như bảng 2.g.

2.2.5.Tính toán gia tốc

2.2.5.1.Xây dựng đồ thị gia tốc của xe.

* Hệ số khối lượng quay:

i_hi : Tỷ số truyền của hộp số ở số truyền thứ i

G_d: Trọng lượng toàn bộ xe ứng với tải định  mức.

- G_b: Trọng lượng toàn bộ xe ứng với tải bất kỳ. Ở đây ta xét G_d= G_b.

* Kết quả tính toán:

Các giá trị gia tốc như bảng 2.j.

2.2.5.2.Đồ thị gia tốc ngược:

t_i : là thời gian tăng tốc từ v₁¸ v₂

Do đó chỉ tính tới giá trị V = 0,95.V_max )

Số liệu gia tốc ngược như bảng 2.k.

Ta có đồ thị gia tốc ngược như hình.

2.2.7.Tính toán quãng đường tăng tốc

Cách xây dựng như sau: Trên đồ thị thời gian tăng tốc ta lấy tổng các diện tích bé (v.dt) này lại ta được quãng đường tăng tốc tử v₁ đến v₂. Từ đó xây dựng đồ thị quãng đường tăng tốc ôtô phụ thuộc vào vận tốc chuyển động của ôtô.

Ta có S_i = F_st: với giới hạn bởi các đường t = f(v) ; t = t₁; t = t₂ và trục Ot (trục tung).

Quãng đường tăng tốc từ V_min¸ - V_max

Từ bảng số liệu này vẽ được đồ thị quãng đường tăng tốc như hình 2.8.

CHƯƠNG 3

KHAI THÁC SỬ DỤNG HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC TRÊN Ô TÔ FORD FOCUS

3.1. Hướng dẫn khai thác, sử dụng hệ thống truyền lực xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011

3.1.1.Những chú ý đối với hệ thống truyền lực khi sử dụng xe

3.1.1.1.Khi khởi hành xe

Khi bắt đầu khởi hành xe chỉ được phép cho xe khởi hành nếu chắc chắn động cơ đã làm việc bình thường, các đồng hồ cảnh báo chỉ báo trạng thái bình thường. Trước khi khởi hành cần nhả van phanh tay, đèn báo hiệu phanh tay tắt, nhả từ từ bàn đạp ly hợp đồng thời ấn bàn đạp ga phù hợp cho xe lăn bánh từ từ. Chỉ sử dụng số 1 và số 2 khi cho xe khởi hành. Tuyệt đối không sử dụng số 3 hoặc số cao hơn để khởi hành xe vì như vậy sẽ làm tăng phụ tải, làm mòn nhanh các chi tiết của động cơ, ly hợp, hộp số, truyền lực chính.

3.1.1.2.Khi xe đang hoạt động

Cần chú ý lắng nghe phát hiện các tiếng gõ, âm thanh khác thường và sự hoạt động của động cơ và các bộ phận của hệ thống truyền lực. Nếu thấy có hiện tượng khác thường cần dừng xe và phát hiện khắc phục triệt để nguyên nhân gây ra sự cố.

+ Khi xe đang chuyển động không được đặt chân thường xuyên lên bàn đạp ly hợp. Không được thao tác chuyển số mà không đạp bàn đạp ly hợp.

+ Khi sang số cần đạp nhanh bàn đạp ly hợp đến hết hành trình, khi nhả cần nhả từ từ.

3.1.2.Những chú ý khi kiểm tra và chạy rà xe mới

3.1.2.1.Kiểm tra xe mới

Trước khi xuất xưởng hầu hết các xe mới đều đã qua kiểm tra, tuy nhiên trong quá trình lắp ráp, vận chuyển một số chi tiết nào đó có thể bị nới lỏng hoặc hư hỏng vì vậy các xe mới trước khi đưa vào sử dụng đều phải kiểm tra để bảo đảm an toàn cho người sử dụng.

Công việc kiểm tra bao gồm:

- Kiểm tra tình trạng liên kết và bắt chặt các bộ phận, đặc biệt là hệ thống truyền lực.

- Kiểm tra mức dầu bôi trơn hộp số, cầu sau.

- Kiểm tra tình trạng tra dầu mỡ của các điểm bôi trơn: như vị trí các ổ, trục của ly hợp, hộp số, các đăng và cầu xe và moay ơ bánh xe.

31.2.3.Sau chạy rà xe mới

- Thay dầu hộp số, rửa sạch, thông các nút thông khí.

- Tháo trục các đăng tiến hành kiểm tra và vặn chặt các đai ốc bắt giữ bánh răng chủ động của truyền lực chính và các đai ốc bắt giữ trục các đăng.

- Kiểm tra sự bắt chặt các của các bán trục.

3.2.Bảo dưỡng hệ thống truyền lực xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011

3.2.1.Công việc chính trong bảo dưỡng hệ thống truyền lực

3.2.1.1.Ly hợp

Những hư hỏng của bộ ly hợp gây trở ngại cho việc điều khiển ô tô, làm người lái không tập trung việc quan sát đường, làm trở ngại giao thông của các phương tiện vận tải khác, và gây mất cảm giác cho người lái, trong nhiều trường hợp còn gây mất an toàn giao thông.

3.2.1.2.Hộp số

Hộp số là một bộ phận quan trọng trong hệ thống truyền lực, ảnh hưởng lớn đến tính năng thông qua của xe, trong quá trình sử dụng cần tuân thủ đúng qui trình bảo dưỡng nhằm đạt được hiệu quả sử dụng lớn nhất và an toàn cho con người trong quá trình sử dụng xe.

3.2.2.Những hư hỏng thường gặp ở hệ thống truyền lực và cách khắc phục

3.2.2.1.Ly hợp

Nội dung sửa chữa ly hợp như bảng 3.e.

3.2.2.2.Hộp số

Hộp số xảy ra hiện tượng nhảy số khi xe đang hoạt động, gài hai số một lúc, hoặc cảm thấy khó gài số, xuất hiện tiếng kêu lạ trong hộp số, bánh răng hộp số bị sứt mẻ.

3.2.2.4.Truyền lực chính

Quá trình sử dụng xuất hiện những dấu hiệu bất thường như: Các bánh răng hoạt động phát ra tiếng ồn lớn, chảy dầu ở vỏ cầu, trục các đăng bị đảo, xe không thể chuyển động.

3.2.3.Điều chỉnh và bôi trơn

3.2.3.1.Ly hợp

Kiểm tra và điều chỉnh

Sau mỗi 8000 km của ly hợp cần điều chỉnh hành chỉnh tự do của ly hợp. Trị số điều chỉnh 30 ~ 40 mm.

- Cách kiểm tra: đạp nhẹ lên bàn đạp ly hợp và đo hành trình của bàn đạp, nếu không đạt trị số qui định cần tiến hành điều chỉnh.

- Cách điều chỉnh:

 Hành trình tự do của bàn đạp ly hợp thay đổi nhờ điều chỉnh đai ốc có mặt cầu lắp ở đầu thanh kéo nối với piston của xylanh dầu chính. Thay đổi chiều dài hiệu dụng của thanh đẩy sẽ làm thay đổi hành trình tự do của bàn đạp ly hợp.

+ Ổ bi tỳ của ly hợp có kí hiệu là loại bôi trơn vĩnh cửu. Khi bảo dưỡng không được ngâm vào xăng hoặc dầu mà chỉ dùng giẻ sạch lau bên ngoài. Nếu ổ bi kẹt cần thay thế.

+ Thường xuyên kiểm tra làm sạch dầu, bùn đất bám che kín nắp thông gió của ly hợp để ly hợp thông gió và tản nhiệt tốt.

3.2.3.2.Trục các đăng

Kiểm tra và điều chỉnh

Sau 8000 km vận hành cần kiểm tra khe hở hướng trục của ổ đỡ trung gian của trục truyền.

Cách kiểm tra: dựng tay lắc, đẩy trục theo chiều dọc nếu cảm nhận thấy rõ rệt khe hở (khi đó khe hở hướng trục vượt quá 0,30 mm) thì phải tiến hành điều chỉnh. Khe hở này nếu vượt quá 0,30 mm sẽ làm xuất hiện dao động của trục, gây ồn trong ổ đỡ vì vậy cần kịp thời điều chỉnh.

3.2.3.3.Hộp số

Thay dầu hộp số

Trong quá trình vận hành, cứ sau 800 km cần kiểm tra mức dầu hộp số, nếu thiếu cần bổ sung tới mức qui định.

- Loại dầu bôi trơn hộp số 80W/90 hoặc loại dầu dùng cho xe phổ thông. Lượng dầu cần đổ khoảng 1,9 lít.

Chu kỳ thay dầu:

- Xe mới hết thời kỳ rà trơn (sau 2500 km).

- Sau mỗi quãng đường vận hành 24000 km.

KẾT LUẬN

Sau một thời gian nghiên cứu tham khảo tài liệu, với sự giúp đỡ tận tình của thầy giáo : ThS. ………………. cùng các thầy trong Bộ môn Nguyên lý – Kết cấu, Khoa ô tô – Trường Sỹ quan Kỹ thuật Quân sự và các học viên cùng lớp em đã hoàn thành đồ án tốt nghiệp được giao với các nội dung cơ bản.

Hệ thống truyền lực trên xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011 được bố trí theo một sơ đồ bố trí tương đối phổ biến, được sử dụng trên nhiều loại xe. Trong kết cấu có nhiều đặc điểm đặc biệt đòi hỏi người sử dụng phải nắm chắc trong quá trình khai thác sử dụng xe. Để tiện cho việc khai thác, sử dụng hệ thống truyền lực đề tài đã nêu ra một số chú ý trong quá trình tháo lắp bảo dưỡng hệ thống truyền lực của xe Ford Focus 1.6 Hatchback 2011.

 Bản thân em đã cố gắng trong việc tìm kiếm tài liệu và khảo sát các xe tương tự để hoàn thành nhiệm vụ được giao, tuy nhiên do khả năng có hạn nên đồ án tốt nghiệp của em không tránh khỏi được thiếu sót. Rất mong các thầy chỉ bảo và các học viên đóng góp ý kiến.

 Em xin chân thành cảm ơn!

                                                                                                                                         Tp. Hồ Chí Minh, ngày … tháng … năm 20…

                                                                                                                                           Học viên thực hiện

                                                                                                                                            …………………

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Cấu tạo ôtô quân sự tập 1, 2; Phạm Đình Vi, Vũ Đức Lập; Học Viện Kỹ Thuật Quân Sự; 1995.

2. Hướng dẫn sửa chữa và bảo dưỡng xe Ford Focus 2011.

3. Lý thuyết ôtô quân sự; Nguyễn Phúc Hiểu, Võ Văn Hường; Học Viện Kỹ Thuật Quân Sự; 1983.

4. Thiết kế tính toán ô tô máy kéo; Nguyễn Hữu Cẩn, Dư Quốc Thịnh; Nhà NXB Khoa học và Kỹ thuật; 2005.

5. Ứng dụng máy tính trong tính toán xe quân sự; Vũ Đức Lập; NXB Quân đội nhân dân; 2001.

"TẢI VỀ ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ ĐỒ ÁN"