MỤC LỤC

MỤC LỤC

LỜI NÓI ĐẦU............................................................................................... 1

Chương 1. KHÁI QUÁT VỀ  HỆ THỐNG NHIÊN LIỆU DIESEL VÀ CÁC LOẠI BƠM CAO ÁP....... 2

1.1. Nhiệm vụ, yêu cầu, phân loại và kết cấu của hệ thống nhiên liệu diesel... 3

   1.1.1. Nhiệm vụ............................................................................................ 3

   1.1.2. Yêu cầu.............................................................................................. 3

   1.1.3. Phân loại............................................................................................ 3

1.2. Nhiệm vụ, yêu cầu, phân loại bơm cao áp............................................... 5

   1.2.1. Nhiệm vụ............................................................................................ 5

   1.2.2. Yêu cầu.............................................................................................. 5

   1.2.3. Phân loại bơm cao áp......................................................................... 6

1.3. Hệ thống cung cấp nhiên liệu động cơ diesel............................................ 6

   1.3.1. Hệ thống cung cấp nhiên liệu diesel sử dụng BCA PF........................ 6

   1.3.2. Hệ thống cung cấp nhiên liệu diesel sử dụng BCA PE........................ 9

   1.3.3. Hệ thống cung cấp nhiên liệu diesel sử dụng BCA VE ...................... 18

   1.3.4. Hệ thống cung cấp nhiên liệu diesel sử dụng BCA PSB..................... 25

   1.3.5. Hệ thống cung cấp nhiên liệu diesel sử dụng bơm lien hợp GM ........ 28

   1.3.6. Hệ thống cung cấp nhiên liệu diesel sử dụng bơm Cumin................... 31

Chương 2 : HỆ THỐNG NHIÊN LIỆU DIESEL VÀ TÍNH TOÁN KIỂM NGHIỆM BƠM CAO ÁP PE TRÊN ĐỘNG CƠ YAMZ 236........... 34

2.1. Giới thiệu khái quát về đặc điểm kết cấu của động cơ YAMZ 236........... 34

2.2. Hệ thống nhiên liệu diesel trên động cơ YAMZ 236................................. 35

   2.2.1. Nguyên lý làm việc hệ thống nhiên liệu diesel trên động cơ YAMZ 236 35

   2.2.2. Các cụm chi tiết chính của hệ thống nhiên liệu diesel trên động cơ YAMZ 236......36

2.3. Tính toán kiểm nghiệm bơm cao áp PE trên động cơ YAMZ 236............ 49

   2.3.1. Mục đích ........................................................................................... 49

   2.3.1. Thông số kỹ thuật của động cơ YAMZ 236....................................... 50

   2.3.2. Tính toán kiểm nghiệm bơm cao áp................................................... 51

Chương 3 : LẬP QUY TRÌNH KIỂM TRA, BẢO DƯỠNG HỆ THỐNG NHIÊN LIỆU ĐỘNG CƠ DIESEL SỬ  DỤNG BƠM CAO ÁP PE.... 57

3.1. Mục đích, ý nghĩa của kiểm tra bảo dưỡng............................................... 57

   3.1.1. Mục đích............................................................................................ 57

   3.1.2. Ý nghĩa............................................................................................... 57

3.2. Bảo dưỡng các bộ phận của hệ thống nhiên liệu....................................... 57

   3.2.1. Bảo dưỡng bơm cao áp...................................................................... 57 

   3.2.2. Bảo dưỡng thùng chứa nhiên liệu, các đường ống và bầu lọc............. 63

   3.2.3. Bảo dưỡng vòi phun cao áp............................................................... 65

KẾT LUẬN.................................................................................................... 68

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................. 69

LỜI NÓI ĐẦU

Công nghệ ô tô là một ngành khoa học kỹ thuật phát triển nhanh chóng trên toàn cầu. Sự tiến bộ trong thiết kế, vật liệu và kỹ thuật sản xuất đã góp phần tạo ra những chiếc ô tô hiện đại với đầy đủ tiện nghi, tính an toàn cao, và đáp ứng được các yêu cầu về tiêu chuẩn môi trường. Trong xu thế phát triển ấy, nhiều hệ thống và trang thiết bị trên ô tô ngày nay được điều khiển bằng điện tử, đặc biệt là các hệ thống an toàn như hệ thống phanh, hệ thống điều khiển ổn định ô tô…

Trong bối cảnh đó động cơ Diesel là một trong những nguyên nhân gây nên ô nhiễm môi trường, gây tiếng ồn, tiêu hao nhiên liệu nhưng động cơ diesel hiệu quả kinh tế hơn động cơ xăng. Trải qua các thời kỳ HTNL Diesel không ngừng được cải tiến, với các giải pháp kỹ thuật tối ưu làm giảm mức độ phát sinh ô nhiễm và suất tiêu hao nhiên liệu. Các nhà động cơ Diesel đã đề ra nhiều biện pháp khác nhau về kỹ thuật phun và tổ chức quá trình cháy nhằm giới hạn các chất ô nhiễm, giảm tiếng ồn, giảm tiêu hao nhiên liệu và một trong các cải tiến đó có cải tiến về bơm cao áp nhằm khắc phục các điểm yếu của động cơ diesel. Vì vậy là một học viên ngành ô tô em quyết định chon đề tài “Khai thác và lập quy trình kiểm tra bảo dưỡng hệ thống nhiên liệu diesel sử dụng bơm cao áp PE” làm đề tài tốt nghiệp chuyên ngành của mình. Rất mong với đề tài này em sẽ củng cố thêm được kiến thức của mình, sau này ra đơn vị công tác có thể nắm vững thêm kiến thức chuyên môn, góp phần vào sự phát triển chung của ngành Xe - Máy trong quân đội.

Bên cạnh đó em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến thầy giáo: ThS…..………, người đã trực tiếp hướng dẫn em tận tình chu đáo trong quá trình hoàn thiện đồ án này. Ngoài ra em xin cảm ơn tất cả các thầy giáo trong khoa đã tạo điều kiện giúp em hoàn thành tốt nội dung đồ án này./.

                                                                                                             TP Hồ Chí Minh, ngày … tháng … năm 20…

                                                                                                             Học viên thực hiện

                                                                                                            ………………..

Chương 1

KHÁI QUÁT VỀ HỆ THỐNG NHIÊN LIỆU DIESEL VÀ CÁC LOẠI BƠM CAO ÁP

1.1 Nhiệm vụ, yêu cầu, phân loại của hệ thống nhiên liệu động cơ diesel

1.1.1 Nhiệm vụ

Cung cấp nhiên liệu diesel có áp suất cao dưới dạng sương mù vào buồng cháy của xi lanh đúng thời điểm, phù hợp với từng chế độ tải trọng và tốc độ của động cơ.

1.1.2 Yêu cầu

- Dầu diesel cung cấp cho động cơ phải sạch.

- Thời diểm bắt đầu phun phải chính xác, thời diểm kết thúc phải dứt khoát không bị nhỏ giọt.

1.1.3 Phân loại

a. Theo phương pháp phun nhiên liệu

-  Hệ thống phun nhiên liệu bằng không khí nén

Ở thời kỳ đầu phát triển động cơ diesel, người ta đã dùng không khí nén dưới áp suất 50 - 60 bar để phun nhiên liệu vào xylanh động cơ. Phương pháp này không yêu cầu phải có các chi tiết siêu chính xác mà vẫn đảm bảo chất lượng hoà trộn nhiên liệu với không khí khá tốt.

-  Hệ thống phun nhiên liệu bằng thủy lực.

Ở hệ thống phun nhiên liệu bằng thuỷ lực, nhiên liệu được phun vào buồng đốt do sự chênh lệch áp suất rất lớn giữa áp suất của nhiên liệu trong vòi phun và áp suất của khí trong xi lanh. 

b. Theo phương pháp tạo và duy trì áp suất phun

-  Hệ thống phun trực tiếp

HTPNL trực tiếp là một loại HTPNL bằng thuỷ lực, ở đó nhiên liệu sau khi ra khỏi BCA được dẫn trực tiếp đến vòi phun bằng ống dẫn cao áp có dung tích nhỏ. Ưu điểm của HTPNL kiểu này là: kết cấu tương đối đơn giản, có khả năng nhanh chóng thay đổi các thông số công tác phù hợp với chế độ làm việc của động cơ. 

-  Hệ thống phun gián tiếp.

Ở hệ thống phun gián tiếp (còn gọi là hệ thống tích phun), nhiên liệu từ BCA không được đưa trực tiếp đến vòi phun mà được bơm đến ống cao áp chung. 

d. Dựa theo đặc điểm chia ra làm hai loại sau

- Hệ thống cấp nhiên liệu kiểu phân bơm: Ở loại này bơm cao áp và vòi phun là hai chi tiết riêng biệt và được nối với nhau bằng đường ống dẫn nhiên liệu cao áp.

- Hệ thống nhiên liệu kiểu bơm phân cao áp: Ở loại này chức năng của bơm cao áp và vòi phun được thay thế bằng một thiết bị nhiều tác dụng được gọi là bơm

phun cao áp nó được thực hiện tất cả các nhiệm vụ cấp điều chỉnh và phun nhiên liệu cao áp vào buồng đốt.

1.2 Nhiệm vụ, yêu cầu, phân loại bơm cao áp

1.2.1. Nhiệm vụ

Bơm cao áp có nhiệm vụ cung cấp nhiên liệu cho xilanh động cơ đảm bảo:

 - Nhiên liệu có áp suất cao, tạo chênh áp lớn trước và sau lỗ phun.

 - Cung cấp nhiên liệu đúng thời điểm và theo quy luật mong muốn.

1.2.2. Yêu cầu

Cấu tạo của hệ thống nhiên liệu của động cơ diesel phải thỏa mãn những yêu cầu cơ bản sau:

 - Bền và có độ tin cậy cao.

 - Dễ chế tạo, giá thành chế tạo rẻ.

1.3 Một số hệ thống cung cấp nhiên liệu động cơ diesel 

1.3.1 Hệ thống cung cấp nhiên liệu sử dụng bơm cao áp PF

a. Sơ đồ hệ thống cung cấp nhiên liệu

Bơm cao áp PF còn gọi là bơm cá nhân, vì mỗi bơm cung cấp nhiên liệu cho một xilanh động cơ. Số bơm bằng số xilanh động cơ.

Bơm PF có nhiều cỡ, đường kính piston bơm từ 4 – 40mm, khoảng chạy của

piston có thể từ 7 – 35mm. Bơm do Mỹ chế tạo có kí hiệu APF, do Anh chế tạo kí hiệu BPF, của Đức là Robert Bosch.

b. Cấu tạo và nguyên lí làm việc

- Cấu tạo

Bơm cao áp PF gồm các bộ phận sau:

Vỏ bơm được đúc bằng thép hay hợp kim nhôm trên đó có bệ bắt bơm (bắt đứng hay bắt bên hông) , phía ngoài xung quanh có dự trù các lỗ để bắt ống dầu vào, vít xả gió, vít chặn xilanh, lỗ để xỏ thanh răng, lỗ để gắn đệm đẩy khi cân bơm.

1.3.2 Hệ thống cung cấp nhiên liệu sử dụng bơm cao áp PE.

a. Sơ đồ hệ thống cung cấp nhiên liệu

Bơm này gồm nhiều tổ bơm PF ghép chung lại thành một khối, có cốt cam điều khiển nằm trong thân bơm và điều khiển chung bởi một thanh răng.

b. Cấu tạo và nguyên lí làm việc

Đặc điểm kết cấu.

Bơm cao áp PE gọi là bơm dài một dãy, cung cấp nhiên liệu cho nhiều xi lanh của động cơ. Bơm có nhiều phân tử bơm ráp chung trong một vỏ bằng nhôm, được điều khiển do một trục cam nằm trong vỏ bơm. Một thanh răng chung điều khiển các piston bơm.

- Nguyên lí phun dầu sớm tự động:

Cũng như đánh lửa sớm tự động trên động cơ xăng. Trên động cơ diesel khi tốc độ càng cao, góc phun dầu phải càng sớm để nhiên liệu đủ thời gian hòa trộn tự bốc cháy phát ra công suất lớn nhất. Do đó trên hầu hết các động cơ diesel đều có trang bị bộ phun dầu sớm tự động.

1.3.3. Hệ thống cung cấp nhiên liệu sử dụng bơm cao áp VE

a. Sơ đồ hệ thống và nguyên lí làm việc

Bơm sơ cấp hút nhiên liệu từ thùng đưa qua lọc sau đó nhiên liệu được bơm cánh quạt hút rồi đẩy vào buồng bên trong bơm. Một van điều chỉnh áp suất điều khiển áp suất nhiên liệu bên trong bơm cao áp. 

Bơm cung cấp kiểu cánh gạt.

Bơm cung cấp gồm rôto, các cánh gạt và nòng xilanh bơm.

Cấu tạo

- Trục bơm lắp vào đầu trục phân phối bằng ren, có rãnh chữ thập để lắp hai cánh gạt.

-  Vỏ bơm lắp vào đầu thuỷ lực. Bên trong vỏ chứa trục bơm và cánh gạt. Bên ngoài  có cửa hút và cửa đẩy

Cấu tạo và hoạt động của piston bơm.                                                        

 Trục chủ động sẽ dẫn động đồng thời bơm cung cấp, đĩa cam và piston bơm. Chuyển động tịnh tiến của piston bơm được thực hiện bởi các vấu cam của đĩa cam khi đội lên con lăn. Khi rãnh dầu vào trên piston trùng với lỗ dầu vào trên thân bơm thì dầu được hút vào buồng áp suất.

Hành trình hút: Trong hành trình piston hồi về, khi lỗ dầu vào ở thân bơm và rãnh dầu vào trên piston bơm trùng nhau, thì dầu đã được nén ở buồng bơm sẽ được hút vào buồng áp suất.

Điều khiển lượng phun nhiên liệu.

Lượng phun nhiên liệu được tăng lên hoặc giảm đi nhờ vào hành trình có ích của piston, nó thay đổi theo vị trí của vành điều khiển.

1.3.4. Hệ thống cung cấp nhiên liệu sử dụng bơm cao áp PSB

a. Sơ đồ hệ thống cung cấp nhiên liệu

b. Cấu tạo và nguyên lí làm việc

Bơm cao áp PSB còn gọi là bơm đa nhiên liệu vì có thể dùng nhiều loại nhiên liệu dầu mỏ khác nhau ngoài dầu diesel nhờ có thêm bộ phận điều hòa tỉ trọng. 

Một bơm cao áp PSB có các bộ phận sau:

 - Thân bơm trong có gắn cốt bơm để điều khiển piston lên xuống và cốt đứng để điều khiển piston xoay tròn.

- Một đầu phân phối có piston xilanh và bánh răng điều khiển piston xoay.

- Bên hông thân bơm có gắn bơm tiếp vận loại bánh răng điều khiển bởi cốt bơm.

Đầu phân phối :  gồm hai chi tiết chủ yếu là xilanh bơm và piston bơm.

Xilanh bơm. Xilanh bơm có khoan các lỗ thoát nhiên liệu bằng số xilanh của động cơ. Hai lỗ nạp nhiên liệu đối diện nhau và thông với phần chứa van định lượng.

Trục cam bơm. Trục cam bơm được dẫn động nhờ trục cam  động cơ, trên trục có các mấu cam. Phía sau mấu cam là bánh răng dẫn động bơm chuyển vận và trục giảm tốc xoay piston bơm. Trên động cơ 4 thì, trục cam bơm quay cùng vận tốc với trục khuỷu động cơ. Trong đuôi trục cam bơm có khoan mạch dầu bôi trơn.

b. Cấu tạo và nguyên lí làm việc

Cấu tạo phân bơm cao áp

Gồm piston bơm (7) và xilanh bơm (3) đuôi piston ráp vào khe hở của ống đẩy (11), được lò xo (12) luôn luôn kéo lên. Chốt chặn (20) cài bên dưới lò xo để giữ ống đẩy (11) không bung ra. Dọc trên đoạn lớn của piston có vát mặt để ráp vòng răng (14) khớp với thanh răng 13. 

Phần kim phun nhiên liệu: có 3 loại chính

Loại cũ: van phun dầu cao áp nằm trong đót kim. Van kiểm soát dẹt hình sao bố trí phía trên van cao áp, van này bảo vệ piston bơm và xilanh bơm không cho khí nén than muội chui vào.

1.3.6. Hệ thống cung cấp nhiên liệu sử dụng bơm Cummin

a. Sơ đồ hệ thống cung cấp nhiên liệu

b. Cấu tạo và nguyên lí làm việc

Kim (10) làm chứa năng của piston bơm cao áp, đồng thời làm chức năng van trượt đóng mở lỗ định lượng (12), lỗ phun nhiên liệu và lỗ nối với đường hồi dầu. Xilanh (8) có các đường nạp, đường hồi dầu, lỗ định lượng và các lỗ nối đường nạp với đường hồi dầu. Cốc phun (9) có các lỗ phun và mặt tỳ hình côn của kim (10).

Kết luận Chương 1: Qua phần giới thiệu chung về hệ thống nhiên liệu diesel giúp em hiểu sâu hơn về kết cấu, cấu tạo, nguyên lý hoạt động của hệ thống nhiên liệu diesel và các loại bơm cao áp của hệ thống làm cơ sở để em hoàn thiện các chương tiếp theo của đồ án tốt nghiệp của mình.

Chương 2

HỆ THỐNG NHIÊN LIỆU DIESEL VÀ TÍNH TOÁN KIỂM NGHIỆM BƠM CAO ÁP PE TRÊN ĐỘNG CƠ YAMZ 236

2.1 Giới thiệu khái quát về đặc điểm kết cấu của động cơ YAMZ 236

Động cơ YAMZ 236 là động cơ diesel 4 kỳ, buồng cháy không phân chia, có 2 dãy xi lanh, mỗi dãy 3 xy lanh bố trí hình chữ V với góc nhị diện là 90^o. Ở giữa động cơ có bơm cao áp và vòi phun để cung cấp và phun tơi nhiên liệu với áp suất cao vào xy lanh động cơ. 

- Cho phép tăng được số xy lanh để tăng công suất động cơ nhưng không làm tăng thêm chiều dài của động cơ.

- Cho phép hạ thấp trọng tâm và chiều cao của động cơ, do vậy việc bố trí động cơ ra đầu xe rất thuận tiện, không hạn chế tầm nhìn của lái xe.

2.2 Hệ thống nhiên liệu diesel trên động cơ YAMZ 236

2.2.1 Nguyên lý làm việc hệ thống nhiên liệu diesel trên động cơ YAMZ 236

Hệ thống nhiên liệu có nhiệm vụ chứa, lọc sạch và cung cấp nhiên liệu vào trong buồng cháy động cơ. Nhiên liệu cung cấp vào trong buồng cháy có số lượng như nhau vào những thời điểm chính xác dưới áp suất cao cần thiết để đảm bảo phun tơi nhiên liệu.

2.2.2 Các cụm chi tiết chính của hệ thống nhiên liệu diesel trên động cơ YAMZ 236

a. Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của một phân bơm

Phần chính của bơm là cặp bộ đôi siêu chính xác :piston (6) và xilanh (3) của bơm cao áp lắp khít với nhau. Piston (6) được cam đẩy lên qua con đội (13) và đai ốc điều chỉnh (12) hành trình đi xuống của piston là nhờ lò xo (10) và đĩa chặn (11).

b. Bầu lọc thô

Bầu lọc thô có nhiệm vụ lọc sơ bộ nhiên liệu trong hệ thống nhiên liệu của động cơ. Khi bơm thấp áp làm việc, dưới áp lực của bơm, dầu từ thùng nhiên liệu hút vào trong bầu lọc, dầu được thấm qua lưới lọc (8) rồi đi theo đường ống dẫn nhiên liệu (4) đến bầu lọc tinh.

d. Bơm thấp áp

Bơm thấp áp có nhiệm vụ hút nhiên liệu từ thùng chứa và đẩy qua bầu lọc thô, bầu lọc tinh đến bơm cao áp. Trên hệ thống nhiên liệu động cơ YAMZ 236 sử dụng bơm thấp áp kiểu pít tông dẫn động từ một bánh lệch tâm của trục bơm cao áp.

e. Bơm cao áp

Bơm cao áp có nhiệm vụ định lượng nhiên liệu chính xác và cung cấp đúng thời điểm xác định dưới áp suất cao đến các vòi phun của động cơ.

g. Vòi phun

Trên đầu vòi phun có 4 lỗ, đường kính lỗ nhỏ 0,34 mm, bên trong là kim phun. Kim phun và đầu vòi phun là một bộ đôi chính xác được chọn lắp đồng bộ.

h. Bộ điều tốc

Công dụng:

Khi ôtô máy kéo làm việc tải trọng trên động cơ luôn thay đổi. Nếu thanh răng của bơm cao áp hoặc bướm tiết lưu giữ nguyên một chỗ thì khi tăng tải trọng, số vòng quay của động cơ sẽ giảm xuống, còn khi tải trọng giảm thì số vòng quay tăng lên. 

i. Tua bin  tăng áp

Động cơ YAMZ 236 lắp tua bin tăng áp TKP-11 (TKR-11); tốc độ quay rô to lớn nhất 44000 v/p; p_k = 0,145 MPa; G_kk = 0,19 kg/s = 11,4 kg/ phút. Tua bin tăng áp là máy nén ly tâm một tầng được dẫn động từ tua bin khí hướng tâm, sử dụng năng lượng của dòng khí thải nóng.

2.3 Tính toán kiểm nghiệm bơm cao áp PE trên động cơ YAMZ 236.

2.3.1 Mục đích

Vấn đề tính toán kiểm nghiệm đối với mỗi loại xe khi đưa vào khai thác hay đánh giá sau quá trình sử dụng là rất cần thiết, đưa ra được phương pháp khai thác xe đạt hiệu quả cao nhất, phương pháp sửa chữa thay thế phục hồi nhằm đáp ứng tốt các yêu cầu nhiệm vụ quân sự.

2.3.2 Thông số kỹ thuật của động cơ YAMZ 236

Thông số kỹ thuật của động cơ YAMZ 236 như bảng 2.

2.3.3 Tính toán kiểm nghiệm bơm cao áp

a. Thể tích nhiên liệu cung cấp cho một chu trình

Những kích thước chính của bơm cao áp được xác định theo lượng nhiên liệu cấp cho chu trình khi động cơ chạy ở chế độ thiết kế.

N_e - Công suất của động cơ; N_e = 169 [kW]

g_e - Suất tiêu hao nhiên liệu có ích; g_e = 200 [g/(kw.h)].

V_ct - Thể tích nhiên liệu cung cấp cho một chu trình, [lít],

n - số vòng quay định mức của động cơ; n = 2100 [vòng/phút]

c. Lưu lượng trung bình cấp cho 1 tổ bơm Q_tb

Q_tb = 64,26.10³ mm³

d. Đường kính piston bơm cao áp

k -  hệ số đánh giá tỷ số giữa tốc độ cung cấp nhiên liệu cực đại với tốc độ trung bình, k = (1,2 - 1,5). Chọn k = 1,4.

η_c - hệ số cung cấp bơm cao áp; η_c = (0,6 - 0,95). Chọn η_c = 0,75.

n_c - số vòng quay của trục bơm cao áp.C_p – vận tốc piston bơm cao áp

C_p = 0,001.C_o.n_c = 0,001.1,5.1050 = 1,575 [m/s] = 1575[mm/s].

Với C_o là hệ số tốc độ theo góc quay trục cam, C_o=1,5.

f. Tính toán kiểm nghiệm vòi phun

Những thông số cơ bản của vòi phun phải đảm bảo tốc độ cấp nhiên liệu thích hợp và đạt áp suất phun cần thiết

- Lưu lượng phun nhiên liệu lớn nhất trong một chu trình

Q_max = 89,06.10³ mm³

- Tính đường kính thân kim phun (d_k) và đường kính vành tiếp xúc giữa mặt côn của kim phun và đế kim (d_b).

Chọn : d_k = 5 [mm]

Chọn d_b = 3,5[mm]

*Áp suất phun của vòi phun đối với động cơ diesel (15 – 25) [MN/m²].

p_po - áp suất mở kim phun; ta chọn : p_po = 22[MN/m²].

p_cl- áp suất còn lại trong đường ống cao áp; p_cl = 14[MN/m²].

p_o - áp suất khí trời; p_o = 0,1[MN/m²].

Thế vào phương trình f_k’’ ở trên ta có :

0,679x_k² - 2,355x_k + 0,9 = 0

Giải phương trình trên ta được :

x_k1 = 3,031 [mm]

x_k2 = 0,437 [mm]

Từ đó ta thấy x_k1 bị loại x_k2 thỏa mãn điều kiện trên

Vậy hành trình của kim phun cực đại là x_k = 0,561 [mm]

Từ đó ta thấy áp suất phun của vòi phun vẫn nằm trong khoảng cho phép nên kim phun đóng kín đường nhiên liệu ra khỏi lỗ vòi phun một cách dứt khoát và kết thúc quá trình phun.

Kết luận Chương 2: Qua phần giới thiệu ở Chương 1 cùng sự giúp đỡ của thầy giáo hướng dẫn và đồng đội đã giúp em hoàn thành Chương 2. Từ đó giúp em hiểu rõ hơn về các chi tiết, các bộ phận và kết cấu, cấu tạo, nguyên lý làm việc của hệ thống nhiên liệu trên động cơ YAMZ 236 nắm rõ hơn được về cách tính toán kiểm nghiệm của vòi phun bơm cao áp. Quá trình tìm hiểu hệ thống nhiên liệu diesel sử dụn bơm cao áp PE và tính toán còn nhiều thiếu xót mong các thầy trong khoa góp ý giúp em hoàn thiện đồ án của mình hơn.

Chương 3

LẬP QUY TRÌNH KIỂM TRA, BẢO DƯỠNG HỆ THỐNG NHIÊN

LIỆU ĐỘNG CƠ DIESEL SỬ  DỤNG BƠM CAO ÁP PE

3.1. Mục đích, ý nghĩa của kiểm tra bảo dưỡng

3.1.1. Mục đích

Nhằm phát hiện và đánh giá được tình trạng kỹ thuật của động cơ cũng như các chi tiết trong hệ thống nhiên liệu diesel và đưa ra biện pháp khắc phục.

3.1.2 Ý nghĩa

Có ý nghĩa quan trọng trong quá trình sử dụmg và vận hành động cơ. Nhằm phát hiện những hư hỏng bất thường và duy tri sự làm việc bình thường của động cơ, Đảm bảo động cơ hoạt động trong tình trạng tốt nhất : ít tiêu hao nhiên liệu, tiếng nổ êm, ít ô nhiễm môi trường

3.2. Bảo dưỡng các bộ phận của hệ thống nhiên liệu động cơ diesel dùng bơm cao áp PE

3.2.1. Bảo dưỡng bơm cao áp

a. Nội dung bảo dưỡng thường xuyên

Được thực hiện sau khi ôtô hoạt động trở về và trước khi xuất phát. Để kiểm tra chung nhằm đảm bảo sự làm việc bình thường và duy trì vẻ ngoài cần thiết của phương tiện như: kiểm tra mức nhiên liệu trong bình chứa, kiểm tra rò rỉ nhiên liệu.

b. Nội dung bảo dưỡng định kỳ          

Tháo bơm cao áp ra khỏi động cơ.

- Tháo các bộ phận liên quan.

- Tháo bu lông khớp truyền động (các bu lông bắt giữ bơm với thân máy).

- Tháo bơm ra ngoài.

Dụng cụ

- Một chìa khóa tube 3/4, 7/8.

- Một cần vít nút vặn xiết.

- Một  mỏ lết 12.

- Dụng cụ cảo đế van cao áp.

-  Thân bơm: Kiểm tra nếu bị nứt, thì có thể hàn và gia công nguội, nếu hư quá phải thay mới (khi không khắc phục được)

 Piston xy lanh: dùng kính phóng đại để kiểm tra mặt tiền của bít tông và xy lanh bơm, vết trầy những điểm khuyết mòn, chứng tỏ có chất bẩn trong nhiên liệu, thường thì vết sước nằm nơi vòng trên của bít tông và xy lanh, gây đến sự mất chính xác của chế độ đồng lượng và định lượng nhiên liệu trong bơm cao áp. 

- Cốt bơm : Vấu cam hoạt động lâu ngày có thể mòn, rỗ mặt, cần hàn đắp chổ khuyết và sửa láng, nếu cốt cam bị cong thì sửa thẳng và được kiểm tra bằng dụng cụ chuyên dùng. Chêm để tháo cốt bơm và thử khe hở dọc trục của cốt.

- Ống xoay và vòng răng: vít của vòng răng bị hư, rãnh chữ U của ống xoay bị mòn, khuyết cần thay mới hoặc hàn đắp rồi gia công nguội nếu không quan trọng lắm.

- Lò xo piston: Nứt hay rổ mặt, cong vênh cần thay mới.

- Vít kềm xy lanh : Răng bị mòn sước, chuôi bị cong cần thay mới.

- Các rắc co : Nhờn răng hoặc bó răng cần thay mới.

3.2.2 Bảo dưỡng thùng chứa nhiên liệu, các đường ống và bầu lọc

a. Nhiệm vụ, yêu cầu của thùng chứa nhiên liệu

Thùng chứa nhiên liệu dùng để chứa một lượng nhiên liệu cần thiết cho sư làm việc của động cơ, kích thươc của thung lớn hay nhỏ tuỳ thuộc vào công suất và tính năng hoạt động cuả động cơ. 

b. Nhiệm vụ, yêu cầu của bầu lọc

Các bầu lọc trong hệ thống cung cấp nhiên liệu động cơ diesel có nhiệm vụ lọc sạch tất cả các cặn bẩn các tạp chất và nước có trong nhiên liệu.

Trong dầu disel có lẫn tạp chất và nước cứng chúng có thể phá hỏng các chi tiết của bơm cao áp và vòi phun.

c. Phương pháp kiểm tra, bảo dưỡng

 Bảo dưỡng thùng chứa nhiên liệu và bầu lọc

- Tháo và làm sạch các chi tiết của thùng nhiên liệu và bầu lọc.

- Kiểm tra các chi tiết lõi lọc, đệm kín, vít xả không khí bị chờn hỏng ren

- Quan sát xác định chính xác hư hỏng các chi tiết của lõi lọc.

Tiến hành thay lõi lọc mới theo quy trình sau:

1. Tháo đai ốc lục giác

2. Tháo vỏ bầu lọc xuống phía dưới

3. Tháo loại bỏ lõi lọc cũ

3.2.3 Bảo dưỡng vòi phun cao áp

a. Nhiệm vụ

So với nhiều chi tiết trong hệ thống cung cấp nhiên liệu động cơ disel, vòi phun tuy giá thành chế tạo không cao nhưng lại có ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả làm việc và độ tin cậy của hệ thống nói riêng và động cơ diesel nói chung.

b. Yêu cầu

Vòi phun là một trong các chi tiết làm việc trong điều kiện rất nặng nề vì đầu vòi phun tiếp xúc trực tiếp với khí cháy trong xilanh. Vì vậy đối với vòi phun phải đảm bảo các yêu cầu: độ bền cao, dễ thay thế và sửa chữa, giá thành thấp.

Kết luận Chương 3 : Qua quá trình khai thác hệ thống nhiên liệu diesel và bơm cao áp PE đã giúp em bổ sung thêm kiến thức thực tế về quy trình tháo lắp bơm cao áp và cách bảo dưỡng các chi tiết trên hệ thống nhiên liệu và trong bơm cao áp. 

KẾT LUẬN

Qua thời gian học tập và nghiên cứu về chuyên ngành “Công nghệ kỹ thuật ô tô”, em được khoa tin tưởng giao cho đề tài tốt nghiệp “Khai thác và lập quy trình kiểm tra bảo dưỡng hệ thống nhiên liệu diesel sử dụng bơm cao áp PE”. Đây là một đề tài rộng cần khối lượng kiến thức lớn.

Với sự cố gắng của em và dưới sự hướng dẫn tận tình của thầy: ThS…………. cùng với sự giúp đỡ của quý thầy trong Khoa Ô Tô, các bạn trong lớp, em đã hoàn thành đề tài đáp ứng được yêu cầu đưa ra. Song trong quá trình làm đồ án tốt nghiệp, với khả năng và kinh nghiệm còn hạn chế nên không thể tránh khỏi thiếu sót. Vì vậy em rất mong sự đóng góp, chỉ bảo của các thầy trong khoa để đồ án của em được hoàn thiện hơn và đó chính là những kinh nghiệm nghề nghiệp cho em sau khi ra trường.

Em xin chân thành cảm ơn các thầy trong khoa, đặc biệt là thầy : ThS………….  đã tận tình chỉ bảo và hướng dẫn em để đề tài của em được hoàn thành. Qua đây, em xin được kính chúc thầy và gia đình luôn nhiều sức khỏe, hạnh phúc và thành đạt.

Em xin trân trọng cảm ơn !

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1].  Nguyễn Thành Chung,  “Giáo trình bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống nhiên liệu động cơ diesel”, Cao đẳng nghề Đắk Lắk – 2014

[2].  Châu Quang Hải, Lê Xuân Tới, “Giáo Trình Thực tập Động cơ Diesel”, Đại học SPKT Tp.Hồ Chí Minh

[3].  Hà Quang Minh, “Lý thuyết động cơ đốt trong”,HVKTQS - 2002

[4].  Nguyễn Oanh, “Kỹ thuật sửa chữa ô tô và động cơ nổ hiện đại”, NXB Tổng hợp Tp.Hồ Chí Minh.

"TẢI VỀ ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ ĐỒ ÁN"